New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Lipiho halipumi …Buñata bwa babatimela habasika pendiwa

Lipiho halipumi …Buñata bwa babatimela habasika pendiwa

2022-01-17  Paheja Siririka

Lipiho halipumi …Buñata bwa babatimela habasika pendiwa

Muuso viki yefelile nohatelezi hape kuli lipiho ni linombolo halipumi, nikuli kupendiwa kimuhato sakata wakuisileleza sina hakubonahezi mwanaha Namibia. Buñata bwa babasweli kuyambula butuku bwa Covid-19, babanze balobazwa mwalipatela ni babasweli kutimela habasika pendiwa. Likwambuyu wamakete Dr Kalumbi Shangula naize 81% yabayambuzi butuku, 97% yababalobalizwe mwalipatela, 94% yababali mwapabalelo yetuna mwasipatela (ICU) ni 91% yababasweli kutimela kibatu babasika pendiwa. Nyatisiso yalipiho zaCovid-19 kuzwa la 1 kutisa la 11 Sope isupelize kuli babapendilwe mwanaha Namibia basilelelizwe.

“Kitaba yefosahezi kuhanyeza kuli taba yenitifalizwe kiliñaka zasipatela haibeleki, kakulatelela maikuto abatu babasina bupaki bwakuli haibeleki,” nekubulezi Shangula. Milao yeminca yekalile kubeleka la 15 Sope ingelezi cwalo nikuli babafumani mupendo kakutala, bayahi babainelezi mwanaha ni bakwaezi bamatiraki, habasana kutokwiwa kubonisa litatubo zakuli habana butuku habakena mwanaha Namibia. Batu babacwalo bakona kukena mwanaha kakusupeza feela kadi yakuli bapendilwe. Naize batu babañwi basweli kufumana makadi akuli bapendilwe kabupumi inge basika pendiwa. “Kalulo yeo kibubangoki, ili yefiwa koto kamulao. Lueleza sicaba kuambuka litaba zabubangoki zeo,” nekubulezi Shangula.

Naize: “Lulemuhile taba yenyenyisa yakuzwelapili kwabatu babalwanisana ni kupendiwa, kamaikuto abuhata kuli babasweli kushwa kwabutuku bwa Covid-19 kibale babapendilwe. Batu babacwalo habasweli kulwanisana ni mupendo, hakuna mukwa omuñwi wasilelezo obafa kwabatu.” Mueteleli wanaha Hage Geingob naize lindinda labune, lene litisizwe kikuzuha kwakakokwani kaOmicron mwanaha Namibia mwakweli yaNjimwana 2021, litisize kuyambukela kokutuna nikulobazwa mwalipatela kokulikani. “Kubonahala kuli kutisa la 11 Sope babapendilwe mwalikiliti zetatama kibabanyinyani – Zambezi ki6%, Ohangwena, Omusati ni Oshikoto ki9%, mi Oshana ki10%.

Likiliti mokuna nipalo yepahami yababapendilwe kiHardap yeli fa23%, Kavango yaWiko ni Omaheke ki19%, mi Kunene ni //Kharas ki18%. Haneli sikiliti sa Khomas ki17% feela babapendilwe,” nekubulezi Mueteleli wanaha. Nafitisize maswabi akuli bayahi banaha Namibia babata kukombelelwa kuli bapendiwe. “Butata bwa bayahi banaha Namibia kikuli habana sepo mwalika, silelezo yamina, mutu yomuñwi konji haka mikombelela. Kiñi haniswanela kumikombolela kuli mupendiwe hala silelezo yamina ni naha? Kiñi haniswanela kumilelekisa haiba batu basweli kushwa?” Batu babalikana 107 838 sebafumani mupendo waJohnson & Johnson, mi babalikana 241 022 bafumani mipendo yemibeli yamipendo yeñwi. Kacwalo batu kaufela babafumani mupendo kakutala ki348 860, ili kuyemela 23.7% yanombolo yelelilwe.


2022-01-17  Paheja Siririka

Share on social media