New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Aakalimo mOlukanda Thlabanelo Ohaya Nu Omeya gOhanya

Aakalimo mOlukanda Thlabanelo Ohaya Nu Omeya gOhanya

2013-10-25  Staff Report 2

Aakalimo mOlukanda Thlabanelo Ohaya Nu Omeya gOhanya
  WINDHOEK -  Aakalimo yomolukanda lwedhina Thlabanelo popepi nolukanda Goreangab Dam moKatutura mOvenduka otaku tiwa kutya oya tameka okulongitha omeya gohanya okuyoga iizalomwa yawo, okwiiyoga komalutu oshowo nokuli okunwa omeya ngaka gonyata poompito dhimwe oshoka kaye na omeya gokopomba.  Omeya gohanya mondaama Goreangab oga nyata, nolundji aayogi (divers) mboka nokuli haya longitha iikutu yokuyoga ohaya tindi okuyoga mondaama ndjika uuna ya pulwa ya konge mo omidhimba dhaantu mboka haya si omeya mondaama ndjika. Etompelo enene ndyoka tali thiminike aakalimo yomolukanda nduka Thlabanelo opo ya nwe nokulongitha omeya ngaka gonyata ngoka ga tula uukalinawa wawo monkalo yoshiponga olyo ndyoka kutya oye na okweenda iinano iile ano ookilometa sigo nokuli ntano oku ka konga omeya gokopomba ngoka ge li popepi nayo.  Amushanga gwEwawa lyAagundjuka yOngundu SWAPO (Swapo Party Youth League –SPYL), Dr. Elijah Ngurare oshowo Amushanga gwOpashitopolwa  gwEwawa ndika moshitopolwa Khomas, Paulus Emmanuel, okwa Ii ye shi holola koNew Era nokuulika uupyakadhi niihuna  yaakalimo mbaka yomolukanda Thlabanelo mOmaandaha konima sho kwa li ya yungu ontanda pondaama ndjika Goreangab mehuliloshiwike lya zi ko. “Ohaya nu (omeya gonyata) olundji oshoka (omeya ngoka ga yela) oge li kokule nayo noonkondo,” osho Ngurare a ti shi ikwatelela komauyelele ngoka a pewa kaakalimo moshitopolwa shoka. Ngurare ota ti kutya aakalimo olundji ohaye ende okuya kolukanda Havana oku ka teka omeya gokunwa. “Aantu yetu mboka ye li muka (molukanda nduka) otaya mono iihuna,” osho Emmanuel ta ti.  “Kasha li oshiwanawa oku shi mona,” osho Ngurare ngoka wo a li a yelitha kutya aakwashigwana mbaka ohayi ikwathele momilamba oshowo mooplastika, oshoka ooplastika dhi na oonyata ohaye ke dhi ekelahi uusiku. Oshifo New Era okwa li sha talele po olukanda Thlabanelo mOmaandaha naakwashigwana oye shi koleke kutya yamwe ohaya longitha shili omeya gonyata moompumbwe dhawo dhesiku ngaashi okutelekitha iikulya yawo oshoka iinano iile noonkondo okweenda oku ka konga omeya ga yela gokopomba kokule. Aakalimo yamwe ohaya ka teka omeya gawo kolukanda Havana, omanga yamwe ohaye ende nokuli ookilometa hamano oku ka teka omeya gawo hoka taga monika. “Ngame ohandi nu ashike muka nokuteka omeya gandje gokutelekitha iikulya oshoka hoka tandi vulu oku ka teka omeya ga yela okokule noonkondo.  Ohandi vulu nokuli okweenda oshinano shookilometa sigo hamano lwaampoka. Omeya oga nyata unene,” osho Jason Shaanika ngoka e li omukalimo gomolukanda Thlabanelo ta ti. Omukwashigwana omukwawo ngoka a monika wo ta yogo nenge ta opaleke iikutu ye nomeya gonyata molukanda Thlabanelo ota ti kutya ye oha teke ashike omeya gokuyoga iikutu nokwiiyoga kolutu mondaama ndjika yomeya gonyata, omanga ha futu aashiinda  mboka ye na iihauto opo ye ke mu tekele omeya ngoka ga yela. Oshikwawo, Emmanuel ota ti kutya aakalimo oya holola ehalo lyawo okufuta omeya ga yela noge na egameno, nolundji ohayi iyunganeke okuninga ngeyi. Shoka sha pumbiwa osho okutulilwa po ashike okapomba komeya, osho ta ti. Kakele Kansela goshikandjohogololo Samora Machel, Absai Angula sho a popiwa naye