New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Ngashingeyi omu na ashike iiponga itano yoCovid-19 moshilongo

Ngashingeyi omu na ashike iiponga itano yoCovid-19 moshilongo

2020-05-11  Loide Jason

Ngashingeyi omu na ashike iiponga itano yoCovid-19 moshilongo

Namibia ngashiingeyi oshi li oshilongo shoka inashi lopota iiponga yoCovid -19 muule womasiku g eli 35 muuyuni.
Minista yuundjolowele nuukalinawa, Dr Kalumbi Shangula okwa tseyitha ongula yOsoondaha kutya ngashiingeyi omu na ashike iipotha itano mbyoka yaantu ye na omukithi ngoka , niipotha 11 ayihe mbyoka oya yeluka na kayi mo we moshilongo.
Ashike nonande onkundana ndjoka otayi hokitha iipotha shotango noshitiyali onkee ngaa natango inayi yeluka nonande oyo iipotha yotangotango ya lopotwa moshilongo.

Okwa hokolola woo kutya ngashiingeyi Namibia oku na aantu ya konda po 445 mboka ye li kookamba dhokwiiikalekelwa moshilongo.
Shangula okwa hokolola kutya moshilongo sigo oompaka inamu lopotwa nande eso lya etwa komukithi ngoka gwo Covid-19 na woo kamuna natango iipotha iipe ya gwedhwa po sigo omonena ka kele kwaambyoka ya lopotwa omasiku 35 ga pita.
Ngashiingeyi moshilongo omo tuu muka omwa konaakonwa aantu ye thike po 1 543, moka aantu 33 ya konaakonwa Olyomakaya gehulilo shiwike ndika.

“Ohela moshilongo omwe ya Aanamibia ye li 84, mboka ye ya nondhila  ya za koshilongo South Africa, 36 oya za koCape Town,  48 oya za koshilando Johanessburg, moka mu na yaheyali ya ikalekelwa mOvenduka omolwa omandhindhiliko taga limbilike omanga ooyakwawo ya ikalekelwa kiitopolwa ya yooloka,” osho Shangula a hokolola ngaaka.
Okwa tsikile ko ta ti kutya aantu ayehe mbaka oya ikalekelwa koshimaliwa shepangelo oshoka epangelo olya tula mo oshimaliwa oshindji mokusa oshimpwiyu kutya omukithi nguka otagu keelelwa mokwiindjipala.

Shangula okwa ti kutya ngashiingeyi oshipotha shoka sha eluka oshitimugoyi shomiipotha 16 mbyoka ya kala moshilongo naashoka oku uvite etumba kutya ngashiingeyi iipotha otayi ende tayi shuna pevi moshilongo na muule wethimbo efupi oshilongo otashi ka iyadha kasha na nande oshipotha ngele oshigwana otashi longele kumwe mokulwitha omukithi nguka.

“ Onda hala Aanamibia ayehe koonono ya iyuthe komalombwelo gepangelo ngele tashi ya mokukondjitha omukithi nguka . Ngele itatu longeleni kumwe mokulwitha omukithi nguka nena otwa tegelela oku ka iyadha tatu lopota ishewe iipotha iipe,” osho a kumagidha ngaaka.
Molyomakaya, ta popi pendiki lyokugandja uuyelele koshigwana wu na sha noCovid-19, Minista Shangula okwa ti Namibia ina ndhindhilika nando osho oshiponga shomukithhi nguka muule womasiku ge li 35, nangashiingeyi opwa pita konyala oshiwike konima sho epato lyoshilongo lya li lya kuthwa po. Ominista yuundjolowele oya ti sigo oompaka aantu ye li 1 511 oya konaakonwa, naantu 968 ya ikalekelwa pomahala gi ili moshilongo, omanga aantu 610 ya mangululwa, shokia sha eta omwaalu gwaamboka uya ikalekelwa sigo ompaka gu li 358.

“Omilandu ndhoka dha tulwa po otashi vulika tadhi etele aantu yontumba uudhigu, ashike oshizemo shahugunina otashi ka kala muuwanawa woshigwana ngele tashi ya kuundjolowele. Nomaihumbato gAanamibia miiwike tayi ya otaga ka tokola ondjila yonakuyiwa. Natu indhindhimikileni onkalo yonena opo tu tyapuleni ngula,” ta kumike ngaaka. Shangula ta ti wo Etitanio lya za ko, omasiku 8 Mai, olya li esiku moka ehangano lyoWorld Health Assembly lya li lya tyapula oomvula 40 konima sho lya kandula po ombuto yoSmallpox ndjoka ya li ya dhipaga konyala aantu oomiliona ne muuyuni omumvo kehe.

“Smallpox oya kala ko konyala uule woomvula 3 000 noya li ya etwa kombuto, ndjoka ya li hayi taambathanwa okupitila momate nenge uuna wa ninga ekwatathano nomuntu e yi na,” Shangukla ta fatulula ngaaka. Smallpox oya li ya kandulwa po, mewiliko lyoonkambadhala dha kwatelwa komeho kehangano lyuundjolowele muuyuni lyIigwananangano lyoWorld Helath Organisation (WHO).
Ta hulitha ta ti kutya ope na omukumo netimaumbwile kutya omukithi gwoCovid-19 nago otagu ka tsuwa olukaku ngaashi naaana sha ningilwa ngoka gwomallpox.
-Uuyelele wa gwedhwa po: Nampa
 


2020-05-11  Loide Jason

Tags: Khomas
Share on social media