New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Ovanigeria va palamena ovalandifi vovanhu moSicily

Ovanigeria va palamena ovalandifi vovanhu moSicily

2020-11-16  Staff Reporter

Ovanigeria va palamena ovalandifi vovanhu moSicily

Moshilando sheemhunda daSicily shaItaly omukainhu Omunigeria ota lu novalandifi vovanhu opo a hupife ovakainhu vakwao ovo va taalela onghalo omo a li eli hanga omido daka pita.

Osas Egbon okwa patulula eumbo omo ha nangeke ovakainhu Ovaningeria, ovo va ninga oihakanwa yoku landifwa po moixulo.   
Mongaha oku li novakainhu vane ve na eedula omilongombali-nasha, oo umwe womuvo eli nokaana kaye –noku na eteelelo kutya ovakainhu vakwao vali vavali veli konhele yonhumba, va ningwa ovapika voixulo navo ota dulu oku va mangulula.

Omaumbo omoSicily omaumbo lela a fa omomukunda oo e na omapata manene, e na omikala. Ovakainhu ava keshe umwe oku na onduda yaye, ashike oven a okalikoshelo kamwe, naaveshe ohava telekele opepata limwe. Egbon, eumbo eli okwali eli pewa a kale teli longifa kukahewa kaye umwe Omuitaly. Ovaitaly vahapu ova hala oku kwafela, ashike paife ovanhu vahapu oveli omhinge novanailongo naasho otashi eta opo Ovalitali ovo va hala oku kwafela hava kwafele. 
Omadipao taa halula 

Egbon okwa tota po ehangano laye loku kwafela ovakainhu m2018. Hano omido nhatu da kapita eshi omukwashina waNigeria ou a tota po ehangano laye ledina Women of Benin City. Otali yambidida ovakainhu ovo va ningwa oihakanwa yoku landifwa po unene moSicily –unene oyo ili ovakwashiwana vaNigeria, moslinadilando pangelo Benin City. Egbon ye mwene okwa li a landifwa po moixulo omido 18 omo a kala ta longifwa moixulo keenghono. 

Okwe shi podola oku futila ovo vali vemu landifa po, nopaife oha kala nofamili yaye e na ombili moPalermo, ashike ota longo nelitulo mo opo a amene vakwao opo vaha taalele oudjuu ngaashi oo e li muo. 

Ye nookaume kaye ova li va tokola oku dula ko eenghaku noku li kufa monghalo omo veli konima eshi ovakainhu Ovanigeria vavali va dipawa momadipao a nghinangenda momudo 2012. Ovali ashik eve na omido 202 no 22. 

Omadipao oo okwali a halula vahapu moSilicy nokwa li yoo a eta pouyelele nghee ovakainhu Ovanigeria tava hepekwa. 
Omalandifo oo kamape, ashike okwa hapupala luvali okudja eshi Ovanigeria vahapu va tameka oku tauka koshilongo shavo omolwa oluhepo lwopomido 2015. 

Sheli kolelela kouyelele wehangano loInternational Organization for Migration (IOM), eepelesenda 80 dovakainhu 11 000 ovo veuya moSicily momudo 2016, ovovo va kondjifilwa moixulo.

Ngee omukainhu a fiki, oku na oku tameka ta futu oimaliwa kwaap emu landifa po, noshimaliwa osho oha shi kala shihapu sha fika fiyo opo $35 000 (N$550 000) osho ha lombwelwa kutya oku na oku shi longela noku shi futa ngeenge okwa hala a manguluke. 
‘Omatilifo nondjongo’

MoPalermo ovakainhu luhapu ohave li hange mokadoolopa kaBallaro, omo mu na ovanhu voiwana ya yooloka. Ohava kala nee tava landifwa momaumbo haa ifanwa omaumbo ‘omakwatafano’ nohaakala metonatelo ‘loomeme, ile mamas’ nefimbo limwe oh ava longele momapandaanda. 

Omanga inava fika moItaly, oihakanwa ei ohai twalwa tete keendudu oko hava pulwa op ova ninge eano kutya otave ke liufa ‘keemhango’ voo vali otava ka futa oimaliwa oyo tava pulwa va fute ovalandifi vavo, ‘noomamas’ vavo ohava koshwa opo vaha kwatwe kopolifi.  Ovakainhu ava ohava mbadapalekwa kutya ngeenge ova popi otava ningwa sha pandjongo, eefamili davo otadi tikilwa onghene ohava kala ashike va mwena itava popi sha nande nava 
Egbon okwa ti, okwaana oko haku ningwa kovakainhu oko oshinima shinene osho hashi va imbi oku manguluka mo momake ovalandifi novahepeki vavo. 
Ta ti, omido mbali da pita po, ye navakwao ovali va kwafewelwa kehangano kuOba  moBenin City, oo eli omuleli wopamifyuululwakalo wOmunigeria moBernin, oo a ya mokashoko kovalandifi vovanhu.  Okwali e va yambulula mokati kovanhu noku nateka eembapila komakuma nokeepala, noku dja opo osha kala shipu oku longa novakainhu ovo va ninga oihakanwa shaashi ova mona kutya oven a eamen.
Okudja opo oilonga yaEgbon okumangulula ovakainhu oya kala ya pupalelwa. 

‘Ondjodi ya ninga oshili’
Ovakainhu vahapu paife ohava poti pendiki olo ledina Women of Benin City opo hava ka yandja omayele avo vo tava yandje exungomwenyo koihakanwa. 
Ovakainhu ovo have li yambe oveshishi yoo kutya luhapu ovalandifi vovanhu ohava kala mekwatafano lomilele novalandifwa vavo, naashi ohashi djuupalele oihakanwa iha dule oku lopota ovalandifi vayo. 
Onghene ovakainhu ovo ohava pewa ehongo, opo ve li longe oku li nyangela itava landifa omalutu avo. Egbon oo paife a tali ka ko kkoihakanwa ei onga omukwanedimo, omuyandji mayele, mumwaina nomuxungimwenyo ota ti oha efa ovakainhu va kale monhele yaye oule wodula fiyo opefimbo opo tava dulu oku li longela voovene. Ovakainhu Ovanigeria ohava tula yoo oukuni kumwe, tava ongele oshimaliwa opo va yambidide oihakanwa oyo. –BBC 


2020-11-16  Staff Reporter

Tags: Africa
Share on social media