Nicole van Wyk

Mulelo wakatengo kakabona zapukelezo yasilalanda, ili kakazibahala KaEnvironmental Investment Fund of Namibia (EIF), kikubona kuli likezo ni mapurojekiti abukeleza silalanda zahuliswa ni kutusa sicaba sanaha Namibia. Kuekeza, mulelotuna kikubona kuli sicaba satusiwa kuli sikone kuluwa mapurojekiti awo. Kwamushitu wasicaba kwaSikanjabuka, tokwahalo ni lizwalo lakubata kumbweshafaza mayemo asicaba kuzwisezwapata. Kuzwa Sope 2021 sicaba sa Sikanjabuka nesicezi litoze zapili, mi kutulo nelatelezi mi tekiso nekalile mwakweli ya Sikulu. 

Purojekiti yeñwi hala mapurojekiti yetalima zakususueza sicaba, kuitenga mwalitaba zakubukeleza limbule, nefile matanka amezi akona kushimba buima bobulikana 10 000 litazi yeñwi ni yeñwi, kuzusulusa liliba zene, hamoho cwalo ni kubea mapaipi aselaela. Nefile cwalo ni tirakita yakulimisa ni kukutulisa, lituto, hamoho cwalo ni mapokisi a42 akuswala limuka. Mabasi a11 nafumani kwalituso zeo. Liliba zeo liisa mezi kwamasimu amane amiloho, mi hape kunwa likomu zelikana 150. Nihaike mabasi awo aetelezwi kibaana, mabasi amabeli hala a11 aetelezwi kibasali. 

Yomuhulu wapurojekiti yeo Selma Shitilifa, naize mushitu wasicaba waSikanjabuka nokile walemuhiwa kuba omuñwi one usina hande batusi hane ukupa masheleñi. 

Kikalibaka leo katengo kaEIF nekabalekezi lisebeliso ni kuokamelo musebezi wakuketa muzamasi wapurojekiti mwahala bona. “Lusweli kutusa kamaiso yapurojeki kaswalisano ni katengo kasicaba. Lwataba kubona kuli katengo kaEIF kakona kutusa sicaba mi kanako yeswana kabaluta kuli bakone kuzamaisa purojekiti ni batu babona. Mi hape lwataba kubona kuli basali babañata baitengile mwapurojekiti. 

Taba yeo isupeza kuli kuna ni kulikanelela mwapurojekiti sicaba hasinze silemuha butokwa bwakubukeleza limbule” nekubulezi Shitilifa. Muzamaisi wapurojekiti ya Sikanjabuka Innocent Ntemwa naize basweli kuituta zeñata mobakonela kaufela. “Sesi luketahana kitakazo yaluna yakubata kuituta kuli lubweshafaze zibo yaluna. Kufumana lyano ni kuikabela ni babañwi,” nabulezi. Nabulezi hape kuli kilwapili kuzamaisa purojekiti yetuna cwalo, kono utabiswa kicenco yebonahalile kutisa cwale. Licalano zeñwi zelimiwa teñi kimiloho, nyanisi ni karoti, mi takazo kikuli purojekiti izwelepili kuhula kuli bano cala zeñwi zecwale kambonyi, kuuta litapi ni kucala likota zamiselo.