New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Omahepeko opaukashikekookanhu

Omahepeko opaukashikekookanhu

2018-11-16  Staff Report 2

Omahepeko opaukashikekookanhu

 Juan Haro

MABANDA– “Lopodundi 6 p.m (komatango) mOmaandaxa, kaume kange umwe okwa dengela nge, a hala a shakeneke nge popepi neumbo letu. Ondali ndi mushi nawa onga kaume kange,” okakadona komido 17 Gloria (edina laye lihefi loshili) osho ta dimbuluka eshi taka hokolola koo taka yaamene kekuma li li popepi ina li paindwa pokakilinikak kaMabanda.

“Otwa enda ko okanano kanini, na keshe shimwe oshali ta shi monika shili ngaashi shito. Ohaluka okwa pula nge opo ndi nangale naye. Handi anye. Onda kendabala ngeno ndi mu ehene kokule, ndi faduke po ashike okwa denga nge nekatana, ndele handi kambuka noku kala ndihe shi apa ndili, Ashike eshi handi dimbuluka oshosho kutya okwa kwata nge onghonga, eshi ninga shike eemeta donhumba okuya pekapate oko ka yuka momukunda wetu,”.

Gloria okwa ka monika ashike po 3 p.m. efiku la landula ko kuumwe womovakwanedimo laye. Eshi a hangwa natango okwali mokoma ehe shi apa eli. Ofamili yaye oye mu twala koshipangelo shopopepi koMakamba Province oko ovapangi va hokolola kutya okwa li a monifwa oshiponga neenghono. Omakonaakono opaunamiti okwa ulika kutya okakadona aka okali ka ehemekwa neenghono mouluvi nokuilyo yopaidalifi.  
Gloria okwa ninga omafiku 15 ina penduka. 

Eshi a penduka, xe okwali eli popepi naye. “omutima wange owali tau denge neenghono. Onda linda hala okulotokela mepandaanda, ondali ndi undite nai neenghono. Omutwe wange owa enda ko, ondali nda hala okuka lotoka mepandaanda. Kakwali handi kofa, ame kandali handi li,” osho a ti mokudimbuluka onghalo omo eli hanga.
Okonima ashike yomafiku, yee Gloria ota mono kutya okwa ninga omufimba omolwa ekwatonghonga olo. Okamonamati paife oke na eemwedi nhee.  

Gloria nofamili yaye ova kendabala ngeno opo va konge omulumenhu, nakulonga oimbuluma ei, ashike ina ve mu mona.Okwa faduka po –opolifi ya Burindi oye shi koleka kutya omulumenhu ou okw atauluka eengaba a fadukila po koTanzania.
  
Konyala eepelesenda 23 dovakainhu ovaBurundi oveli oihakanwa yomahepeko opaixulo, neepelesenda dovalumenhu ovo va ninga oihakwanwa odili hamano. Ounona ovo unene veli moshiponga, noupelesenda ashike vanini voimbuluma oi ovo hava lopotwa, hano otashi dulika omuvalu woihakanwa yonghonga moshilongo omo muhapu neenghono.  

Oluxupe luhapu ihava lopota oinima ei va ningilwa. Vamwe ohava kala va tila okuningilwa omunyonene muhapu udulife po op keefamili davo ile okufifwa ohoni. Vamwe kave shi shi kutya openi ile otava mono ekwafo ngahelipi, unene koitukulwa yokoushai oko kuhenda nande omakwafo opanghalafano nongushu yopaunamiti olili pedu neenghono. Oihakanwa ashike inini hai mono omakwafo opalutu noopaxungomwenyo.  

Eshi Gloria a kendabla okutula kumwe oupambu vonghalamwenyo yaye, okwali yoo a taalela omashongo taadi kofamili yaye mwene. “Ofamili yange otai penge ombedi vati aame nda efa omunhu a kwatenge onghonga, okwali oshinima shii neenghongo,” ta ti ngaho.  

Okupitila mopoloyeka yedina Giriteka ile hayiifanwa “alulilwa ounhu woye’ I li mo Kirundi UNICEF nehangano lihefi lopapangelo ledina Caritas Burundi otava yandje omayakulo opaunamiti koihakanwa yomahepeko opaixulo. Eendokotola novapangi otava yandja omakwafo opaunamiti, opaxungomwenyo neameno lomeendelelo ngeenge la pumbiwa koihakanwa. Ovaxungimwenyo novaleli moshiwana otava mono omadeulo okukeelela omahepeko opaixulo nookuehameka kolutu haa ningilwa ovakainhu, voo ovawiliki vopamhepo otava longwa kutya oven a okuninga ngahelipi ovo va tumine oihakanwa konamiti nokexungomwenyo. Ova hongwa yoo nghee ve na okukeelela oinima yomaludii aa iha ningwe mo vali momikunda davo.

Konima eshi a dja mo moshipangelo Gloria okwa uda kutya ope na ekwafo lili mo mokakilinika kaMabanda. Okwa shakena naEspérance Nisengue, umwe womovaxungimwenyo 25 va delulwa kopoloyeka. Espérance, oo edina laye tali ti eteelelo liwa okulile po omayakulo opetameko oihakanwa ngaashi Gloria.  

Pakudimbuluka Gloria, omuxungimwenyo ota ti omukainhu ou kali ta popi nande oshitya shimwe. “Koima yoivike ivali yexungomwenyo okwa tameka okupoya name. Okwa tameka oku li neekela nge nonda tameka okuxunga omwenyo ofamili yaye. Paife ota ende ta dimwa oikulumanene oyo a ningilwa.”

Nghee opoloyeka ya tamekele muJanuali 2017, omivalu domahepeke ovakainhu dili 145 oda lopotwa pokakilinika kaMabanda mwa kwatelwa oiningwanimwa 16 yomahepeko opaixulu no100 yomahepekafano omomaumbo.    
“Omayakulo oo handi mono kovaxungimwenyo okwa kwafa nge opo ndi kale po xweoo. Ondi weteelunduluko monghalo yange.” Gloria oshi a ti ye teli yolifa eshi ta popi onghalamwenyo yaye ipe, ena okaana oko a luka Innocent. Ondi na okaana kange ndi ka hole noka pumbwa nge. 
Onda pumbwa okukolelela opo ndi dule oku twikila nonghalamwenyo yange.  Esperance ota twikile nokukwafela nge, omolwa ye nda veluka pamadilaadilo.”

 Onghalo younona voukadona novakkainhu moBurundi oi yadi omashongo,” Gloria ta ti otwa pumwa ouyelele, omakwafo, neameno… ngee hasho onghalo otai djuupala uduli fe po apa.” 
Okweenda mondjila yeveluko oihakanwa yomahepeko opaixulu oina ondjila ile unene tuu moshilongo omo omakwafo exungomwenyo eheshiivike opoloyeka yaGiriteka otai longo oku tungulula nokuningulula ouyehame wopamadilaadilo kounona voikadona novakainhu.  
 


2018-11-16  Staff Report 2

Tags: Khomas
Share on social media