New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Ya kumagidhwa ya kuthe omaithano itaage ya kalitha pohi

Ya kumagidhwa ya kuthe omaithano itaage ya kalitha pohi

2022-08-08  Victoria Immanuel

Ya kumagidhwa ya kuthe omaithano itaage ya kalitha pohi

Aalongwa oyendji ohaya sikola omimvo ondhindji kiiputundhilo yopombanda omolwa okutamukulula nenge ye li momagumbo yaana iilonga omolwa omayithano ya hogololola gaana ngushu.

Oshiputundhilo shopombanda shelongo University of Namibia (Unam) osha longekindha omalongo, ngoka ga tameke oshiwike shaziko.

Omalongo ngoka oga hili aalongwa ye li moongundu dhahugunina monooli, okulondondhwa nkene ye na okuhogolola omaithano gawo, sho taya ka ninga omaindilo gawo kiiputundhilo yopombanda.

Aalongwa yamwe ohaya ka iyadha ye li omumvo gwotango pevi oshoka eyithano ndyoka kwa li a hala, ina taambwa, pe hala lyoku hogolola limwe lyi li mondjila. 

Ngoloneya gwoshitopolwa shaShana Elia Irimari esiku lyepatululo okwa popi kutya oshiindingili shoka osha longekidhwa okupukulula oshowo okukumagindha aalongwa okuhogolola omayithano ge li mondjila ngoka ta geya petha iilonga konima ye yi longo.

“Ndjika ompito ombwaanawa kaalongwa, okutseyathana noku kundathana omahogololo gomondjila. Ngaashi nana sha ndhindhilikwa nawa kutya oshilongo osha taalela uupyakandhi woompito ndhiilonga, onkene shika osha pumbwa okukandulwa po okuza ke kota,’’ ta fatulula ngaaka.

Ta ti, oya hala okutseyithila aalongwa omayithano ngoka gena ongushu okuya monitha iilonga mbala okuza mosikola.

“Aalongwa oyena okupukululwa oshowo okutseyithilwa noku longwa nkene yena okuninga, opo ya vule okuhogolola etokolo lyomondjila okuyanda omaupyakandhi go lundhi ndoka,” ta kumagidha ngaaka.

Omupeha kansela moshiputundhilo oshinene shaUnam Kenneth Matengu, okwa fatulula kutya ompito ndjika otayika longa aalongwa okukutha omatokolo gomayithano gomondjila.

“Omvo kehe ohatu pititha aalongwa yathika 2000 yo mayithano ga yooloka, no haya tambula aalongwa omayovi nomayovi miiputundhilo yaUnam ayihe 12, moshilongo ashihe,’’ ta popi ngaaka.

Ta ti, omimvo dha piti oya kala noku kumagidha omahangano ga yooloka okugandja oompito ndhiilonga kaalongwa ye li kiiputundhilo, opo ya mone ontseyo ya gwedhwa po.

“Omadhewulo ngoka ohaga kwathele aalongwa okumona ontseyo ya gwedhwa po okupopyoka momayithano gawo, noku ya yambindhidha okumona iilonga mbala omolwa ontseyo ndyoka hayi pulwa,” ta fatulula ngaaka.

Suoma Martin ngoka e li omunasikola mondondo 11 okwa popi kutya ompito ndyoka otayi yi yalongo oshindji.

‘’Onda kala noku lesha ko malungula oshowo miikundaneki, oyendji ya mana omayilongo kiiputundhilo ya yooloka, otaya nyenyeta nkene ya taalela uupyakandhi wo kwaa mona oompito dhiilonga,” ta ti ngaaka.

Simon Simeon omulongwa posikola Evululuko secondary okwa ti, uupyakandhi mboka ohau holoka ko kwaa hogolola eyithano lyomondjila ndyoka ta li vulu okugandja ompito yiilonga oshowo ndyoka ta li pumbwa aanilonga oyindji moshigwana.

Gumwe natango okwa nyenyeta kutya, iilonga oyindji ohayi pula alongwa opo yazi kiiputindhilo, ontseyo yomimvo dha pita pu mbali.

“Ontseyo ndyoka otayi zi peni? ngele omuntu opo a mana osikloa, no ngele okwa li a mono omandheulo, ihaga piti mo moomwendhi hamano,” ta nyenyeta
ngaaka.

Ta indile omahangano oshowo aagandji yiilonga ya lundulule kombinga yoku pula ontseyo ya gwedhwa po uuna taya kutu.

– vkaapanda@nepc.com.na  


2022-08-08  Victoria Immanuel

Share on social media