New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Korui kupi, ko nganda kupi mo Tjitiro Otjindjandja?

Korui kupi, ko nganda kupi mo Tjitiro Otjindjandja?

2020-08-21  Kae Matundu-Tjiparuro

Korui kupi, ko nganda kupi mo Tjitiro Otjindjandja?

Otjomuise- Korui kupi ko nganda kupi mOtjiÞiro Otjindjandja?
Indi ee pura ndaingana tjinga ape munika ayo peno’ mbitasaneno, nandarire meraka ro horomende ya Namibia no u ¿epo wo vi wa¿a vyo Vakwena, Ovambanderu nOvaherero munda umwe, no yEhi rOvandoitji munda warwe. Ovimbumba imbi nai vikara mo tjihungiriro tjo TjiÞiro Otjindjandja tjo Vakwena,Ovaherero nOvambanderu tjo 1904-1908. Ondimwa yatjo ovi¿a vitatu, OtjiÞiro Otjindjandja, Ondjesiro nOtjisuta. Posia ngunda imba mberi mutjo amavetja tjiri poo ku ka Þuruka, pena tjiva ngamba mokati koviwa¿a mbyaihamwa mbehina ongamburiro mutjo.
Otjiveke tji tja zuko omberoo yo tjiuru tjehi ya pitisire orutuu kozombuze mu ya tjere ohoromende ngunda kaiya yakura otjimariva ohoromende yOvandoitji tji ya twa kotjiriro otjo mbatero ko zo ndekurona zaimba mbaihamisiwa iyo viÞukaungura vyo ru veze indo, meraka ra kandinondi mbya tja kuza OtjiÞiro Otjindjandja. Mena ra nao wina mo ma raka ovimbumba aviyevari imbi mbi vyu ngurisa mo tjihungiriro otjiye pitasana. Rimwe ro maraka inga nge pitasana omokutja ngunda kapeyarira oukahuke kutja tjii ovimbumba aviyevari imbi vi hungirira kotjikwatjike, oko TjiÞiro Otjindjandja, otja ko horomende ya Namibia no zo ndekurona zOtjiÞiro Otjindjandja, poo oko viÞukaungura vyoruveze  indo posia ku kandindondo otja ko horomende yEhi rOvandoitji, mbya tja vi tjiukwa otjo TjiÞiro Otjindjandja?

Mo mbitasaneno indji, kutja mbya tjitirwe ovikwaye, wina nao otji pehina omahitsaneno poo omaitaverasaneno,  kutja hapo harukuru pasere oku kara otjisuta poo ombatero uriri? Mena ro kuhino’ ngahukiro mo vi ¿enge ondimwa yOtjiÞiro Otjindjandja, ongamburiro motjihungiriro itji yo vi wa¿a tjiva mbyaihamwa, ndoovazu opuyari okuza komautiro, otjii yenda yenda amai pandjara. Tjiva mo vi wa¿a imbi mu nao otji  mavemunu kutja pasere oku pahewa ondjira yarwe, pendje naindji ndja ramangwa nai yo tjihungiriro tjitjiripo. Kutja  okuyaruka kotjimemenwa tjo TjiÞiro Otjindjandja,  okuteza ondambo yatjo kuya ziriire no kwii tumburira ko mu hunga mburiwo omusemba mo zo ndero zo zondekurona zatjo.

 Mwimba mu mba vemunu nao muna ozondekurona zOtjiÞiro Otjindjandja mo mahi wo zo nganda, tjimuna o Tjauana na South Africa. 
“Ovihungiriro mbikuza viri pokati kozo horomende yEhi rOvandoitji noya Namibia, mo zo ndando azehe ondjira yavyo ombandjarero. Otjikamba otjizoozu tji tja teramenena ovihungiriro imbi, tjinou mize okuza mo ku hina ombango yotjiporotika, otjineya, okuhina kunatja nombangu youmuhoko nawina okuhina ousemba. Kutja Ehi rOtukondwa two Vandoitji ndinondi ngamba ripanda oku yakura kutja otjo tjiri patjitwa Otjitiro Otjindjandja mo Namibia, otjiraisiro tjokutja kapena ombango yo tji porotika oku hungama epundi,” omatjangwa omakutuke no me rikuramene kuwo oyeni wo zo ndekurona zOvaherero, Ovambanderu nOvakwena, oku kondjisa okuyandja omuhunga kepu ro TjiÞiro Otjndjandja, oro ndu ma zemunu kutja nai riri kondoroka uriri, mayetja nao.

Omatjangwa inga yenembo ehongonekwa, ndi ma ritja: Ondjendero yOtjisuta tjOtjiÞiro Otjindjandja, Okutjizira Munda Warwe. Otja ko ma tjangwa inga, tjimwe tji tji wota wotisa ongondjero yo tjisuta, ohoromende ya Namibia oku hina oku zemburuka kutja oviwa¿a mbyaihamwa vina ousemba mbuvi hina maa viyekwa, oku kara norupa ovini orutwe  mo vi hungiriro vyo TjiÞiro Otjindjandja.
 


2020-08-21  Kae Matundu-Tjiparuro

Tags: Khomas
Share on social media