Aron Mushaukwa
Katima Mulilo-Sicaba sa Mpyu libima zelishumi kazeketalizoho upa wa Katima Mulilo babilaezwa kikulemiwa kwalikota za Mupani mwa silalanda sani kimutu yasimuluha mwasibaka sani, ili yo libizo lahae lizibwa kiba New Era, ili yo batu ba’kaleza kuli usweli kuli lekisa kwa South Africa.
Sicaba sasibaka sale ba’kaleza kuli mulemi walikota hana liñolo kuzwelela kwaliluko la Njimo, Mezi ni Mishutu, ili lelimulumelela kuli aleme likota zamupani kabuñata, mi hape kuti hana niliñolo lelizwelela kwa Liluko la Silalanda, kono nihakulicwalo usweli kulema mushitu.
Yomuñwi wabababilaela Samwele Samwele ili yomuñwi wabababona zamubu mwa Mpyu, ubulela kuli kulemwa kwa likota nekukalile silimo sa 2012. Ubulela kuli basebabihile butata bo kwababeleki baliluko la zamishutu nikwa khuta yasizo kono hakuna tuso.
“Silalanda saluna sihatisizwe kuli kimushitu wasicaba, mi luswanezi kuzibiswa kuze’zahala kaufela. Lusweli kubiha taba ye kono hakuna tuso… Khuta yasizo iziba taba yesweli kuezahala nikuina kwa hae kokusikalumelelwa mwa sibaka sale. Mane uinzi mwateñi kusina tumelelano, kono bailo lukwalulela muzeko na nimunya’ka, kuli lusike luyohata kwateñi,” kwatalusa Samwele.
Ubulela kuli mapokola nibona baziba taba yeo, kono hakuna zeba ezize, kakuli kuti yanyazwa una nibaziba mwa sipokola. Samwele ubulela kuli muuna yo ufile misebezi kubolyaminzi, babasweli kulema likota kabuñata, kusiya feela libala, kono nekutibani nilikota zamupani.
“Mwa kweli ya Muyana, nailo biha kuli neni ile kuyofumbela babeleki bahae katobolo, kono nenili famusebezi mwa sikiliti sa Hardap. Neni amuhezi liñusa kukeza’laka kuli mapokola nebali kwa sibaka kuyonibata. Kubonahala kuli mapokola baziba mikwa yahae mi nebamutusize kulukwalulela muzeko wasilelezo kuli lusike lwaya kwa sibaka sale… ili kuli azwelepili kulema likota mwa mushitu.”
Samwele una nisabo yakuli haiba kulemiwa kwa likota inge kuzwelapili sibaka sikasiyala mukungulu. Nabulezi hape kuli kuna nibabasweli kulafa mashala, mi nakupile bamulao kuli batalime taba yeo. “Nibata kukupa Likwambuyu wa Liluko la Njimo, Mezi ni Mishutu John Mutorwa kuli atahe atopotela sibaka sale, kutobona sinyehelo ye ezahezi nikutobeya mulao ohanisa kulema likota, ili kuli kusike kwafumanwa yalekisa likota zamupani,” nabulezi.
Progress Sipapela ili membala wakatengo kamubu ka Mafwe, naize hakuna zaziba ku amana nizakuswala mubu, hamoho cwalo nizakulema likota isi kamulao. Naize waziba yanyazwa nikuli niyena kimembala wakatengo kamubu ka Mafwe, kono nasazibi lika zehanisizwe zesweli ku ezahala.
Litaba zakubata kufumana likalabo kubakatengo kazamishutu nelipalile, kakuli yomuñwi yabizwa Lisao mwa katengo kazamishitu mwa sikiliti sa Zambezi nahanile kubulela. Nabulelezi mubihi yo kuli apotele ofesi yahae Lamubulo. Kono mutu yomuñwi yanabulezi niba New Era napatuluzi kuli taba yeo yazibiwa kubakatengo kamushitu. Nasupelize kuli kuna nilikomano kwa Mpyu, ili taba yepaleliswa katengo kazamishutu kueza sesiñwi. “Lutalimani nibutata bobutuna bwa kulema likota zamupani mwa sikiliti kaufela sa Zambezi mi lilekiswa mwa Katima Mulilo, ili mo batu basweli kuyaha mandu,” nebabulezi.
Nebabulezi hape kuli fokumwi nekubihilwe kuli kuna niyasweli kulema likota isi kamulao, kono habaya kuyobatisisa bayofumana kuli mutu yo una liñolo lelilimulumelela kukenisa simu yahae. Naize fataba yecwalo ofesi hakuna zekona kueza, kakuli mutu una nimpampili yemulumelela kukenisa mubu wahae.