Rundu – Ministeli zoukanguku nokali nawa moKavango zoutokero nezizoupumezuva kwagava yitundwamo yokusika 827 vana kuvera uvera womalaria, nampili ngomu asi vatungimo kuna kuvakorangeda varuganese masire yipo valipopere kuhanesa mukisi ogu. “ Ose kuna kara noyitundwamo yoyinzi, nye kapi tuna zumbanesa ekeverero simpe ose kuna kuyirugana nampili ngomu yina kara asi mvhura ezi kazipwire siruwo seesi sivaro kasikere sisesu. Mwahepa kuyidiva asi mvhura zina puko katukere tatugwana mvhura zonsesu,’’ yimo ana kutanta muhakuli kurona monomukunda edi mbali daKavango ndokotora Abiola Adesina. Adesina katente asi mo 2019 nomukunda edi mbali mvhura zina puko kwakere tupu nosivaruro sokusika ko 200, kupakerera nomukunda nadinye. Ano ngesi kutunda tupu mwaMurongagona dogoro sivike kasipwire nare tunasiki ko 827, kuzamo rune koyitundamo yomvhura zina puko. ‘’Elikwamo lyokukandana malaria monomukunda edi mbali kuna kugendapo nawa ntani kuna kara simwe esi tuna kurugana. Varugani vetu womomambo kuna kurugana nawa monomukundagona nadinye. Yimo ngoso ana kutanta. ‘’Ose kuna kara nelikwamo lyokuwapukurura, kuna kara nokutarura ntani kugwana ntani kugendesa yina kutanta asi kuhakura ogu ana kuvera malaria ntani kumusikura hena pembo tuna tare asi ngapi omu ana kukaparuka simpe hena tatukamukona kona ntani embo olyo twahepa kulipombera mutji oyo yiyo yimwe tuna kurugana, yimo ngoso ana kutanta. Ose simpe kuna kutwikira kugava erongo monkarapamwe. Yipo vahagesepo kuhanesa mukisi gomalaria Adesina kuna kuhundira vatungimo asi vahepa kutanbura erongo eli vana kugwana kovahakuli, ntani varuganene kumwe novantu vawo vana kara monomukunda ava vana kara asi awo kuna kupombera momambo ngesi.
Wahepa kurara mesire eli vatura mutji ntani nsene kuna kulizuvha asi ngwendi malaria gana kukugwana, wahepa kudukira posipangero sakukara pepi, nye wahepa asi evango eli wakara lina zere, wahepa kugusako yihwa, pwahakara mema gokusikama nampili mosipako esi ono kara asi kapi ono kusiruganesa posiruwo esi tuna kukondja nye nomalaria twahepa hena kudiworoka Covid-19, mokukara membo ntani kulipopera nyamoge yimo ana kutanta.
– jmuyamab@nepc.com.na