TSOAXUBAMS - ǁNāti ī !gaeares hîa ǂgaeǂguira ǂhanub tsî sîsenaona ra ǂnûǁkhaeba !nandi ǁaegu hâs ge !gâin tsî tsûn !nâ ǀguipa mās di !âisa !kharuhâ tsî nē ge ǀgūǁae ǀaweǁguihe tsî xawe a ǀûhe sîsenǀûs ǂhanub sîsenaon xas xa a aiǁgaubahe. 

Nēti ī sîsenǀûs ge hâs kara hâo, !gâi tama tsî ǀnōhe ǁoasa ǂkhôaba !hūb di sâuǁkhāsib ai ga ūhâ hâ. Nēb ge ǀgaub hîab !Hūb di ǁûb, Hage Geingoba ǁîb ǀons !nâs ge ministers presidenti ǁhōn dis, Christine ǁHoebesa, 10ǁî !hū!nāsi konferensis Namibiab ǂHanub Sîsenaon !Gaeǁares (Napwu) dis di ǂhanusi ǁkhowa-ams tawa gere khomais !nâ ge !khōǂgāsa iba. 

Nē ǀhaos ge Erongo ǀkharib !nâ ǂnôa Tsoaxubams !nâ gere !gûǁnâ tsî 500 xa a !nāsa khoen x age ǁhao!nâhe hâ tsî ǁîn di !uru ǁgūbas ge !gomsin hîa ǁîn ǁanina ra tsâǀkhāna gowaǀî tsî ǀhûhâse oresa hōbas tsî ǁkhāti ǀasa ǂgaeǂguisa ǁhûis tsîna. 

ǂGaiǂams ǁîs !nakan ge ǂgaeǀhao hâ is ge ‘Sîsenaon ge Sîsenni ǁAwosasib, Sī!nâhesa !Oabadi tsî Omkhâis Sîsenni di ǀOmkhâis dis Covid-19 tsî ǁîs khao!gâs tsîn !nâ’. 

Geingob ge gem î, ǂhanub sîsenaon di sîsenǀûs ga !hūba kaiseb !gomse ga ǂoaxa hâ ās !nâ ǂgā hâsa, nēti ī ǂkhawusa sâuǁkhāsib hîa Covid-19 xa ge !aromaheb mâsib ǁaeb !nâ. ǁNā-amagas ge nē konferensisa ra ôa-am, mâtin nē ǁanina ǂhanub kha ǀhûǁarebese !hûsâuǁkhāsib ǀomkhâisa nî ǁawoǁawosa. “Sîsenǀûs ge ī tam age īsa tsî da ge nēsi !khōǁôagu tsî sada !hūba !gâi omkhâisen !nâ mâisa !oa ga nî mûǂui. 

ǂHanub tsî sîsenaon ǂnûǁkhaeba ra !nanra Napwus tsî Namibiab !Hū!nāsi ǁGau!nâ-aon !Nans (Nantu) hâra ge ǀhûhâsib !aroma ǀgui !âhuru-ao tama hâ, xawe ra ge !gom tsēde xu !goaxa tsî hoaǁae ǀguipa ra sîsenǀhao ǀgui !aromas ai ra a !gao!gaosa amaga,” tib ge Geingoba ge mî. !Hūb di ǁûb ra mîsa !oas ge ǀgūǁae ge !gûǀam !hoaǂharugudi ǂhanub ǀkha ra ge sîsenaon !khō!oamaride ǀgapiǀgapis tsî sîsenaon di ûiǀgauga !gâi!gâi!nâs ǂnamipe ūhâdi !nâ !gāsase ge ǂoaxa. “ǂGui !gâi xūn ge nē sîsenǀûs ga ai!gû hâ, o ga hâ hâ, xawe i ge nē ǀgam sîsenaon !nanra di ǂhanu ǂâiǀgaub tsî mûǂgāb, ǀguiǀguibe khoen ǂâiǀgauba sao tama i tsî !hūba aimâis ǀkha nē kai ǂkhôaba ge ǁkhauba. Tita ge !nāsa ǁaega ram î, xū-e omkhâis ge supu tama hâ xawes ge khôaǁnâsa a supu,” tib ge ge mî. 

“As nē konferensisa Namibiab sîsenaon di ǁkhawa ǀomǂoaxas !gomsiga xus, Covid-19 di ǂoa!nâdi tsî !aoba xu tsî ǁawoǁawosa sîsengu, sī!nâhesa !oabadi tsî !gâi!gâisa sîsenǀgaugu tsî mâǁawos aitsama omkhâisensa īǁkhā kais ǁga !oa. Namibiab sîsenaon ge nēǁaeb tsî !goaxa ǁaeb ǂnuwi-aona. Sadu di !hōgu ais ge nē !hūb di sâuǁkhāsib omkhâis di !gâi!gâb ǁgoesa.” 

ǁKhā ǁaxasib tawab gere !hoa soab aib ge Erongob di ǀkharisi mûǂamaob, Neville Andreba ǁhao-aona gere ǁgoaǂui in !hoaǂamdi ǁaeb !nâ, !gâi mâsib !nâ !hoaǀîgu, tsî !gâi aiǁgause nau ǁhao-aona ība. ǂHanub ge sîsenaon !khō!oamaridi ǀgapiǀgapis ǁnâugudi ǁaeb !nâ ǁîb ge ǂguro mî hâ i N$334 miljunsa xu N$924 miljuns kōse marisa ge ǂhākhâi tsî ge īǁkhā kai 3%gu ǀgapiǀgapisa !gao!gao !khō!oamaridi ai ǀarohe, ǂgaeǂguis !harodi !naka hân sîsenaon 11%ga omdi ai tsî 14%ga !narixūn !aroma nî ǀarohesa.

 Napwus di presidents Sarafina Kanderes ge ǂhanuba ǁîb di ǂgaeǂguis !aroma gangansa ge mā, sâsa mâsiba hoaǁae ǂnuwis
!aroma.