Xoa-aos: Hilma Himothas
׀AEǁGAMS – Hoa !ereamxasigu hîats khoetsa a ūhâ ǁkhāgu xa i ge ׀gui-i tsîna !ereamxasigu ׀guri ǁgûsis diga ǁgoe╪am tide. Nē-i ge supu sîsen tama hâ, !gōsase ׀guri ǁgûdi, ǁîdi 20 kurin !nâ hâdi hîa ǁkhā ǁaeb ai sîsen tsî nau ׀khāb ai nî ǁkhāǁkhāsense idi !aroma.
Nau ׀khāb aits ge !gâi!gâts karao ׀oasase ǁîb di ǁgûsis !ereamsa ra mâ׀oa ǁgûba a ūhâ ǁkhā, xawes tsînas ge !nāsa !ereamxasiga tareǁgûs tawa ra ǁgoe, ǁNā-amagats ge nî dītsâ haka׀khābes hîa ǁgûsis, sîsenni, ǁkhāǁkhāsens tsî sa !gâi!gâisens ǁaeba !khō╪gā hâsa !amkuse ׀gora╪gāsa. ׀Guri ǁgûs Caroline Katambos, Bank Windhoeks tawa ra sîsen tsî ǁkhā ǁaeb ai Politekniks Namibiab dis tawa a ╪guro kurib di student Ekonomiksi !nâs ge ge mîǁgui, ǁîs di 1 kurixa axarobas ǁîs mamas tawa Otjiwarongos !nâ sī nî ǁnāxūsa, ׀gaisa ǁgâib hîas sîsenni tsî ǁkhāǁkhāsensa xu ra hōb xa !aromahe hâse.
“Tit age !gûi-aodi !nâ ׀gaisa ╪gom!gâ-e ūhâ tama hâ, ǁnās ge !aromas Otjiwarongos ǁga ta ge sî bias kai╪âurob nîs kōse. Tita ge mâ ǁkhâb hoaba ra ǁawoǁawo ╪auna marisa ta ╪nûi╪ui hâsa ǁîba sī kōs !aroma, ╪gao tama ta hâ kaikhâis âb !nâb tita a ǁgû !khaisa nî ׀uru !khaisa amaga, ” tis ge Katombasa ra mî. Katombas ge ram î, ‘mamas’ tib ׀gôaroba nî ╪gai si !khaisas ge ra ǁawoǁawo ╪gao tsî ǁnā-amaga !nākorope ǁîba sī ra sari tsî !nāsa ǁaeba ūhâba. ǁÎs ra mîs gen au ǁaegu !nâs ǁîsa ╪aunase mari-i ׀kha gere hâ tsî ╪hâbas ra xūna ╪hâbas ra ǁaegu ai gere dībasensa ׀gam׀khās ge hā tsî hoana a dawas kōse.
Helena Ngaifiwas, ׀guri ǁgûs ge ai-īsi╪hôa╪gare tsî ╪hôa╪gare sîsenao tsî !nani kurixa ׀gôaba ūhâ. Nau ׀khāb ais ǁîs sîsenni xa ǁgâiba ra māhes ǁkhās khamib ge nē ╪kharirob tsî ǁîb !âsa ra ╪gao׀khā. “Tita !aromas ge nēsa kaise !gari tsî ǁgâiba ra mā te xawe ta ge ra dīhō. ǁÎgu a !gari tsî !gom ǁaegu ge ǁnā ׀gôa-i di aore tsî tareǁgûsis!âra hoarats satsa ׀guri nî mâ׀oa ǁaegu !nâsa. Tita ge nēn hoan !nâ ǁawosa ׀aweǁguiba ūhâ tsî ǁîba ra sao tsî ǁkhā ta as era dītsâ ǁîba ╪oa╪amsa-e māsa ûib !nâ.” Phila Ngaujakes 27 kurixa ׀guri ǁgûs ge ra mî, ǁîs di !augasi ûib ge hoaragase a dawasa ׀gam ׀gôara âs khao!gâ, ǁae-i a ׀khai amaga tsî hō╪gās ra marisa ôasara !aroma ra sâusa.