New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Iilonga Yokukonga Uuwe Yi Itsa Muuyamba Inashi Tegelelwa

Iilonga Yokukonga Uuwe Yi Itsa Muuyamba Inashi Tegelelwa

2008-05-13  Staff Report 2

Iilonga Yokukonga Uuwe Yi Itsa Muuyamba Inashi Tegelelwa
"WINDHOEK Aaniilonga yomamanya yoNamdeb, ehangano lyokufula okawe pamuhanga noDe Beers oshowo Epangelo lyaNamibia, oyi itsu mushoka sha talika ko iitekela iikulu-kulu wosikepa moshitopolwa shaSub-Sahara. Ngele omakonakono gaanawino niikuluhedhi oge li mondjila, nena iitekela wosikepa mbyoka taku tengenekwa oyomomumvo 1400 nenge petameko lyomumvo 1500, nena iitekela wosikepa ndjika otayi ka kala oyo iikulu kaa ku na we pandjokonona yuuyuni. Olukongo lwaNamdeb lwokawe komunkulofuta gwaNamibia olwa kala moshitopolwa shuumbugantu woshilongo omimvo konyala 100 mehala ndyoka lya tseyika ""Sperrgebiet"" ""Forbidden zone"" ano ehala lya indikwa omainyengo gaantu, molwashoka omu na uuyamba wokawe. Iilonga yokufula okawe oya etitha Namdeb a shunithe konima efuta lyoAtlantic Ocean pakutunga po omakuma ga kola okukeelela omeya gefuta. Esiku lyotango lyaApilili 2008, Bob Burell, omutse woshikondo shoonzo dhiikwamina moNamdeb okwi itsu miikwangopolo ya fa iimaliwa oshowo iitekela yomakanona itatu yoshikushu. Iilonga ayihe yokukonga okawe oya thikama manga, nehala olya kala lya gamenwa. Dr. Dieter Noli, omunawino miikuluhedhi moshitopolwa shaSperrgebiet, okweetwa poprojeka mpoka nokwa totha mo kutya omakanona ngoka ogaSpain kwa li ga simana petameko lyomimvo 1500. Oshiningwanima shokumona iitekela mbika osha ningilwa meni lyehala lyaNamdeb lyokufula okawe (Namdeb Mining Area 1) moka hamu yiwa ashike noopelemeta hadhi gandjwa pamuhanga kUuministeli wOomina nIikwankondo nOshikondo shEpangelo shEgameno lyOonzo dha gamenwa. Ehala ndika li ikalekelwa ngashingeyi otali shilipaleke kutya iitekela mbika oya gamenwa, opo yi vule okukonakonwa muule. Aanawino miikwankuluhedhi melongelokumwe nOlaata yIikuluhedhi yOpashigwana (National Heritage Council), otaya kaleke po olopota yi ithikamena po yiitekela mbyoka, omanga Namdeb te yi kaleke megameno noku yi pungula. Mokumona opelemeta okuza kOlaata yIikuluhedhi yOpashigwana moNamibia, neyambidhidho lyaDr. Bruno Werz gwehangano lyiikwafuta muumbugantu waAfrika, ongundu yaanawino miikuluhedhi otaya ka tsikila ihe nokukonga uuyamba mboka wa holama mpoka. Pehala mpoka ope na iinima oyindi mwa kwatelwa omakanona gahamano goshikushu, ootona dhontumba dhongopolo, omayego/omatende goondjamba ga konda 50, iilongitho yomefuta, iilwitho oshowo iimaliwa iikukutu omayovi yaSpain naPortugal yomimvo 1400 nenge petameko lyomumvo 1500. Ngele opwa monika uumbangi wu nasha noosikepa dhaayendifuta ngaashi Diaz, Da Gama nooColumbus, nena shika otashi ka kala sha simana noonkondo moshilongo oshowo paigwana, notashi ka kala oshimonikwa oshinene shaNamibia pandjokonona yomimvo dhika. Iitekela yosikepa otayi etitha omapulo ogendji shi vulithe omayamukulo. Ngaashi kutya oshikumithi ngiini nkene uuwe we ya okukala mevi kohi lyomunkulofuta gwaNamibia muule womimvo oomiliyuna dha pita, nemoniko ndika otali etitha omaipulo nkene iilonga yaNamdeb nepangelo ya etitha emoniko lyiiholekwa mbika oyindji. "
2008-05-13  Staff Report 2

Tags: Khomas
Share on social media