ONGWEDIVA -Omukainhu umwe mOshakati nomonakadona ove li monghalo tai nyemateke, yokuhepekafana komalutu nopamadilaadilo naashi osha eta nokuli a patulululile omona oshibofa shonghendabala yedipao sha kwatakanifwa kumwe nomahepekafano omomaumbo. 

Ashike nonande ve li monghalo ya piyaana, kashidjuu okudimbulula kutya ekwatafano pokati ka Judith Bauleth nomonakadona, ewifa laye Victoria Queen Namene Nashikaku oliyadi oululu nohole. 

Odjo yonghalo ei yokuhena ombili oya talika ko kutya oyo oshiponga shekandomo lohauto osho sha ningilwe eedula 21 da pita. Moshiponga omo, Bauleth okwa li  a ehamekelwa neenghono, kwa li a mona oshipoga mombuda, osho sha eta opo a kanife omaliudo molutu laye alishe, okudja kofingo fiyo okeemhadi, nokwa kala mokatemba eedula adishe odo.

Pakudilaadila onakudiwa oyo ya eta fiyo omonghalo omo e li hanga naina, Victoria oo a shivika yoo nedina Pashu, okwa ti ina okwa li omundjangele fiyo omomudo 1998, eshi a mona oshiponga mohauto. Victoria oo a li ashike e na omido nhano naye omo a li moshiendifo omo, opamwe nooxekulu vamwaina vaina vavali, ovo va dja mo nouponga vanini. Bauleth oo oye a li ondalaiva yoshiendifo oye ashike a li a mona oshiponga neenghono.

Okulemana oku okwa lundulula onghalo yofamili ei nokwa eta opo Victoria a kulilile ye a tameke okufila ina oshisho. Okwa li ashike e na omido 12, eshi a tameka okufila ina oshisho onga oye omupangi, te mu wapaleke nokulundulula oidjalomwa noiyalomwa yaye. 

“Ngee u li nameme ongaashi ashike u li nokahanana. Ou na oku mu fila oshisho, nakeshe shimwe oove to mu ningile. Ovanhu ohava mono ashike a fewa a meikapwa ashike kashipu. Ofamili oya kala ngoo shili hai yandje omakwafo opashimaliwa apa naapenya, fye otwa kala ngoo shili hatu kala novanailonga meumbo ndee nande ongaho omunhu eshi to di kofikola oto fikile to viyauka naye. Eshi to ka nangala owa loloka, ito dulu oku penduka u leshe po. Naashi nda ka dopa mofikola oinima ashike oyo,” Victoria oo oye ashike e lidalelwa ta hokolola. 

Nande Bauleth a kala monghala yokulemana, xe yaVictoria oo vati omunedina ina kala ha tale ko.
“Nghee nda dja ame ihandi futu ofikola shaashi onda kala nda talika ko onga okaana ka dja poluhepo, nonande ondi na tate e li nawa,” Victoria ta ti.

Onghalo oyo oya eta opo Victoria a kwatwe komhepo yehandu, nefindakano lomadilaadilo olo le mu tameka omanga a li okaana kanini. Mokukala kwaye okwa kala a ninga omunhu wandohotola molwomaudu a pamba oudjuu wopamadilaadilo. 
“Ondi na oukalata voshipangelo va konda po20. Naashi nda nyola ekonaakono londodo onhi- 12, onde li nyola nda dja moshipangelo. 

Moshinyolwa osho a tula kepandja laye koFacebook Nashikaku okwa hokolola nghee onghalo omo e lihanga ye mu fininika opo a ye mehalakano peedula dinini lela, ta nu omalodu, nokukonga ngeno ohole movalumenhu.  Ashike ponhele yohole, okwe lihanga monghalo yomahepeko, ta dengwa nokuhepekwa pamadilaadilo kovalumenhu ovo va li naye mekwatafano lopamilele manga a li okaana lela. Peedula 15, manga a li mondodo onhi- 10 okwa ninga eteelelo, nokufiya po ofikola.

