Victoria Kaapanda

Okomisi yomahogololo moshilongo yedhina Electoral Commission of Namibia (ECN) oya shilipaleke Aanamibia kutya omalongekidho gomahogololo oge li metifa.

Aanamibia oyendji oya ndhindhilikwa nokushangithwa ya kutha ombinga momahogololo ngoka ge li ko momasiku  25 gaNovember nuumvo, opo kutokolwe ookansela taya kalela miikandjohogololo oshowo momalelo goondoolopa moshilingo ashihe. Omugandji gwomawuyelele nomupopiliko gwokomisi yomahogololo moshilongo ECN Victoria Hango okwa  ti, oya longekidha omahagala ga gwana gomahogololo oshilongo ashihe.

“Nuumvo itapu kalongithwa omashina ngaashi ga longithwa omvo gwayi momahogololo gupapresidente. Nuumvo otapu kalongithwa opena no mbapila, notapu kakala omilandu opo ewi lyi vule okuyalulwa,” Hango a fatulula.
Ta ti, oshinima shoka shi li po, ooshoka kutya, Aanamibia oye na okuninga etokolo lyehogololo lyawo ndyoka ta li vulu okuka kala lya eta elunduluko moonkalamwenyo dhawo muule gwomukokomoko gwethimbo ndyoka omulikwa taya hogolola takalela.
Opo lwotango mondjokonona yaNamibia, omomahogololo gena  aahulikwa ya  ithikamena po, ya pita pomwalu 90 ya kutha ombinga muukansela wopayikandjohogololo.

“Omahala gokuhogololela otaga ka kala ga andjagakanithwa miikandjohogololo ayihe 121 moshilongo.
izemo  otayi ka tseyithwa mbala konima yomahogololo okuza kehe pehala lyokuhogololela,” Hango ta ti ngaaka. 
Hango natango okwa tseyitha kutya omasiku 23 gaNovember  otaga kala omasiku gopashigwana moka Aanamibia ayehe mboka ya adha iipumbiwa taya pewa ompito yokuhogolola. Ta ti, aanambelewa ayehe taya ka kalelapo omahogololo miitopolwa kayishi ya wo, natango oyena uuthemba okuhogolola momasiku ngoka, 23 gaNovember oku za  po 09h00-19h00 yokomatango.
Kapena we gumwe taka pitikwa okuhogololo momasiku ngoka,keeshi omunambelewa.

“omawi ngoka taga hogololwa mesiku ndyoka otaga kasilwa oshimpwiyu. Otaga ka kala ga gamenwa nawa koositasi dhopolisi miitopolwa ayihe, taga ka yalulilwa pamwe niizemo yo momasiku 25,” Hango a popi ngaaka. Agwedhapo ta ti, opolisi otayi ka kala yina oshinakugwanitha shaantu yena uulema, omategelelo, aakulupe nenge omuntu ta ehama opo kaaya thikeme momikweyo, ya yakulwe mbala.
Hango ta ti, kehe ngoka taka kalelapo omuntu omolwa omatompelo gwontumba, nakale ena oomimvo dha pita 18, ihe ina pitikwa oku kwathela aantu ya pita pomulongo. “Omuntu ngoka taka kala keena omuyambidhidhi, otaka ka kwathelwa kaanambelewa, ihe omunambelelwa ina pitikwa a ulikile omuyambidhidhwa mpoka ena okumeleka,” Hango ta ti ngaaka.
Ta ti, momasiku 25 gaNovember moka, kehe gumwe okwapitikwa ahogolole. oosenda mpoka tapu kahogolelwa, otapu ka patuluka oku za 07h00 yongula  sigo 21h00 yuusiku.

Apopi ta ti, ka pena nando omuntu gumwe taka pitikwa, a hogolole konima yowili ndjoka. 
Oosenda otadhi ka pata mbala konima yowili ndjoka ya dhenga.
A kumagidha oshigwana shi meleke nawa  nomondjila pomuulikwa gwehalo lye, ngaashi nana ya longwa nenge ya ulikilwa, ihe haku kwatela kumwe uumboloka.
“Kehe ombapila tayi ka kala yi na omapuko, itayi ka longithwa, ewi ndyoka otali ka ekelwahi. Aantu naya kale ye na onsteyo nkene ye na okuhogolola mondjila, naangoka taka nyengwa na pule omakwatho kaanambelewa,” Hango a kumagidha.
Hugunina okwa kwashipaleke kutya, kape na ewi tali ka yalulwa, uuna omuhogololi inaa landula omilandu adhihe dhomondjila.