Okalkpana-Omazemburukiro wo ngutukiro otji¿a otjina hepero mena ro kutja rutenga o ku riyaruka mo ma kuruhungi o ku tara kuwaza moru veze ro huurire ko zo ngondjero nÿu mwari nazo amu tara ko kutja twa ka kondja nai nganda atu kutura ehi nambano twa tjiti ozo mbura omirongo vitatu.

Omurwe omukuru Tjitambi Kahuure-Marenga, omuture wa Ngombe ja Muheke onduuombe ndji mai hungama omitumba vya ngamua tjirongo matja ehi no tjiwa¿a tja Namibia tjinga atja kuramene oku zemburuka ozombura o 30 zo ngutukiro yaro natjo. Matja tja zumba oma zemburukiro wo ngutukiro kaye heye porwe o ku nya¿uka no ku nyanda uriri nu gwari wina yeheya oku riyaruka oku tara mo kutja tji hapo mo zombura indo ehi nduzatjiti oro ra ungura tjike muzo poo za tona tjike muzo nu okuzamba mariso oku tjitavi no kuungura tjike kutja ritone mwimbi mu ri hatonene poo riungure imbi mbi ra tjere mariungura na ri haungura nio kutja omo rwa tjike tji ri hatonene poo tji ri hiyaungura imbi mbiratja ma ri ungura. “Nu mbi twa zunda ovikwaye no vi kwaye nu twe vi pahera omwano wo ku viÞuna,” Kahuure-Matrenga matja. 

Matja wina oku zemburuka ongutukiro k ape heye kutja ka ngamwa ombura aihe omazemburukiro ya sere oku kara nondondo imwe. Posia inde yuva indi otje yuva ro masuviro ro ngutukiro opuriri ri kara po “a tu ungura oka¿a kemwe uriri ka tuna o ku ungurisa otjimariva tji tji Þapi posia tjandje twe ri yaruka mo minyo oku ri zemburuka uriri”. “Tjitwari no zombura o 25 twari no ma zemburukiro omanene. Nai matutjiti ozombura o 30 atja tu kara no ma zemburukiro omanene. Omanahepero oku rira omanene. Posia tji we rizimburuka kutja ete ombura indji twari no u rumbu nu ngamba noho ka u ya kapita. Twari no ngorongova yetu ndjawa ndjauta oku kawondja ko zo ngoro. Ovi¿ambyo omu moso ku tara oyenene oku muna kutja haaka o mbura indji ka tuna oku yenena oku tjita o ma zemburukiro wo ngutukiro otjo tji¿a otjinene. Mena ro kutja tuno vi¿a vyarwe ku ma tu twara ko mbango,” Kahuure-Marenga matja atja muna nao.

Matje una onyune mo kutja ehi nai ra kutuka ozombura o 30, ehi ra kutuka Ovanamibia ve rinana veno horomende nu ngunda ka ri ya kara no vita mbikara mo mahi. “Otji¿a otjinahepero,” Kahuure-Marenga ma yauza. Posia ma tja una omwii hamwa tima kutja okuza nganda ehi ara kutuka mo 1990 otji twa uta “ovimariva mbi vakwa, mbi riwa. No vi ma riva imbi viriwa vi kayenda ko mu rungu nu nai twee kuhita metuku indi o Fishrot nai nda tjiti otji¿a otjihimise oku tuva ka kuno mahi yarwe no ku vaka ovimai va vyo mahi warwe no”. 

Komurungu ma tja ngunda ovature vehi ava tjanga pee Ongunÿeveta yehi yaro ovina tjiva mbiri muyo oo kuuta oku vimuna. Tjimuna omundu okurambwa mo tjira ndoovazu me ri kuramene kuye omwini otjo mu varekwa mo ma toororero. “Tjarwe ozo bmura azehe nai twa kara no kutja oma toororero omundu tji mo vanga okutuwa ko ‘lista’yo tjira, mo kambura o ‘leava’ nu nai nambano pe keere ona ndjimaitja wasere oku ‘resigna’,” matja na munu kutja ihi ma tji hee kutja pasere oku kara oruveze ro ku yarukira Ongunÿeveta yehi oku tara movina peke peke ktuaj ozombura o 30 zarwe ndu ma zeya ehi ari he ri vete muvyo. Ohunga no ma karero po ma zemburukiro wo ngutukiro omanene mOtjomuise Kahuure-Marenga matja okwiisira koruveze ndwa kapita ovitoore mbi toora ovandu mEpukiro vitoora potuveze twoharive tjimuna po mberoo yo Swapo mo Mauezonjanda poo ovirongo vyo harive tjiva imbyo mbi na ounepo owingi wo Swapo tji tji yandja evara ayo ovitjitwa vyo Swapo. “Kavirire ovina vyo vandu avehe,” matja. Komurungu ma raisa kutja ngunda nai eye kena ku tjiwa kutja Epukiro ratie kutja ombura indji ongutukiro ma ri izemburukavi tjinga naa ai hiyautwa oku hungirirwa. Mazemburuka ombura imwe ndji va kazemburukirire ko Mauezonjanda. Nai kutja ombura indji kwa hindwa okamariva ko ma zemburukiro wayo ko Karukondua nu tjike ken a kutjiwa. 

Matja kuye omuni kourike we otjo murwe omukuru ngunda keye ri purira ko kutja me i zemburuka vi nungwari nai kuna ombongarero yo varwe ovakuru va Maheke kEpako no ndji ma i kevehonga kutja ongutukiro ma ve i zemburuka vi.