New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Oshitopolwa shEpango lyOmitima Sha Eguluka moNamibia

Oshitopolwa shEpango lyOmitima Sha Eguluka moNamibia

2008-06-27  Staff Report 2

Oshitopolwa shEpango lyOmitima Sha Eguluka moNamibia
"WINDHOEK Metiyali Namibia okwa ningi oshilongo oshititatu menenevi Afrika, sha landula South Africa naEgipiti mokukala e na Oshitopolwa shOkupanga Omitima, nokwe shi pondola okuninga omatando ngoka ge enda nawa. Omatando gane okwa li ga ningilwa aavu aakiintu yomimvo dhopokati 16 sigo 18 moWindhoek Central Hospital okuza mOmaandaha. Omatando gahetatu okwa tegelelwa ga kale ga ningwa okuthika nena mEtitano. Ongundu yaanawino wopaunamiti ye li 12 okuza koshipangelo Groote Schuur Hospital koSouth Africa (mboka ya ningile etando lyotango lyokutsika omutima momuntu momumvo 1967 oyo ya ningi omatando ngaka). Osipana ndjika oya thikama po naanawino yomitima, aakotheki yaavu taya mono omatando, aanambelewa yomoshitandelo naapangi yoshikondo shaavu mboka taya ehamenene oshowo aatandi yomitima ya za koRed Cross War Memorial Children's Hospital. Omapango agehe ngoka ga ningwa sigo oompaka oga kwatela mo elundululo lyiilyo yomitima (heart valves) mbyoka ngele inayi mona epango hayi vulu okweetitha omaupyakadhi gwontumba gopaundjolowele. Omutse gwosheendo shaanambelewa mbaka okuza koSouth Africa, Peter Zilla, okwe shi koleke metiyali kutya aavu ayehe mboka ya mona omatando oya aluka nawa, naasho ya talelwa po moosaala moka ye li yamwe oya tameka nale okupopya. ""Iinima ayihe oyi li nawa noonkondo. Ngele okwa li pe nasha sha puka andola otwe shi mona mo nale. Sigo oompaka iinima ayihe oyi li nawa,"" osho ta ti.Ota ti eyambidhidho lyopapolitika olyo aluhe oshinima sha simana kooproholama dholudhi nduka, oshoka iilongo yimwe muule womimvo 20 oya kala nokukambadhala okutota iipangelo yoludhi nduka, ndele kayi na eyambidhidho ndika onkee oya ndopa neitulomo lyawo lyopapolitika. Namibia oku na iiningwanima yiiponga yaavu yomutima yi li pokati 3 000 sigo 10 000 mbyoka hayi ndhindhilikwa komumvo kehe. Ominista yUundjolowele nIilonga yOnkalonawa, Dr. Richard Kamwi, ota dhimbulukwa omasiku ga zi ko nkene aayu yomutima moNamibia ya kala haya tumwa koSouth Africa ya ka mone epango. Omatumo gaavu ya ka mone epango kiilongo yilwe osha talika ko oshinima shi na ondilo noonkondo kaavu oyendji. Ohashi kotha oshimaliwa sha konda N$90 000 dhokandhila koambulasa, osho ominista a tile kuyele. Ngashingeyi sho Namibia e na oshipangelo she mwene, itashi ka pumbiwa we okutuma nondhila aavu unene mboka yepangelo ya ka mone epango ndika kiilongo yilwe, ndele epango ndika otaya kala noku li mona moshilongo nokondando yombiliha noonkondo. Omukuluntuwiliki goWindhoek Central Hospital, Dr. Helena Nkandi Shiimi, okwa kundaneke oshifo shika kutya omaupyakadhi gomitima oga ninga ogendji moNamibia unene mokati kaanona, ngoka a tala kutya otaga etithwa komikithi hadhi dhenge omutse ngaashi omazigaziga oshowo omikithi dhilwe dhomokana. ""Osha simana kaavali yaanona okushilipaleka kutya omikithi dhomazigaziga odha mona epango lyolela. Ope na aluhe ompumbwe yokupashula oshigwana moshinima shika,"" Shiimi ta ti. Mokunyanyukilwa shoka sha ningwa po, Kamwi ota ti: ""Otwa longa nuudhiginini ethimbo ele noonkondo uule woomvula odhindji opo oshiningwanima shika shopandjokonona shi ningwe moshikondo shiilonga yuundjolowele moNamibia."" Kamwi okwa tsu omuthindo kutya Namibia oku na okulonga po sha kombinga yomadheulo negandjo lyowino kaanambelewa opo oonkambadhala dhoka dha ningwa po dhi vule okukalekwa po muule wethimbo lyopokati sigo ethimbo ele. Ominista yUundjolowele moSouth Africa, Dr. Manto Tshabalala-Msimang pamwe naDr. Kamwi oyo ya egulula metiyali Oshipangelo shOmitima moWindhoek Central Hospital. ""Tse otwa nyanyukwa noonkondo ongosheendo sha za koSouth Africa okukala poshiningwanima shika shopandjokonona shokugandja omayakulo gopaunamiti moNamibia nokukala oombangi dhetando lyotango lyomitima moshilongo shika. Namibia ngashingeyi oku li shimwe shomiilongo itatu menenevi okuninga etando lyomutima,"" osho Dr. Tshabalala-Msimang ta ti. Ekwatelomo lyaanawino okuza koSouth Africa moprojeka ndjika nelalakano okugandja eyambidhidho lyopamayele nuunongo, omanga omadheulo taga gandjwa wo okuyambula po omuthika gwontseyo yokuninga omatando goludhi nduka moNamibia. Aavu mboka taya ka pumbwa okutumwa oku ka mona omapango ga gwedhwa po otaya ka tuminwa koCape Town uuna sha pumbiwa, osho ominista yaSouth Africa tayi ti. Oominista dhiilongo mbika iyali odha shaina wo etsokumweuvathano li nasha noprojeka ndjika pethimbo ndika tayi tulwa miilonga pauvathano lyoshikondo shuunamiti shoSADC. Oshipangelo shika otashi ka yakula wo aavu okuza kiishiindalongo ngaashi Angola naZambia. "
2008-06-27  Staff Report 2

Tags: Khomas
Share on social media