shi nasha noshinima shika okwe shi patana, nokuulike kutya olukanda Havana olu li shili kokule noonkondo kaakalimo yomolukanda Thlabanelo okweenda okuya hoka nomandini/omayemele gomeya oku ka teka omeya hoka. Angula ota ti: “Aakalimo yamwe oye na omeya moThlabanelo,” ta gwedha po kutya mboka kaa ye na omeya ohaya ka teka omeya pomagumbo gopopepi nayo molukanda  nenge moshitopolwa. Ngurare naEmmanuel natango oye shi ulike wo mpoka kutya aanasikola molukanda nduka yamwe ohaya helulilwa ashike pompagiindjila nokweenda iinano iile okuya komagumbo gawo, onkalo ndjoka ya nika oshiponga oku shi talela kutya yamwe ohaya vulu okuza kootundi dhawo powili ontimugoyi guusiku omathimbo gamwe. “Shika osha nika lela oshiponga,” osho Ngurare ta ti nokugwedha po ta ti: “Oompumbwe dhaakwashigwana yetu kadhi shi odhindji unene, ihe otaya indile ashike omayakulo ngoka ga simana.” Ota ti kutya iihuna yaakalimo yomomalukanda giinyakwi oyi na okutalika ko ongoshinima shomeendelelo, ta gwedha po kutya oompumbwe dhaakwashigwana mboka taya lumbu momalukanda nadhi kandulwe po mbala pwaa na omaongaongo. Mehuliloshiwike okwa li pwa ningwa euvaneko okugandja omagano gotenga yomeya koshigwana, osho mbaka yaali taya ti.  Muule wethimbo ele, Ngurare oku na eiyuvo ndyoka kutya epangelo oli na okutala koompumbwe dha simana dhaakwashigwana mbaka ngaashi egandjo lyomeya oshowo uukalinawa wopetameko (sha kwatela mo uundjugo). Ota ti kutya okweeta po elunduluko momalukanda nashi talike ko pauyuuki, nakehe gumwe – epangelo, oshikondo shopaumwene, omahangano gopashigwana nosho tuu oge na okuyamukula koompumbwe dhaakalimo mbaka. “Iinima mbika oyo twa pumbwa okukwathela pamuhanga,” osho Ngurare ta ti. “Kashi shi eiyuvo ewanawa. Ihatu vulu oku ka lala tatu ponyoka – twa thuwa nawa, omanga aakwashigwana yetu pamwe nomaluvalo gawo ye li monkalo yi li ngeyi,” osho Ngurare ta ti. “Iitya nomatumbulo gokwiigidha ihaga vulu okugandja oshikwiila shesiku nenge okweeta oshikulya megumbo. Ngele ohatu ti aagundjuka yetu oyo oshigwana shaNamibia shokomongula, natu shi tule miilonga, hakupopya ashike,” osho ta ti nokuyelitha kutya oonzo dhoka dhi na okweetitha po elunduluko li li nawa monakuyiwa yaagundjuka yetu, nadhi longithwe moompumbwe dhawo. Shika oshikando oshitiyali ewawa lyaagundjuka yongundu tayi pangele taya yungu oontanda momalukanda giinyakwi opo yi imoneneko nomeho gawo yene nkene onkalamwenyo yi li oshowo nkene aakalimo haya lumbu, osho Ngurare ta ti nokuyelitha kutya: “Katu na ashike okuya kuyo ethimbo lyomahogololo.” Okwa gwedha po kutya oyendji yomaakalimo yomomalukanda oyo unene nokuli haya hogolola ongundu Swapo, nelalakano lyoshigongi shoka okwa li okupopya nayo “pwaa na omapiyaganeko” shi nasha nomashongo ngoka ge ya taalela. Aagundjuka ya konda 30 yewawa lyaagundjuka yongundu ndjika okwa li ya kala pontanda ndjoka uusiku mboka moshitopolwa shoka mOlyomakaya. Meya gOshilandopangelo shaVenduka, Agnes Kafula, oshowo ookansela yamwe melelo lyoshilandopangelo okwa li wo ya ndjoina ongundu ndjika yewawa lyaagundjuka yongundu tayi pangele nonando yo inaya lala pontanda ndjoka moshitopolwa shoka. Emmanuel ota ti: “Yamwe okwa li ya kunkwa, nokuhaluka, oshoka osha li oshikando shawo shotango okukala mpoka.” Oonkambadhala okukwatathana naMeya Kafula opo a tye ko sha mOmaandaha odha hulile muunyengwi.
2013-10-25  Staff Report 2

Tags: Khomas
Share on social media