New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Namibia Oku Li Ponkatu Yopombanda Mesiloshisho LyoHIV/AIDS

Namibia Oku Li Ponkatu Yopombanda Mesiloshisho LyoHIV/AIDS

2008-05-02  Staff Report 2

Namibia Oku Li Ponkatu Yopombanda Mesiloshisho LyoHIV/AIDS
WINDHOEK Ominista yUundjolowele nIilonga yOnkalonawa, Dr. Richard Kamwi ota ti Namibia oku li shimwe shomiilongo itano mbyoka ye shi pondola okugwanitha po nokudhiginina iiyetwapothaneko yeitulomo mesiloshimpwiyu lyoHIV/AIDS mbyoka ya ninigilwe kAapresidende yIilongo nOmapangelo pOmutumba gwOwina gIigwanahangano gwa ningilwe momumvo 2006. Minista ota ti ondondo moka Namibia e li pamwe niilongo iikwawo ine, oya uthwa komishangwahokololo dhEhangano lyUundjolowele mUuyuni (World Health Organization -WHO) oshowo AmushangaNdjayi gwIigwanahangano. Dhika Kamwi okwe dhi popi omasiku ga zi ko mOmutumba gwOpashigwana pethimbo ta popile omutengenekwathaneko gwelongitho lyoshimaliwa shoka sha pewa Uuministeli wUundjolowele nIilonga yOnkalonawa. Kamwi ota ti pakutala koshishonekwa shi nasha naantu mboka ye na okuya kepango lyoAnti-Retroviral Treatment (ARV) ye li 30 000, uuministeli owa konda po poshishonekwa shoka, nopethimbo ndika aantu ye li 43 000 oye li kepango. Okwa gwedha po kutya pauyelele wEhangano lyUundjolowele mUuyuni, Namibia oku li oshilongo shoka shi li komeho moproholama yi nasha nepango lyoHIV/AIDS menenevi Afrika. Ota ti nando ongawo, pethimbo lyomukokomoko gwelongitho lyoshimaliwa shokomumvo, oshilongo okwa li ishewe shi na okuungaunga nomikithi dhoka dhopaali, dhoka iilanduli yadho tayi vulu okunika oshiponga noonkondo ngele inadhi ungaungwa nadho nawa. Kamwi ota ti momumvo 2006, omanga moNamibia kamu omukithi gopolio, oshilongo osha gwililwa po komukithi gopolio ngoka hagu etitha omaludhi gayooloka guulema neso. Minista ota ti eholoko lyopolio okwa li lya etitha uumbanda nengwangwano mokati kaakwashigwana, kakele uuministeli owa unganeke mbala oshikonga okuyamukula kuupyakadhi mboka, naashika osha konda poshishonekwa shEhangano lyUundjolowele mUuyuni. Kamwi ota ti oshilongo ngashingeyi osha sindana lela mokukondjitha omukithi gopolio. Ehangano lyUundjolowele mUuyuni (WHO) ota li ka tuma ongundu yookomufala aanawino muJuni opo ye ye ya talulule ishewe onkalo yomoshilongo ngele Namibia ota vulu okutseyithwa natango kutya kamu na omukithi gopolio. Kamwi okwa kundaneke Oparliamende kutya omolwomeya gefundja miitopolwa yomuumbangalantu nuumbangalantuzilo waNamibia, oshilongo osha adhika ishewe komukithi gokolera nuumvo. Ota ti eholoko etiyali lyokolera olya etitha iilanduli ya dhiginina, naantu ya konda 1 000 oya kwatwa komukithi nguka omanga aantu 13 ya sa. Minista ota ti iiyulikithi otayi ulike kutya eholoko lyomukithi olya adha ondondo yahugunina, nopethimbo ndika otagu shuna pevi. Ominista yuundjolowele oya pandula omahangano ngaka, WHO, UNICEF noUNFPA oshowo omapangelo gatatu gaSADC, epangelo lyaSouth Africa, Mozambique naZimbabwe, ngoka ga tumine aanambelewa yopautekenika okukondola onkalo yomukithi nguka. Kamwi ota ti okutala konkalo yomiishiindalongo, Namibia pethimbo ndika oku na okukala i ilongekidhila okukwatwa komukithi gokolera. Ota ti oshilongo otashi pumbwa okukala shi na uundjugo nomeya ga yela muule womimvo tadhi landula. Kamwi okwa popi wo pauhupi kombinga yiilonga yayooloka tayi ka ningwa kuuministeli we momukokomoko gwelongitho lyoshimaliwa shokomumvo, ngaashi okulanda ooambulasa 15, ewapekululo lyomahala gaali guundjolowele/iipangelo oshowo uuklinika wepangelo.
2008-05-02  Staff Report 2

Tags: Khomas
Share on social media