New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / WITVLEI OKWA DHENGWA KOLUHEPO

WITVLEI OKWA DHENGWA KOLUHEPO

2018-12-07  Staff Report 2

WITVLEI OKWA DHENGWA KOLUHEPO

WITVLEI- Okalongo kaWitvlei, hoka ke li lwopomulonga gwaWhite Nossob niishana yaMaheke ondjokonona yako evi to yele.

Edhina lyako lyoshimbulu otali fatululwa onga “Etapa Etokele” mOshiwambo, nolya li lya fatululwa okuza kelaka lyoshiKhoekhoegowab nedhina; !Khuri !khubis.
Ehala ndyoka olyo limwe lyomomahala mpoka pwa lwilwa omalugodhi pokati kAaherero nAanama ga li ga luwa muMaalitsa 1864.

Ondjokonona otayi shi yeleke kutya omukwaniilwa gwAaherero, Maharero, sho a li a kwathelwa komukongo Frederick Green (a tseyika moshigwana shAaherero onga Kerina), okwa li a kwatele komeho olugodhi, a li e na aalumentu  1 400 yAaherero ya za kOtjimbingwe sho a li a lwitha omuhoko gwaaOrlam Afrikaners ngoka gwa li tagu komandwa kuJan Jonker Afrikaner. 

Konima yethelemumvo eti-21 ondjokonona ndjika oyamba otayi enda tayi dhimeya sho omukalo gwoku ninga omikunda iilando noondoolopa tagu koko. 

Molwaasho kamu na oongeshefa oonene, Witvlei onkene e li yimwe yomoondoolopa dha kukutila oluhepo mOmaheke, nomondoolopa ayihe omu na owala uumaliwa uushona. 

Nonande ondoolopa ndjika onshona momutamo, shika nasho itashi kwathele sha. Gumwe gwomaakalimo okwa popi ta yolo kutya oto vulu okukala inoo mona ondoolopa ndjoka ngele owa pathima owala lumwe ethimbo to piti mo nosheenditho. 

Kakele kopilimaskola, okakilinika nombelewa yelelo lyondoolopa, kamu na we omugandji gulwe gwiilonga. 
Okupata kokatomeno koWitvlei muNovemba 2014 okwo kwa ningi unene onkalo ondhigu mokandoolopa haka kaantu ye li 5000. 

Okatomeno oko ka li omugandji gwiilonga omunene moshitopolwa ashihe shaMaheke, ka li ka gandja iilonga kaantu ye li 165.  

“Onda tameke okulongitha po uumaliwa wandje mboka nda kala nda pungula oshoka kandi na we iiyemo. Kandi na nkene tandi hupu,” omukalimo ngoka a ti oye Skrywer gwomwaamboka ya kanitha iilonga ta ti.  Oyendji mokandoolopa hoka oye na naanaa omahokolola ngaa ndika lyaSkrywer.

Oyendji ngashiingeyi oya thiminikwa okukala taya ende oshinano esiku kehe okuza komagumbo gawo yu uka kondoolopa nelalakano lyokwiimonene uulonga mboka wanathangwa.

Okwaa na iilonga moWitvlei okwa vala ishewe iihuna iikwao yopankalathano mbyoka yokulongitha nayi iikolitha, unene mokati kaagundjuka. 

“Okulongitha omalovu epitilila ngashingeyi okwa ningi oshiholikenima shomondoolopa yetu oshoka osho owala aagundjiuka taya vulu okuninga opo ya tokithe etango,” gumwe gwomaakalimo ta ti.

Omulumentu gumwe, omunamimvo 25 ngoka inaa hala edhina lye lyi tumbulwe, okwa ti oku nwa omalovu oko haku mu kwathele, ye nookuume ke opo ya dhimbwe omaupyakadhi ngoka ye li mugo nande opakathimbo owala. 

“Otwa kala uule woomvula tatu kambadhala andola opo tu imonene iilonga ashike katu wete. Sigo oompaka ohatu zi muugumbo wiipeleki waakuluntu yetu mboka uushona noonkondo, onkalamwenyo nee ya fa peni ndjoka?” ta pula. 
Omahala gomanwino, nonkalo yomalovu oyi li kehe pamwe, oya eta opo aakuluntu ya tale oyana taya ninginitha oonkalamwenyo dhawo momalovu, anuwa opo yi idhimbithe uudhigu wokaana iilonga. 

Gumwe gwomaakuluntu mboka oSkrywer ngoka ta ti okwa ikwata pomutima omolwa onakwuyiwa yoyana. “Otaya ka kala ye na oonkalamwenyo dha fa peni ngele oya pikwa nale kiikolitha mbyoka hayi hangwa momagumbo?” ta pula. 

Omunambelewe Omukuluntu moWitvlei Village Council, Hendrik Muisoor, sho a li a popi nominista yeyambulepo lyiilando, Peya Mushelenga okwa ti oya kamadhala okuninga ngaashi taya vulu okuyambulapo omahupilo mokandoolopa kawo. Shimwe shomwaambyoka osho okunyolitha endiki lyaagundjuka  noNamibia Tourism Board onga ehala lyokulala, shoka tashi pe unene aatalelipo ehalo yokutalela po oWitvlei. Elelo lyondoolopa olya pula woo aanangeshefa opo ya ete po ostola onene yokulanditha onyama yiikwamawawa noyokulanditha osola.

Uuyelele mboka u li kombelewa yangoloneya gwaMaheke, aantu ye li  7 756 oya li yi inyolitha mopolohalama yoshikukuta pehulilo lyaApiilili 2017. Aantu ye li 5 964 ohaya kwata openzela yaakulupe naantu ye li 1 792 oya nyolitwa mopenzela yaamboka ye na uulema.  . 
(NAMPA)


2018-12-07  Staff Report 2

Tags: Khomas
Share on social media