Sikwata sabasundi kuzwelela sikiliti sa Zambezi, sibulela kuli sibaka sapabalelo yalifolofolo sa Bwabwata hasiswaneli kuswaliwa, ili kuli kalulo yabupoti ikole simbule sateñi. 

Katengo kaZambezi Development Association (ZDA), kabulezi cwalo kulumelelana ni mushobo waKhwe opila mwaBwabwata. 

Zeo litaha kasamulaho Khuta ya Sizo yaMambukushu neñolezi bandu yamilao kutalima sinca mulao wakatengo kamakwambuyu wasilimo sa 1999, ohanisa babapila mwaBwabwata kuuta likomu. 

Khuta ya Sizo nefitisize bunyemi viki yefelile, kunyaza muuso kakufofaza mupilelo wasicaba nikuhulisa mupilelo walifolofolo. Sicaba samushobo waKhwe nisona nesi ñozi lateñi liñolo.

Hala zeñwi kilipilaelo zamushobo waKhwe zaku amuhiwa maata akuluwa mubu kimuuso, nikuhana kulemuha Khuta ya Sizo ya Khwe, hamohocwalo nikuhula kwabunjebwe ni ketululo.

Katengo kaZDA nikona kalwanela liswanelo zabayahi basikiliti sa Zambezi. Muinasipula wakatengo Blessing Maanda naize liluko la bupoti liswanela kufa misebezi kwasicaba sa Khwe sesipila mwa Bwabwata, nikusiluta mwakupilela mwasibaka sapabalelo yalifolofolo. 

Bwabwata nekile yahatiswa sapili kuba sibaka sapabalelo yalifolofolo mwalibizo la Caprivi kasilimo sa 1966, ni kuhuliswa kasilimo sa 1968. 

Neihatisizwe mwalibizo la Bwabwata kasilimo sa 2007. Sapili neli sibaka sa masole mwakamaiso yasisole sanaha South Africa, mi mushobo waKhwe nosopila teñi. 

“Sicaba samushobo waKhwe sina ni liswanelo zakuluwa mubu mwaBwabwata. Isiñi mushobo waMambukushu. Hakiniti kuli Mambukushu balwanela sicaba sa Khwe. Ndwa yetuna kikulumelela ni kutusa sicaba sa Khwe kuba ni Khuta yateñi ni silalanda sa Bwabwata kuli baikamaise, sina mishobo kaufela mwanaha Namibia,” nabulezi.

Nabulezi hape kuli kulwanela liswanelo zamubu mwaBwabwata kiMambukushu, nikushimbulula miseto ya Kavango yaWiko ni Zambezi likazwelapili feela kutisa mifilifili. Nakupile muuso kutalima litaba zeo. 

“Muuso ni baetapili baMambukushu basebeza hamoho kutisa mifilifili mwa Wiko waZambezi, kakuli basweli kusutisa miseto yasikiliti ni sizo” nekubulezi Maanda.