ǁKhāǁkhā!khōǂgāb ge ǂkhamkhoen sîsenosiba ra ǀhapiǂnûi-aihe

ǁKhāǁkhā!khōǂgāb ge ǂkhamkhoen sîsenosiba ra ǀhapiǂnûi-aihe

Rudolf Gaieb

Sî s engu mi nister is ge ǀga pi !gô ab sî senosi b !hūb di ǂkha khoen ǁ ae gu hâba, ǁ k ā ǁkh ǂuise nd i t sî s î en mā -aon r a ǂ gao ǀ hā ǁ hās i g u ǁa eg u hâ ǀ ao ta m a i s a i r a !n ao . “ǁNā pa i g e ǂ i ǀgau-e hâ , sk l g u tsî ǀga pi ǁ k hāǁ kh āse n1k h i u !nâ ra ǁkh āǁkhā he ǂan s t sî sî en!h ar gu a i r a ǂ g aoǀk āh e ǂans hâ ra !g ǁ ae t a ma t i h â-e ,” tis g e sî en uira direk t rs nē mi n ste ris dis, Lydi a In om bo a ge mî. 

ǀ Gû ǁaes ge N ew Era b ǀkh a ū â i dî !n âg mǁare-i ! n âs g e ǁî a a mî s g , nausan !g a! g ôasa sîsengu īǁ hās n !ēd e sîsen!khaig u ai hâ , k a hâ xaweb g e k ai !g ab di ǂk am hoen hîa ra s îsenôa a hâ ǁ kh ā a sîsen!ādi !gôa a ra ǁgoeǂam. 

ǂ ham ho n sîsen nēsi 46% ai mâ soab ais ge sîsengu ministerisa kharaga ǀgaun ǀkha nē mâsiba oe-ams ai ra ǂgâxa. 

Ministeris ge sîsenôa-aon ra xoamâi!gaosen dīǀgaub hîa Namibiab !Amǂgāsa Sîsengu ǂNamipe hâ ǂAns Sistems ti a ǂansasa ge ǂgâxa-ūsa. Nē sistems ge sîsenôa-a-i ǀons, taren !nâ-i ǁkhāǁkhāsensa ūhâs tsî nau khāb ai sîsenmā-aon ūhâ sîsensoadi tsî !ēdi, tsî noxopa ǀnîna ǀhaoǀhao, sâuǀgara tsî hā ra ǀkharaǀkharasina ra ǀaro. 

“Ministeris ge !gâi!gâ tsî nē kurib di !Khanna xu Taraǁkhumuǁkhâb kōse 1 063 !kharaga sîsenôa-aona sîsensoadi !nâ ge ǂgā. 

Nē !gôaba xu di ge 518 a tare tsî 545 ga a aorekhoe,” tis ge Indombosa ge mî. Sîsenga ǂnuwis xōkhās ge nē ministerisa ǂkhamkhoena hâ a sîsengu ǂnamipe daoǁgaude mā, mâ sîsen-i ǁî-i ǀkha ra gaus !âitsâde diba tsî nēs ǀkha mâ ǀkhāb ǁgan sîsenôas !nâ nî !oasa mā tsî ǁkhāti hâ a sîsen!khaigu !nâ !ēdi xa ra ǂanǂan. 

ǂKhamkhoen sîsenosiba oe-ams ase di ge !kharaga ǂgiǂgo!nande ǁîdi taren ai ǁhûis khao!gâ ǂâisa nî ǂnûis nē sîsenosib mâsiba oresa hōbas dis ai sao rase ra mî, ǂgaeǂguira Swapo !nans ge N$85.7 biljunsa koro kurigu !nâ nî ǂnûiǂui, projekn hîa sîsenga nî ǂnuwina nî ǂgâxa-ūse in ǁkhāǁkhāǂuisentoa hâ studentn tsî naun hîa ra sîsenôana ǀoasase sîsenga ūhâ ǁkhā. 

Paunduleni Itulab di IPCs ge nî ǁawoǁawo mâ Namibiab omaris hoas !nâ-i sîsen-e nî hâsa. Job Amupandab xa ra ǂgaeǂguihe AR !nans ge ra ǀaweǁgui !Hū!nāsi ǂKhamkhoen ǀAwemā!nans (NYC) tsî !Hū!nāsi ǂKhamkhoen !Oabas (NYS) hâra ǂkhamkhoen omkhâisens !nâ ra ra ǀhuru !âdi !aroma ūǀgara tsî ǂkhamkhoen ǀomkhâis ǁaxasina gaisase ǂgâxa-ūsa. 

PDMs ge ǀaweǁguiga ūhâ, sîsenosib di !gôaba 11%ga xu oroǀorosa 2029ǁî kurib kōse.