WINDOKO – Likwambuyu wa Makete Bernard Haufiku naize liluko, liitukiselize kulwanisa butuku bwa kolera, haiba butuku bobu omba moyo boo, bobuse bubulaile batu bamashumi amalalu mwanaha Zimbabwe, inge buzuha mwa Namibia. Zimbabwe izibahalize nako yaputako yanaha hala kuzuha kwabutuku. Liluko la Makete lielelize babeleki bamakete kwamiseto kuli baine maefe-efe,” haufiku nabulelezi bandu yamilao viki yefelile. Nihaike kuli butuku bubihilwe mwalikiliti zeñwi, muleneñi wa Harare usiyala kuba ona likunganelo. “Kuna ninako yaputako yehasizwe kimuuso, mi mikopano yasicaba, iyemisizwe ili kutibela kuyambalaka kwabutuku,” Haufiku natolekezi bandu yamilao. 

Naize butuku bwa kolera bumamelwa hahulu mwa Namibia. “Kacwalo luitukiselize nako kaufela, nelubile nimuyemeli kwamukopano wa Afilika one uyo ambola za kolera,” Haufiku nabulezi Labubeli. Butuku bwa kolera sina butuku bwa Hepatisisi E, buyambukela kanzila yamutabani nekutolokile Haufiku, naekelize kuli kuzuha kwa bukutu bwa Hepatisisi E nekutisize kubupwa kwa sikwata salinako zalikozi. “Hala sikwata seo kuna nilitaba zakuongaonga, silelezo ni makete,” nekubulezi Haufiku.  “Sikwata sabatu bao nesinze sisebeza katata hakuzuha butuku bwa Hepatisisi E mwa Namibia mi sikona kusebeliswa hakuzuha butuku bwa kolera. 

Kuna nimañusa abutokwa atolokilwe mwalipulelo zeshelashelana ku amana nibutuku bwa kolera, liñusa labutokwa hahulu kikutapa kwa mazoho niku ambuka lico zetatehiwa mwa buñata. Naize kusafumaneha feela mutu alimuñwi yana nibutuku kuswanezi kuezwa likunganelo lafoliso yabutuku bwa kolera. Kuzuha kwa butuku bwa kolera mwa Namibia nekukile kwa bihiwa lwa mafelelezo kasilimo sa 2013/2014 mwa likiliti za Kunene ni Khomas. Buino bwa makete amaswe, kona bobutisa kuyambalakana kwa butuku bwa kolera mwa Afilika.