Konyara nomutji dokusika ko 300 000 doCovid lyagava epangero lyiosirongo saAmerika ntani Germani ngesi dinayasiki mosirongo mosikondo vike. Uhwi ou kuna karamu 201 600 nomutji vana kutumbura asi AstraZaneca dokutunda koGermani ano edi 100 620 Pfizer nomutji nye odo kaditundire koAmerika, edi kavageve mokufumadeka egendeso lyosirongo saNamibia.
‘’ Ose twahepa kuwenda vantu wokusika ko 1.5 nomiliyuna ngoso, mokwedi kwaNsinano mvhura ozo, yipo tusikisemoi sevaro esi tuna tulisapo mokuvahakura, yimo ana kutanta Ministera goukanguki Ndokotora Kalumbi Shangula konyima tupu apa nye katambwire uhwi ou, kavageve woAstraZaneca.
Shangula katente asi uhwi ou tuna gwana wokutunda koUS kuna kulivatera nononkwawo edi lyaranda nare epangero dina kara ngwendi Sinopharm, AstraZaneca ntani Johnson naJohnson.
Ano Pfizer Covid-19 ogu gwakara asi yigo gomuhowo kuguruganesa moEUL kutunda kombunga ezi zakarerapo ukangiki mouzuni ndi asi WHO pausupi mokwedi kwaSindimba.
Ado kudiruganesa nopera mbali, moyivike yitatu yina ligaunuka, yimo ana kutanta Shangula. Age simpe kagwedereko asi Pfizer nsene ono mana uhaku, ove ngoso ono kara 95% mokugwana hena mukisi gwangesi ndi okare noyilikidisa nkenye yoCovid-19.
Pfizer kwakara asi azo zokugwana vantu wokutamekera nomvhura 12 dikandwise.
Shangula kahundilire asi mutji ogu kwapumbwa ekeverero lyenene,unene oku nodipungura.
‘’ Mutji ogu goPfizer natuza komavango nagenye aga twatura asi kuna kuhakwirapo ndi kuna kugava vendwa zoCovid. Morwa kapi nye tuna kara nomavango gokutendeka, pana kara udigu morwa kapi nadikara hena momukaro gomuwa.
Nomukunda dokulisiga siga nadiza mompepo dipukurure vantu asi kupi vana gwanene evango lyokutendeka nomutji edi doPfizer.
Shangula katente asi epangero naliruganena kumwe nonombunga dokulisiga siga omu navakara asi mavango gokuwendera gahepa kuvhuka yipo asi tusikisemo sivaro setu esi mokwedi kwaNsinano 2022, eyi yina kumoneka asi udigu nare kuna kuumona mokusikisamo eyi.
Nampili ngomu tuna kumona asi sivaro kuna kugurumuka sava vana kugwana kambumburu aka, moyipangero ntani nomfa kuna kugurumuka, nye simpe kapi tuna tiundumo moyimpagwa eyi twapita.
Kugwana uhaku nayininkisa tuwapukurure ekonomi lyetu nokufumda kambumbufru aka koCovid -19.
Ose ngano natukagusapo novili edi tuna kara nado ngesi makura ose tukare komeho zomukisi ogu.
Ose tuna yimono asi nsene turuganena kumwe, ose kuvhura tutjindje mukaro geparu eli lyomukisi ogu,’’ yimo ana kutanta.
- psiririka@nepc.com.na