Easy access at the tip of your fingers, subscribe to our daily ePaper version of our New Era Newspaper.
Home / Kashandi ni ndu ya milao ba talima fa taba ya mubu
Kashandi ni ndu ya milao ba talima fa taba ya mubu
2015-06-22Staff Report 2 Windhoek Ndu ya naha ya kashandi ni ndu ya milao litamahani hamoho kubupa tutengo kufumana mikwa ya kutatulula linonge za mubu zeipile mata. Ze litumukile mwa ndu ya milao ili mukwa omunca wa kukona kualabela kwa taba ya butokwa ya mubu ye sesweli kubeya mayemo maswe a kozo mwa naha. Lamubulo biki yefelile ba batokwile mubu wa mayahelo kamo bunata bwabona ki babanca mwa Katima Mulilo neba totomokezi ofisi ya tolopo ni kulwanisa munoli wa tolopo, Charles Nawa kataba ya kutokwa mubu wa mayahelo mwa tolopo. Mapokola haisi kone basebelisize litobolo za mbilimbili kuhasanya sichaba senesibifile. Likwambuyu wa likolo la litolopo ni libaka za matakanyani, Sophia Shaningwa u tolokile mayemo a taba ya Katima kuba a butokwa ni kukupa ndu ya naha kukaupa fateni. Mulelo wa ndu ya kashandi ni ndu ya milao wa kuyema hamoho mwa taba ya mubu neupatuluzwi ka nako yeo mueteleli wa kopano ya DTA McHenry Venaani a tisa ngambolo fa taba ya mulelo wa maino a mwa litolopo ni mukwa omumwi wa maino. Mwanako yeo mueteleli wa DTA anasweli kutazeleza fa manzwi a hae, ngambela wa naha, Saara Kuugongelwa, a labela fateni ka kutaluseza bandu ya milao kuli kashandi kabupile kale katengo kakaokamezi fa taba yeo Venaani u sweli kutalusa. Kacwalo taba netambekilwe kwa katengo ka ndu ya milao mwa limbule za nyambe, babeleki, za bupilo ni zwelopili ya sichaba. A kusika beiwa kale lizazi leo katengo kakaikopanya ni ka kabupilwe kuokamela fa taba ya mubu. Kuugongelwa na ize, katengo ka kashandi, kangelezi batu baba cwale ka mubakweli ku ngambela wa naha, likwambuyu Netumbo Nandi-Ndaitwa, Attorney General, Sacky Shangala, Likwambuyu wa likolo la Litolopo ni zwelopili ya matakanyani, Sophia Shaningwa ni wa likolo la zatatululo ya mubu, Utoni Nujoma, ba swanela kutaha ni linaneho ze cwale ka kupundulula milao ye amana ka za mubu, mikwa ya litifo, ni mikwa ya kuankufisa kualuhanya ni kubakanya mubu wa maino. Ye kitaba yeo muuso nenze u patehile ni yona. Lutabe luambotezi ndu ya milao nako a sekaba i fumanehile, kuamana ni seo muuso u silelile kaza mubu, ikaba mubu wa tolopo kapa mubu wa lipisinisi. Kuli luzwelepili niyona ngambolo ye, kaswana lwazwelapili kulela milelo yeswana hape, kwa talusa ngambela. “Taba ya mubu ki ya butokwa, kacwalo ndu ya milao ni kashandi baswanela kukopana kubona kapa kuna ni milelo yemimwi yekonwa kukambekelwa kuyona kufumana tatululo ,”kwa zwelapili kutalusa ngambela. Ka kutazeleza fa manzwi a hae, Venaani u ize, butata bwa maluwo a miyaho ni mandu litisize misika kupahamisa liteko zesikaitekelwa ka mukwa wa kuitinga fa balekisi ni baleki kuzamaisa teko. “Mwa mutomo-puso waluna, liluo la maino kapa swanelo ya kuba ni miyaho ki yemwi ya liswanelo za buntu, mi kiseo sitisa mifilifili. Lukona feela kutiba butata haiba inze lutalima litaba za mandu kakuya kaliswanelo za buntu nikuli muuso ni makolo a mamwi a itame luci lwakuli baitumelele buikalabelo,” a talusa. U tazelelize fa manzwi a muuso mwa lilimo zefelile – akuli buniti ki bwakuli kuna ni batu baba tabela kuli mayemo asike a chicha. Venaani u ize, kutokwahala kubupa milao yebona kuli kuba ni litikanyelezo mwa maluo a maino ilikuli baba leka mubu lwapili bafiwe sibaka-pili kuba bana ni mandu kapa ba baleka mubu kuyaha mandu a kubeya fa misika kulekululisa. Hape u fitisize muhupulo wa kuli, kubeiwe milao ye zamaisa litifo mwa mandu a kuina swalelele ili kusileleza bao baina mwa mandu swalelele. Tamahano ya katengo ka kashandi ni ndu ya milao i taha kweli pili isikakwana kale ya mulelo wa siundwanyambe, wa kuikungela mubu, wo u kaetelelwa ki Affirmative Repositioning movement. Mulelo wa kunga mubu u lelezwi kunga sibaka kala 31 Sikulu kamo batu ba 35 000 ba bafitisize likupo za mubu wa mayahelo kwa tutengo twa litolopo ni milonganyana ze shelana-shelana naha ka bupala, ba lelile kuikinela mwa libaka zamayahelo zeikinezi fela mwa litolopo za naha ka bupala. 2015-06-22Staff Report 2
