TSUMKWE – Tsamkxao ǂOmab, Danadanakhoeb. Juǀ’hoansi ǁaes, Tsumkwes di Nyae Nayae !âb dis dib, ge ǂkhamkhoena ge ǂgan, in ǁîn ǁaeb tsî ǀgaiba ûib !nâ nî xū-e hareba ni xūn ǁga !oa kai.
ǁÎb gere ǂgan nis ge, in ǁîn di ai!gû-aon, aiǁgause ǂhanuǁgui-ao tsî ai!âkam !nakaǂnôa ministeri ai!â ge khaohâ kaisa i ǀhûhâsigu dib, Royal ǀUiǀoǀooba ǁgaegae.
Tsamkxao ǂOmab, !nāsase danadanakhoeb Bobob ase ǀgui a ǂansab ge ǁîb di ǂâiǂhansensa ǂharo ra !gôagu sîsenosib, ǀhubuǀhubusenxūna sîsenūs digu tsî !nubusib ûib di !gâina ǁgūbas !aroma ǂgaoǂgao!nâsens hîab ǁîb di ǀhûhâsib ǂkhamkhoen ǁaegu ra hō!âb ǂnamipe gere ǁgâiǂuisen.
ǂOmab ǁîb ǂkhamkhoena xu !gōsase ra ǁkhore !khais ge, in ǀUiǀoǀoob ǂgarob !nâ !gû, kaiseb ǁîba !gâi aiǁgaun hîa sao!gon ǁkhāhena ge aimâiba ni xui-ao.
Aiǁgauseb ge ǁîba ǀhûhâsi tsî ǂgiǂgosise ra ǁkhae xūna dan tsî ǁîb a ǂguro nēsis kōse San ǁaesa xu ǂoaxa hâ khoese Parlements ǁanise hâ.
ǀUiǀoǀoob ge !Kung ǁaes hîa Tsumkwes di Juǀ’Hoansi gowa !hoa-ao ǀhûhâsiba xu ǂoaxa hâ. Nausab ǁîba Tsumkwes !nâ ge !nae, xaweb ge Botswanab !nâ ge kaikhâi.
Tsumkwes ge ǁaupexa 60km Botswanab !hūǀgorasa xu ǁgoe. Juǀ’hoansi ǁaes tsî Tsumkwes ǀhûhâsib !aroma i ge nē-e ge kai tsî ǀō-aisa !nae!khai i, ǀUiǀoǀoob ge Parlements !nâ 2000 kurib ai Swapo !nansa xu a ǂgâ tsî 2010ǁî kurib kōse a !oaba tsî ǁnās khao!gâ ǀō-aisa ǀawemā-aob ase !Nakaǂnôa ǂGuro Ministers Beros !nâ a sîsentsoatsoao. 2015ǁî kuriba xub ge ǀUiǀoǀooba !nakaǂnôa ministeri, khaohâ kaisa ǀhûhâsigu dib ase ge !Haosi ǂNûs di ǁani kai tsî nē kurib di ǀKhūǁkhâb kōse ǁnā !haros !nâ gere !oaba. ǁÎb ge nēsi Swapo !nans parlements ǁanise hâ tsî ǁkhāti a senior dana ǀawemā-ao Juǀ’hoansi !Hao!nāsi ǂGaeǂguis diba.
Nē aiǁgauxa tsî mâǂoa hâ aiǁgaun hîab Boboba ǁîb ǀhûhâsib ǂkhamkhoen ga sao!gon ti ra ǁkhorena. Tsumkwes ge 1998ǁî kurib !nâ ǂhanusise ǂgiǂgosi ǁhui!nâǂharis ase ge ǂan!gâhe tsî ǁaupexa 300km Kaiǀaub di aiǂoas ǀkhāb ai ǁgoe, 15 000 xa a !nāsa ǁanǂgāsabenas ūhâse.
Nē ǁhûi!nâǂharis ge ǀgam !garo!āra !nâ a ǀgoraǂgāsa, Tsumkwesa administarasis senters ase tsî Gamsa ǂharugub !âb ase.