New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Nonzugo dokurara dovanasure dahepa kuditura melikwamo lyongenderera

Nonzugo dokurara dovanasure dahepa kuditura melikwamo lyongenderera

2022-11-03  Victoria Kaapanda

Nonzugo dokurara dovanasure dahepa kuditura melikwamo lyongenderera

Ongwediva - Epangero kuna kukatara asi ngapi navagusapo udigu ou wompumbwe kuhamena mararo govarongwa novarongi, unene konosure edi dakara asi komuzogo gosirongo saNamibia. Sinzi sonosure edi dakara komuzogo gosirongo kapi dakara nomavango gokurara, eyi ayininkisa vanona vapapare vene mararo, morwa nosure ure dakara nomambo gawo. 

Vanona nye ava vakara asi kutunda novantu vapira kudiva kuna kara ngesi moudigu-omu yina kuvatwaredera dogoro vakakare meharo lyahana asi lyoukanguki, ano posiruwo simwe vakurona kuna kukatunga nye yimbashu yahana udumba pepi nosure ozo, omu vana kuyimona awo asi kuna kupopera vanona owo, morwa awo kugenda sinano sosire vaze nokutunda kosure. Vanambudi nkenye apa kugava nombudi asi ngapi vana kuparuka vanona, awo kutunga momambo gana kara asi kuvhura kuzunguruka ntani kapi avagawapukurura. Morwa kapi nye vakara mekeverero kuna kutwaredera dogoro vasesugonma ava vagwane mazimo nounona nona, ntani kwato mararo gokufura kuvagaununa. Nampili ngoso mararo govarongwa nago kuna kara udigu unene. 

Mokwedi kwaSiwogedi, sayitunga zaNew Era kwageve mbudi asi mukurona sure gopoNdeutala Angolo Primere kurara monkondwa rongero zimwe ano vanona wondambo ndunge 2 no 3 kurara monkondwa rongero zimwe. Nye kuna kara asi mwankenye udigu kukagwanamo uwa. Mukurona goministeli pamberewa Sanet Steenkamp katente asi ministeli zina divako 

Yuma koudigu wangesi, nokuyinkondopeka asi matungo gonosure kuna kara udigu unene, nokutanta asi morwa udigu nye ou tuna kara nawo noprojeka kapi tatuvhuru kudiruganena kumwe tupu morwa udigu woyimaliwa ou tuna kara nawo. 

Makura ose nampili ngoso tuna lituramo unene asi erongo lize komeho momukaro gomuwa unene. Age kageve nye egano lyoministeli omu navatameka nontambo zokuhova, nezi zauvali me yereko lyoyimaliwa 2023/2024. 

Omu muna hamene kudika nonzugo dokurara, nonzugo dokulira, kuwapukurura nonkondwa rongero, kudika yikasayise ntani nonzugo dokurara varongwa. Mokugusapo udigu wangesi ministeli ngesi kuna kara noyirugana yokuturapo egano twaromo asi ngapi navavhura kugusapo udigu wangesi makura egano eli ngavaliture positafura nokutara asi yinke navavhura kuruganako. 

Simpe katente asi mukaro gwangesi kuna kuyabubuka nye nawa nawa morwa kutunda apa guna tugumu mukisi goCovid-19 omu nomukunda vadisilikire kuligendera. Omu yatwarederere asi varongwa vamwe kapi vagwene erongo nawa nawa, ano vamwe kwatundiremo mosure. Nampili ngomu asi kwakara neyereko asi vangapi navakara monkondwarongero, mevango lyokurara ntani mema nago udigu wakere, yikasayise ntani kulikuhwa komahoko kwakere yimwe twamwene asi kapi yina wapa, yina hepa nayinye oyo kukara posure. 

Steenkamp simpe katente asi mokukwama yitundwamo yomo 2021, ministeli zerongo, unkurungu ntani mpo kuhamena nosure dikare nononzugo dokurara, modo 392 nosure dononzugo dokurara, 88 kuna kara asi nosure depangero dontateko ano 149 depangero dina kara asi nosekondere nomavango gado gokurara. 13 kwakara asi kutambura tupu vanona vena vakara asi kuvatekura spesiyare. 

Epangero nosure dakara nomavango gokurara vanona wokusika po 15 178 dopremere ano mosekeondere  kuraramo vanona wokusika ko 42 487 awo ava wosipesiyare awo kuna siki ko 1 197. 

Ose kwakara nonosekondere dokusika ko 223 moNamibia. Steenkamp kafatwilire udigu wosure zaAshipala zosekondere. Omu sinkwa ntani varongi novarongwa ntani vakurona kavalyaterere morwa vana hara nonzugo dokurara vanona, yina kara asi nazo zimwe omu ministeli zina kuyitara momunene. 

Nokutanta asi posure zina moyimaliwa yereko 2012/2013 hamabara vadike nonkondwa odo, nye morwa malilimbo gongandi yipo nye vagauunwine projeka ozo zikare pavali pokuhova ntani rwauvali. 

Ntambo zokuhova kwazimene mo 2021/2022 meyereko simaliwa, omu twaruganesere yimaliwa eyi lyagwene epangero mokupitira momakongo koAfrican Development Bank.


2022-11-03  Victoria Kaapanda

Share on social media