OTJOMUISE
Omunane, etambo nomeho nomatui wotjiwana tjOvaherero notja Mongua, Gerhard Unotjari Kamurumendupoje Kanguvi, ma suvisiua muhuka mOnderombapa moresevate ya mOmongua.
Kanguvi wina meraka rOtjitiro Otjindjandja aa tjiukwa otja von Trotha mena rokutja yiumwe motjiwana ngwa zuva kombindu yoo Tate, ovati novakuru votjiwana tja kOuherero na kOumbanderu kutja ombindu yovati iura kozondekurona zao. Ndinondi kutja Otjitiro Otjindjandja Ombara Otjitambi Kuaima Riruako erero kumazire okuza kehi rOvandoitji tjisembame otja tjisembaman nokuhina okwiivaiva. Otjiveke tjingetjo Ombara Riruako tjari kehi rOvandoitji Kanguvi otjatire. Nangwari owo vita nOtjitiro Otjindjandja yari ovita vye. Watu ayena oruvao rorukosi rOtjitiro Otjindjandja.
Kapoje wa kwaterwa mOzonde Ozondjenda mOvitoto tjiyari 12 ku Katjose mo 1938. Ina wari Sarafine Tjizoo Kanguvi nu ihe wari Wilhelm Kakuru Mutjavikua. Ina Sarafine wari nerumbi omujaruke Maria Hongonekua Kanguvi novatena vetatu ovayaruke Eugene Kakutava Kanguvi, Timotheus Kariuombo Kanguvi na Johannes Kambejarukuru Kanguvi.
Kapoje ongwaro tjiveri mu ina nu wari novatena vevari, omuyaruke Ripangurua Kanguvi na Nandesora Tjizoo. Mu ihe wari novangu vevari: Katuta na Rirandua Mutjavikua, novatena vetatu, Vaja Kahorongo, Kamaaka Ndura na Tuaisiua Mutjavikua. Otjomwatje omutiti Kapoje we kurira Moutwiwozondu na mOtumborombonga mehi ra Kakarara. Oskole wauta mo 1954 poskole tjingeyo tjazumba erihongo oumitiri mamuna ombapira yokuhonga.
Kapoje wauta okuhonga pOutwiwozondu mo 1957 nakapita koskole yokehi yo katorika indji o St. Michael mOutjo pa kahonga ozombura ndatu. Tajzambo wayaruka kOutwiwozondu nu mo 1971 aisa oumitiri okuvatera ongundue Hijauruuo Williams Kaukuetu okunana ongetjefa oure wozombura omurongo. Mo 1961 eye wakupa Emma Kuriuri Kanguvi ngwaza koya Kahiha na veserwa ondaya novanatje muvyu. Mo 1981 wayaruka koumitiri po Dr Fischer, Okomukaru, mOmongua. Wahonga imbo nganduu mo 1998 tjatjita ozombura o 60.
Kapoje wari omunane wotjiwana tja Mongua no tjOvaherero mari novihako peke peke ozombura tji ma zeutire mombura indji o 1950. Tjiva vyo vihako vye vyari Omutjangerepo womuyaruke Ombara Hosea Kutako; Omuyandjandunge wa Peke kovanane wotjiwana tjimuna Ombara Clemens Kapuuo no Muhona Petrus Mbaha. Eye wanana puna ovakwao mo vyombazu tjimuna omuyaruke Zephanja Getzen, omujaruke Erenst Kahiha, Arnold Kandjou, Aaron Kaevarua na Saate Uandara. Kapoje wari onongo yo makuruhungi nu potwingi aa isanewa “von Trotha” okuza mozongondjero ze okutjiukisa Otjitiro Otjindjandja tjOvaherero mo 1904. Omeriyandjero we kovyungura vyo tjiwana vyaeta kutja mayerwe tjimanga motjiserandu. Eye wari o Ngenerara Oberst pari omutjavari mounane wotjiserandu mOmongua.
Pendje neraka re Otjiherero eye wari omuhingire omuwa wo Tjiingirisa, Otjimburu, Otjilateina nawina Otjindoitji. Wina eye waungura ovyungura vyo kutoroka motjiwana tje okuza mo zombura tjimazeuto nombura indji o 1960 nganduu tjimazekayanda nozombura inda ndu mazeutire mo 1990. Moure womwinyo we wakara puna omapanga omengi mumwari: Joseph Nguvi Teek, omuyaruke Ben Kangootui, omuyaruke Gabriel Tjitjoui Mbuende, omuyaruke Kaupaa Commando Kaviua, Amon Katjonde Kavara, Ruhonjo “Baas” Niklaas Pack nomwatje we omusuverwa Phillip Ngaitjitue Kanguvi.Kapoje waseko oserekaze ye nguvakara pamwe morukupo ozombura 47, ovanatje 27 novanatje wo vanatje o 73.
Orutuu rOvyungura Orovyungura:
7:00 Omaworonganeno
Ozombinika
Omakura
Ovira vyopolotika
Omukuramenepo worukondua
Ozombara
Omarapi
Oihe
Oine
Otjiungura tjOvahonge
Omairo mokuti
Pombongo: Ovahonge
Omapatero