New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Onyikameno yo mbwiko ootjina tjitjiri mo u rizemburuka wo Swapo

Onyikameno yo mbwiko ootjina tjitjiri mo u rizemburuka wo Swapo

2019-11-01  Kae Matundu-Tjiparuro

Onyikameno yo mbwiko ootjina tjitjiri mo u rizemburuka wo Swapo

Otjomuise-Ondjira komurungu oku tjevera onÿikameno pondondo yombwiko yehi mouparanga wayo no ku yandja omasa no ku kurisa ozongurameno ndu ma ze tjiti kutja otjimariva tji ma tjiyandjwa poo tjima tjihanewa ma tji kwata oviungura noutumbe nawina omipepo mo ngorongova yehi.

O Swapo ya Namibia ma i kwizike ovatoorore va Namibia mozo ngwizikiro zayo zorukosi ro ma toororero. Wina maitwa mo maunguriro oveta yoma tjindisiro weotjimariva oku kondja kutja otjimariva atji hanyondorokisirwa pendje yehi. Komurungu ma i henununa okuhina ndekasaneno ku ku ri motjimariva tji tji hita mozndjatu zovature otja kozondando zOndiero yOtjiwa¿a yOmekurisiro Oitjatano. Wina ma i nyomona omirari peke peke vyo ngorongova, mo zo nganda zo mi pepo nombwiro ndjiza mozonganda zo zongoporo mu vyarwe ovingi. 

Orutu rwa Namibia oruwonge ro tji tja murongo ma ru pewa ozombwini kutja ruyenene okuungurisa omikambo vyarwe vyo ku wonga o tjitja murongo. Omatwiiro mo maungurirowo wo zongurameno ma ye hakahanisiwa o ku hohiza ozo nganda zo mi pepo, okuweza onÿengu ko viungurwa no kutja ovakwatera vehare owini ndji ma i ngara onyingi  mo tjivaro motupa two mbwiko yehi. O Swapo tjingetjo ma i twa mo ma unguriro epango pokati ko zo nganda ohinga kohoromende no zo mbirivate mo ku hitisa otjimariva oku hohiza omekurisiro wo mbwiko. 

Oviungurisiwa mu muna ozondjira zopehi nganduu oku tuurungira meyuru na mo mu ronga mavi kurisiwa oku nyomona omaunguriro kumwe worukondwa no kutja ombwiko yaro irimange mumwe ko ma nyomokisiro wo me kuriro. Owini wo tjiwa¿a ma u tjindwa nawa no ndiero yo ku uÞizira mo ma unguriro no ku herura imbi mbi ma viyende ami vikurupa na mbi ma vyutu oku topora ondjaÞu yo horomende no ku vi randisa ko vaungure vo horomende mbu ma vevanga okuviranda. 

O Swapo wina ma i Þunu omarandero wo vi hepwa vyo horomende mo mwano mbu ma u tjiti kutja ozongetjefa zo va ture mehi  zeute oku randisa ovihepwa ohoromende mbi ma i hepa kuyo oku nyomona omamemeno wo viungura no no ku pangi¿a ovandu mombwiko. Ovipwite avihe ma vi virurwa mondjira kutja otjoiunhura tjo u  ongetjefa mo Namibia tji rire o tji pupu. 

Ozonganda o hinga ko horomende ma ze tungunyunwa  na ze pwisiwa mo ma unguriro wazo kutja zeyenene okuwaraka¿a  kotjimariva ohoromende tjiiwonga o ku kapita o hambwaraka¿a yazo nai ko ma mememo wo viungura na ko mekurisiro wombwiko wo ndjita. Munao omikambo  vyo kutja ehi riri kareke mo kuungura ovikurya vyaro orini, otjiviri orupa notutuu otunahepero two tjiwa¿a tjimuna Ondiero yOtjiwa¿a yOmekurisiro Oitjatano; Ouye Komeho ko 2030 no zondiero zo ku kengeza zo tu pa two horomende peke peke. O Namibia wina re ri kwamba nu ruyandja o hauzeu ko zo ngutiro zo Ruwano rwa Africa zo me kurisiro wo tutumbo no vi kunwa  ohapo, nu tjinene ko me ri karekero no vi kurya. 

Munao po ndondo yo tji wa¿a O Swapo otji ye ri kiwizika o ku  pendukira omayeneneno waro wo ku twapo omazeva wo ku riungurira ovikurya oruveze aruhe.  Na wina oku parangisa no ku  yandja omasa ko  va vatere mo tji tamba tjo tutumbo novikunwa  no mbatero yarwe yovatjiwe  ko va Þuta vo mbirivate na wina vo ma hi wa kangamwa, oku yerurura oma u nguriro wo viungurwa mo vi tamba aviyevari tjo ma tumbiro wo vi namwinyo no vi kunino. 

Ihohiza oma pwikiro mo ma unguriro wovihape novi kunwa kutja omo mahi ombirivate poo wa kangamwa oku yandja omasa ko me ri karekero no vi kurya no vi tunge vyorutu po ndondo yehi arike na wina po ndondo ye Þunÿu. Wina inyomona o ma unguriro no ma yerurukiro wo ma u nguriro wo vi kunwa no vi hape o ku randisa pendje nehi. 
 


2019-11-01  Kae Matundu-Tjiparuro

Tags: Khomas
Share on social media