Mokugusapo udigu wesesupo mema momukunda, Ohangwena kavatulisirepo elikwamo lyokuturapo nonzugo mevatero lyokampani vana kurugana nazo zina kugava mema gomawa kovantu. Ohangwena kuna kara noudigu wokugwana mema gomawa gokuvhura kunwa vantu ndi asi vatungimno, unene vava vatunga monomukunda ngwendi Okongo, Oshikunde, Epembe ntani Omundaungilo nomukunda odo moudigu dina kara.
Vantu nye owo vatunga monomukunda odo dokoupumezuva kwakara asi awo kugwana mema momakero, morwa kwato nomulihu dapitako domema mponomukunda odo. Mokugava ko nkumbu, kuhamena udigu womema, makero gane aga vana simi ngesi kuvhura vagwane mema omu nye navanana mema moaquifer zomoOhangwena dogoro koOshangu, Omunyanghwe, Eexwa ntani komukunda gwoOmulondo.
Makero nye age, kuna kugava nye mema konomukunda dopo pepi, monontambo dokusika pesunda 10km,’’ yimo ana kutanta nguuru gomiukunda, Walde Ndevashiya, mosihuyungwa sendi apa kahuyungisire mukunda gwendi.
Namwater kwatulisapo evango lyokupungwira mema ntani evango nye lyokugava mema koEenhana koyimaliwa yokusika ko N$30 nomiliyuna. Projeka ezii kwapulisira nye Eenhana vaguse mema moOhangwena aquifer makura awo ngano navagusapo udigu nye ou womema monodoropa ntani nomukunda dopopepi ava vakara asi pwanare awo kwakara noudigu ou womema.
No km 45 nomulihu nare vadituramo monomukunda edi muyu, momukunda nagunye koyimaliwa yokusika ko N$3.4 yomomiliyuna ntani 293 mambo gagwanenamo uwa vana tura nare gagwane mema.
Simpe 35 mavango aga vana kukatura asi tapa kara mema ngesi kuna kutwara nye konosure melikwamo nye elio lyoCovid-19 omu vana lituramo asi projeka zomema zize mosirugana.
Mosiruwo nye esi seyereko simaliwa somvhura ezi, N$10 yonomiliyuna kuna kukayigwana omu navakatura nye mema monomukunda nadinye kukwama nye nomulihu odo vaturapo. Nguuru katente asi ministeli zonondima, mema evhu vana kara noyimaliwa eyi vagwana ko Africana Development bank, omu nye yina kara asi silinga zangoso zimwe navaziruganesa vakulike evango eli lyomoOhangwena lyoAquifer omu nye navagavera mema gonmawa kovantu, koyimuna ntani konondima ngoso.
Mokugwedako kesesupo mema, mavango gakara asi gokulivaterera nago kuna kara udigu unene, yipo asi mokugwana mukisi kapisi ngano yikare yitetu, nampili ngoso mukunda kuna manamo asi vahepa kugava mema gana wapa ntani, nokugava yikasayise kovatungimo. Mokugusapo nye udigu ou, mukunda gwatunga nare tukasayise tuna siki ko 120, ntani nkarapamwe zadikako 1 863 pwavene omu vayigazara asi kapi tavandindire tupu nye oyo yiyo vayirugana vene. –nashipala@nepc.com.na