KATIMA MULILO – Muňoli yo muhulu wa tolopo ya Katima Mulilo Charles Nawa, Mayor Charles Matengu ni muinasipula wa katengo ka kamaiso Salubila Maswahu nebahapelelizwe kupatulula maluwo a bona a mubu mwa tolopo, kualabela kwa likapelezo zakuli baluwile mibu ya mayahelo yemiňataňata kamo nyangela batokwile mayahelo.
Ze lilatelelwa ki mukopano wa mabifi one ungekile sunda yefelile, kataba ya kuikungela mubu kwa macaravan kwa babanca ba basina mayahelo basikalumelelwa, ba palo ye fa lule. Babanca ba kupile kubata kuziba kuli mwa bulalu bwabona ba tumuse palo ya libaka za mayahelo zebana nizona mwa tolopo ya Katima Mulilo. Ne kutalusizwe kuli, kuna ni mabulatwi akuli ba katengo katolopo basweli kulekiseza mazwahule mubu kamo bayahi ba naha nze baswenyeha. Hape nekutumusizwe kuli bao nebali falipula zeo sapili nebasina mayahelo a mubu o muňata sina bao babaliteni kachenu le.
Kakuya ka liňusa leneli balilwe kuyo neli mueteleli wa sikwata sa baliponiso Ntesa Mahoto, leo neli tambekilwe ku mueteleli wa sikiliti sa Zambezi Lawrence Sampofu, babanca baize ka tengo katolopo ka tisize pulelo yakuli “sanda silisimwi, kamutu alimumwi” kamo babeleki ba katengo baluwile mayahelo a mibu yemiňataňata kamo sichaba basina maino. Hakuna milelo ye singanyekilwe ya bukamuso (master plan) kulukiseza zanda za mayahelo a balituwelo zekwatasi babaswana sina babeleleki ba famalapa ni bo malonda. Yena Muňoli yomuhulu wa tolopo u file mutala wa kupila fa sibaka sa fa munanga wa Liambai, seo sisina lisebelezo,’kimo liňusa nelibaleha teni.
Kualabelo kwa likapelezo, Maswahu u talusize kuli una ni libaka ze peli feela, sa maino ni sa lipisinisi, zeo nalifumani kamukwa o swanehela. “Lu tamelezwa kuli luluwile libaka za mayahelo zeňataňata, nina ni sibaka kwa Boma seo nikupile sina yomunmwi ni yomumwi mwa kupela. Sesimwi sibaka si kwa Choto sa lipisinisi. Sibaka sa kwa Cowboy nesifumanwi ki bakuluna kale-kale mwa nako ya bo Sazita kono a nisikaba kale ni pene ya kusizwiseza pili,” kwa tatulusa Maswahu. Maswahu a zwelapili kualabela fahalimu a Nawa, ka kutalusa kuli sibaka sesiapuhile sa famunanga wa nuka sa pila Nawa, nasifumani kakulatelela milao, kacwalo Nawa u kalimile sibaka seo kuba katengo ka tolopo. Sibaka nesilukuluzwi kamo kuswanehela. Sibaka sahae sesimwi kwa Coloured,s Camp ki sakuleka ku mutu yomumwi. U silifile ka mali a hae,”kwa kenisa Maswau. Muňoli yomuhulu wa Tolopo ya Katima Mulilo Charles Nawa hape a tatulusa kuli Mayor Charles Matengu sibaka sahae sa maino nasifumani kwa mulaho pili a sikaba kale Mayor wa tolopo, hape u na nisibaka sa lipisinisi kwande a Katima Mulilo. Mayor u fumani sibaka sa mayahelo pili a sikaba kale Mayor, kuzwa fateni nafilwe sibaka sa lipisinisi mabapa ni EPZ kakulatelela milao,”kwa talusa Nawa.
Nawa a lumela kwa taba ya kuli mueteleli wa sikiliti Lawrence Sampofu ki niti niyena hana mubu. “Ki niti mueteleli wa sikiliti u ina mwandu ya kulifa. Kupo ya hae luiamuhezi. Lumufile kale mayahelo, kono tiyeho i tiswa ki milao ya kualuhanya kayona,”kwa bulela Nawa. Nawa a zwelapili kutalusa kuli akuna buniti kaseo batu balumela kusona, ye niyakwezi sipula kuyena u nani mubu wa mayahelo mwa Katima Mulilo, kacwalo u nyazize lipulelo za babanca zakuli a lundulwe fa sipula sa hae. “Yo niyakwezi sipula kuyena u na nisibaka sa mayahelo mwa Boma. A lube ni buniti. Lutokolomohe kusupana minwana. Neni sikabeiwa fa sipula se ka liketisa. Ni latelezi mikwa ya kukenywa musebezi kayona, kacwalo ni kenyizwe musebezi ka tumelelano ya lilimo ze ketalizoho,” kwa bulela Nawa. Nawa u kupile babanca kumutambeka mabizo a mazwahule ba balekisizwe mubu ki katengo ka tolopo. “Mwakona kunifa mukoloko wa mazwahule babalekisizwe mubu ki tolopo? Luna ni butata bwa bayahi babalekisa mibu ya bona ya mayahelo kwa mazwahule, kacwalo sichaba sona singa kuli ki katengo ka tolopo. Muyahi wa China ya yaha mabapa ni matotaeti bana ni tumelelano ya lipinisisi ni wa sipepo sa Namibia yoyena semba sa hae sipahami,” ka kulatula lipulelo za kuli wa sipepo sa China u lekiselizwe mubu kwa sibaka sa maino sa Dairy.