Home / Sioka unyaza manyalo abanana Sioka unyaza manyalo abanana
Hilma Nakanduungile Katima Mulilo-Likwambuyu yabona Zakulikanelela Kwabaana nibasali, Nipabalelo Yabanana, Doreen Sioka, unyazize manyalo abanana, naize kitaba yesituhu ye eziwa kabaka lasizo, uli kitaba yeswana nikubulaya mutu kakuli isinyasinya bukamuso bwa mwana wa Namibia. “Manyalo abanana amaswe. Kimaswabisa kuli lusautwa lika zecwalo inge liezahala mwamalapa aluna, nimwalibaka molupila mi lwaicanganisa. Kacwalo nikupa kuli kaufela luna luswalisane kuli lufelise litaba zeo mwalilalanda zaluna,” nabulezi. Nakupile bashemi kuli baise bana babona kwalikolo. “Tuto kona sinotolo sabufumu. Haiba mubata kufuma muise feela mwana ‘mina kwasikolo kuli ayo ituta. Haluye lubulelele nibolupila nibona hala butokwa bwa tuto. Lusike lwafanisa bana baluna,” nekubulezi Sioka. Nabulezi manzwi awo kanako yakutabela Lizazi la Basali kwa Katima Mulilo mwasikiliti sa Zambezi. Naha Namibia nelikanyisize linaha zeñwi zalifasi kakutabela lizazi la basali, ili lizazi leo basali kuzwelela mwalifasi kaufela batabela likalulo zebabapala hala kuhulisa sifumu mwalinaha zabona. Silimo se lizazi nelitabezwi hala mutomo otwi: “Kuzwa mwakozo mwandu, kuya mwakozo mwa Namibia: Lulwanele zwelopili”. Hala mutomo wo Sioka nakupile sicaba kuli balwanele kuhulisa sifumu katuso yabasali, ili kutusa kuzwelapili kulwanisa lindwa mwamabasi nimanyalo abanana. Naize Namibia kiyeñwi yalinaha mo basali seba zwezipili. “Kanako yacwale seluna nipalo yenanuhile hala kemelo yabasali mwandu yaluna yamilao kufita sapili. Kuhulisa basali mwandu yamilao sekuyemi fa 40%, ili taba yetisize kuli naha yaluna ibe yeñwi yalinaha mwalifasi la Afilika yese nanuzi basali mwalitaba zakueza milao,” nekupatuluzi Sioka. Nihakubonahala kuli kuna nikemelo hande yabasali mwanaha, kuna nikemelo yenyinyani mwalikiliti. Sioka naize mwaliketisa zalikiliti mwa silimo sa 2015 nekufumanehile feela 16% yabasali hala baipapati ba 121. Tutengo twalikiliti totubeli ili Omaheke ni Zambezi hatuna bayemeli balilalanda babasali. Hanabulela kanako yeswana Muzamaisi Yomuhulu wakatengo ka Women’s Action for Development, Salatiel Shinedima, nasusuelize basali kuli baswalisane mwakulwanisa bunjebwe, kutokwa misebezi, lindwa zamwamabasi ni katowati ka HIV/AIDS, ili kase kayundisize mali asina mulatu. Naekelize kuli basali basike bakutiseza basali kabona fafasi. “Taba yaniti yetomohisa pilu kiya kuli buñata bwabasali bakona kuiketela kuketa muuna kufita musali kakuli baishwela muna, mi habana sepo kuli basali bakona kueza hande, kacwalo babahohela fafasi,” nekubulezi Shinedima. Naekelize kuli taba yakuli lumupaleliswe imaswe mwahala basali kakuli ikona kubapaleliswa kuzwelapili mwahala sicaba, mi ikatisa kuli baana bazwelepili kubusa. Baetapili bamaofesi ashelashelana, bana balikolo nisicaba kaufela nebakubukani kutabela lizazi la basali.
Your experience on this site will be improved by allowing cookies.