Ashike konima yomido mbali okwa shuna ngoo hewa mofikola ndele ta mane ondodo 12.
 “Onghalo omo mu na meme naye oye mu etela yoo oudjuu wopamadilaadilo, nefimbo limwe oha dulu oku ula nge oitya ii, naashi osha etela nge lwoikando ivali ndi mu nhukile noku mu ponda,” ta ti, yee ta kwena.
“Oshikando shimwe itandi dimbuluka kutya okwa li hatu tanguna shike ondi shishi kutya onda li nda kolwa. Onde mu nhukila ndele handi mu pondo. 

“Oshikando oshitivali kanda li nda nwa nande nande, ashike efiku olo nghee twa shilwa katu na ombili, nonda uhala handi kwena, nokudengela ovanhu ovo va xunga nge omwenyo. Ashike komatango lela onda ka nyengwa oku lididimika, nda tetwa ko ashike kehandu ndee handi mu nhukile noku mu ponda,” Nashikaku ta dimbuluka oshiningwanima osho sha li she mu etela opo a lile okrismesa mokakuma.

Konima yomwedi Bauleth okwa kondja opo omona a pewe obooloha noku mu kufifa mo modolongo. 
“Onda mona kutya eshi e li modolongo aame ashike handi mono oixuna, yoku ke mu talela po, noku mu landela oikulya neefewa, ame aame ngoo ou ndi li ngaha,” Bauleth ta ti.

Ye ta weda po kutya okwa dimina opo omona a dje mo nande e na oumbada kutya pamwe otava ka kolokosha natango. 
“Oshikando shotete eshi a ponda nge okwa li a pa nge enghava ndele handi twipuka ohonde mokutwi, omunhu kushi shi kutya ote ke ya e li monghalo i li ngahelipi, omuhandunhu unene. Sho osho nde mu tulila po eendjidikila ehe uye popepi naame. Vali oshibofa onda li nda hala oku shi kufa mo ashike ovakonaakoni ova anya, ova ti itashi shiiva,” Bauleth ta ti.
Ashike Nashikaku ota ti ye ina handukila ina no ine mu kwatela onghone, nokwe li pa ombedi. 

“Onde mu pa ombili oikando ihapu ashike kandi shi shi ngeenge okwa diminange po shaashi ngee handi mu dengele efimbo limwe ota nyamukula nge nai, efimbo limwe ita kufa po ongodi yange, ashike onde mu djuulukwa neenghono,” Victoria ta popi yee ta kwena.

Onga oshitukulwa shokuxwepopeka onghalamwenyo yaye Victoria okwa efa po okunwa omalodu, okwa tameka okuya kongeleka nokwa tameka okuninga omapekaapeko opo a mone ekwafo lexungomwenyo nehakulo lopamadilaadilo. Ye vali okwa hala oku ya kofikola eke lilongele okuyandja ekwafo lotete lopaunamiti (Paramedic). 
“Oudjuu ou ndi na owoshimaliwa shokufuta ofikola. Tate onda li nde mu ehela oshimaliwa ndee mbela ota ti onda hala ashike oku mu lila, ame onda hala okufutilwa ashike nande omunhu oshimaliwa ine shi pange peke, te shi futu ashike kofikola,” ta ti ngaho.

Ashike nonande e na ehalo lokuxwepopeka onghalamwenyo yaye, noku kala nekwatafano liwa naina, Victoria okwa taalela onakwiiwa ya dima omolwoshibofa osho a patululilwa. “Oshibofa shonghendabala yedipao oshiima sha kula nehandukilo lasho kalipu. Ngeenge nee onda tumwa nee modolongo omido nhano,” ta popi newi li li pedu.
“Paife ohandi di kumeeNangula, kahewa kameme. Fye naye inatu pambafana ashike meeNangula okwa kala e tu lile po fye nameme, ndee nopaife eshi, eshi ndi li moupyakadi womadilaadilo alushe oha kala ta xungu nge omwenyo. Okwa kwafela nge neenghono,” Victoria ta ti.