Thandiwe Konguavi

Fort McMurray, Ocanada- Mokurooro ku kwa zuko Ngurimuje Mujoro ondera ndjasere kutja wa ronda oku mu yarura ko  Namibia okuza po ru tinajdnaj ro zo ndera rouye rwa Edmonton wee sira wina aharondo.
Eye wari aa kwizikirwa oka karata ko ku kotoka ko ku yaruka Namibia iyo u honapare wa Canada Wondjeverero yOmikoka  mo ngondjero yo ku mu ramba mehindo. Ongondjero indji yo ku mu ramba mo Canada ma i ha¿o’ rukupo rwe kuno’ murumendu we eye nguri omuture omukarerere. Ounatje we uvari mbwa pandukira muno wina wari ama wii  punaye. “Ehindi ewa kuwo,” Mujoro watja. “Owo tjiri maveso oku hangauka vi mena randje?”

Ouhonapare mo 2012 otji wa panÿa kutja Mujoro nguno’ zombura o 28, outaure posia eye ngamba uri mehindo nu ondjira kati akupwa nu una ounatje uvari, Marvelous (6), na Juliette (2). Ombura ndjazuko mu Tengarindi ouhonapare imbwi otji wauto’ ku mupaha. Ombura ndjazuko kombunda yo u honapare tji wee ke mu varura, omurumendu we otjauta okutjita omaningiriro kutja marire omuture omukarerere. Posia omaningiriro inga ngeri mo maunguriro nai kayena puya tjayera Ouhonapare Wondjeverero Yomikoka oku kondja oku mu  ramba mehi. “Omaningiriro wo u ture o u karerere mo mapu wo undu poo wo tjari tjingee inga wo rukupo kayetjayere o ma rambero,” omuhungirire po wOuhoanpare imbwi, Jacqueline CalLin watja. 

Nandarire kutja nai otja nyamukura mapeya ouhonapare a u muteza, Mujoro matja ma nyamukura “kutja uyenene oku rundurura po otji¿a poo utuzuve… mena rokutja ma tu hepa ombatero mo tji¿a ihi.” “Ovandu maveso oku tjiwa kutja imbi ombi tjitwa kweÞe mo Canada.” 
Otja ko vi varero vyo u honapare imbwi, ovakwatera va Namibia o 21 ombura ndjazuko va rambwa mo Canada. Nu mu Rozonÿu ombura indji tjandje 62 vena otutuu two ma rambero tu turi mo ma unguriro nu tu twe vekuramene.  Venomambo Usurua, Operesidenda yEhika ra Canada rOvanamibia mo Fort McMurray, matja matjiwa ape Ovanamibia o30 mba kamburwa iyo u honapare wo ma hitisiro wovandu mehi ombura ndjazuko. Matja tjiva ngunda veri mo ma ke wo u honapare pOndanda yOmaÞiziro ya Edmond nu tjiva verisuta oku ngunda ama ve kakara pendje kehi yo ma zeva wo ku riraisa kOuhonapare wOndjeverero yOmikoka, nu tjiva varambwa mehi rukuru.  “Oviposa vyao ngunda mavi kayenda nu muno owo ve kamburwa ave kaÞizirwa mo ndanda yo ma Þiziro no ku hina oku tjiwa kutja maa vepiti poo mave pitisiwa kehi yondjeverero yaimba mbe ve pitisa,’ Usurua matja. “Mapeya ape hakara ove vepitise, na ve turikwa mouyenda outenga mbu ma ukarako.” 
Ovandu verambwa uriri kombunda yo mirari avihe moveta tji mwa tarewa, Callin matja.

Tjaza no kwiisiwa iyonÿera mu Ngarano mbwazuko, Mujoro otjauta oku Þara mo Fort McMurray, mbuheri omwinyo eye mbwe hina wa undjirako tje ya mo Canada mo 2011. Konganda mo tji rongo tjo mutenya nombepo mouye wa Tjinene, eye wakara ouhara nganda a Þumbapara aeri mo ndondo oitja murongo. 

Ovanene ve vemutoorera okanatje ke posia ava nyengwa. Matja oure wombura kaari neha tjazumba opazuvira mo ma panga kutja mayenene oku ningira outaure ko Canada. Ovanene ve mba nyengwa naveutu oku mu humba ve mu yandjera oku randisa ozongombe ndu ve mu kekera otjomwatje okuranda nazo okakarata ko nÿera ko ku tuka okuyenda ko Canada. 

Kakutja nai omutwaro mbwari kombando’ vi Þuve vye wa herura eyuva nda ro nda mo nÿera. “Ami okuza no ku ronda mo nÿera  tjandje mbakutuka mo mwinyo. Tjandje ohange yeya, motjiwa?”  Tjaza no ku vaza mo Canada, atjiti oma ningiriro ko u taure. Ngunda ama undju ahakaene no mu rumendu we mo Toronto- wina omutaure okuza mo Namibia na ve tjindire ko Fort McMurray oku kaungura ingo.  Mo 2012 omaningiro ko u taure otji ya panÿwa ngunda ingo wo mu rumendu we aya itaverwa mo 2017.