New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Omaikuthomwenyo onkene taga indjipala

Omaikuthomwenyo onkene taga indjipala

2022-01-06  Victoria Kaapanda

Omaikuthomwenyo onkene taga indjipala

Sho kwa ndhindhilikwa omwaalu gwaantu taya ikutha oomwenyo tagu ende tagu indjipala, Kundana okwa li a ningi omapekapeko okukonga uuyelele kaahungimwenyo ya yooloka oshowo kaayitaali, okutala kutya mbela oshike tashi etitha eindjipaleko nuupyakadhi mboka.

Omumvo nguka ogwa zi ashike omasiku gahamano, ihe okwa lopotwa nale aantu ye vule puyaheyali ya ikutha oomwenyo oshilongo ashihe.

Omuhungimwenyo mendiki lyuuministeli wuukashikekookantu Evelina Amakali, okwa li a kutha ko kuuyelele kombinga yaashoka a koneke  kuye mwene, onga omuhungimwenyo, hashi etitha  eyikuthomwenyo.

“Onkalo yomuntu e na omaupyakadhi gontumba, taga vulu oku mu etela oombepo dhoku ikutha yomwenyo ondhigu, nonando poompito odhindji, oto vulu oku shi  mona okupitila momaihumbato ge sho taga lunduluka,” ta fatulula ngaaka.

Ta ti, omaihumbato gomuntu oga pumbwa okukondololwa aluhe, opo a mone omayakulo kuyele, okuyanda maupyakandhi gokwiikutha omwenyo.

Ta popi ta ti, shoka ohashi etwa uuna omuntu a nyengwa okumona eyambidhidho lyokukandula po uupyakandhi a taalela.

“Omaupyakadhi oge li pamaludhi, ngoka omuntu ha vulu okuhuulila muunyengwi ngaashi, oondjodhi oombwinayi, omaso gahoolike yawo, oombedhi, oombepo oondhigu, omauwehame gethimbo ele, etekepo lyohole pokati kookuume nosho tuu,” ta popi ngaaka.

Amakali okwa ti, okwa ndhindhilike kutya ohashi kala oshidhigu unene uuna nakusa a thiga a shanga shoka sha eta uupyakadhi, opo a ikuthe omwenyo, shi vulithe ngoka inaa thiga po sha.

“Ohashi kala oshidhigu okuhekeleka aakwanezimo sha ikolelela kwaashoka sha shangwa nenge sha etitha uupyakadhi, shi vulithe kape na uuyelele washa, oshoka ihapu kala ombedhi nonando kape na we shoka tashi vulu okuningwa po,” ta fatulula ngaaka. Amakali ota kumagidha oshigwana aluhe shi kale tashi kongo omakwatho kaahungimwenyo, kaayitaali oshowo kwaamboka ye na ontseyo yomakwatho goludhi ndoka, uuna ya iyadha ya taalela omaupyakadhi.

Christine Mattie ngoka a ilongele ehungomwenyo koshiputundhilo shopombanda, nongaashiingeyi omulongi paithano okwa ti, okwa koneke kutya, “kape na oshikukutu kashi hula”.

“Omaupyakandhi ogendji ga hingi oshigwana shetu sigo omomaso, okwa li taga vulu okukandulwa po, ihe ontseyo oyo ashike kaaya li po,” ta popi ngaaka.

Ta ti, sigo onena ina tsakaneka etompelo lya gandjwa kwaamboka yi ikutha oomwenyo, ihe kakwa li tali vulu okukandulwa po.

“Shoka tu na okushiwa aluhe, ooshoka kutya ngoka ha kongo oha mono, nongele to konkola oto egululwa,  nuuna to pula oto pewa. Ngele owa kongo ekwatho ihe ino mona eyakulo, ino holola, ihe tsikile sigo wa mono ekwatho,” Mattie ta ti ngaaka.

Loide Joseph omwiitaali gomOshakati, okwa ti, shotango oshigwana nashi konge Kalunga. “Kala omwiitaali, thikama e to gana kutya kape na ombepo inaayi za komushiti yemwene tayi ku vundakaneke. Shoka ngele oshi li aluhe momutima goye, nena oombepo dhokwiikutha omwenyo kadhi na esiku dhi ku kwate,” Joseph ta kumagidha.

Ta ti, okwa ndhindhilike kutya omaikutho goomwenyo ogendji oga fa iithingila, oshoka oshidhigu oku enda mehala lya luudha thoko, ihe oto katuka ashike wu uka komeho.

Ta pula kutya, olye e ku lombwele kutya ngele owa ikutha omwenyo otoyi wu uka kOmuwa wuukilila, ngoye owa ikutha omwenyo ngoye mwene, ngoye hangoye we gu tulamo? Pamwe hoka wu uka oko nee kwa pimbila!

“Natu tegeleleni Omuwa e tu ile ko ye mwene, ngaashi e tu eteleni ko kombanda yevi,” ta ti ngaaka.

– vkaapana@nepc.com.na


2022-01-06  Victoria Kaapanda

Share on social media