I Wezi Tjaronda
OPUWO
Ourumbu mOrukondua rwa Kunene ma u zundaparereko okuti otja tji maku kukutireko kombanda yaindi tjikwari mu Tengarindi tjipauta okumunikwa kutja orukondua indui maruhoninwa iyourumbu ounene novatuta tjivauta okupandjara ovinamwinyo peyapa yuva.
Ovatuta tjiva mongondjero yokuyama ovinamwinyo vyao nave vitaurisire korukondua rwa Musati vapandjara ozongombe ndu mazevaza ko 20 mena rokuhina omasa kwazo. Omakange tjitjiri ape ozokiromeetera o 60 okuza mOpuwo kourike wako kasekirisa ozongombe ndataura ourumbi okuza koutokero wa Kunene nderi kombanda yo 3000. Outokero wa Kunene oorukondua ndua haverwa iyourumbu tjinene.
O New Era yahungirire kuna ovatuta pOkatumba, Omileke, Omakange nOkambombona ovatuta muvapandjara omaundjiro kutja ovinamwinyo vyao kavina kuhupa ndoovazu ombura kairokere tjimanga. “Ete turi momutambo wombandjarero yovinamwinyo vyetu,” Zemunikaije Muundjua wa Katumba watja. Eye inondira yokutja wapandjara ozongombe ozengi posya nai omitundu mbya munika ihambondatu uriri.
Pomileko ovatuta vatjere ovinamwinyo vyao vikoka motjivaro otjinene.
“Kamuna omaryo. Kapena ombatero yoviriwa novirasewa no vinamwinyo vyetu vya manuka,” Mujaukilo Tjihetekela watja. Wariama komurungu kutja otjingi tjovinamwinyo vyao kavina omasa notjeri ouzeu okuvyundurira kwarwe.
Omuhona wa Makange, David Tjimuhiva, matja ovatuta ovengi novimawinyo vyao veutuka korukondua indui nu munao otjuruhina okuyenena okusekirisa ovinawinyo vyarwe komurungu.
Ovatuta tjiva mbehina okusekirisiwa mOmakange nambano vauta okunjondorokera mOngandjera omaryo ngunda muyeri omawa.
Ovakuramenepo vovatuta morukondua mavetja ourumbu imbwi kautunine kovitjitua vyotutumba novikunwa tjimuna omaraisiro wovinamwinyo porwe nungwari wina watunu komahongero, omahongero wovanene nawina kombwiro yovandu mena rokutja ozonganda zatjindira kukuna omaryo.
Omutjangerepo wOruwano rwa Makange rOvatura, Rex Sheehama, matja mozombokoto zo komanene noutokero wa Puwo, ovirongo vyarira omatundu.
Omuungure morupa romayyandjero wondunge nombatero yotutumbo novikunwa, Elly Ambata, matja ombura tjiyiheere ourumbu ma u zundaparereko. Watjere nandarire kutja ovinawinyo vito mujise worundumba wina ovingi vita iyourumbu.
Orukondua indui momautiro wombura indji rwa kwambera ko ohoromende momatjangwa ohunga nongaro yourumbu indji ndjimaihepa ombango tjimanga. Ohoromende yeya nombatero yotjimariva tjokuvasisa ovinamwinyo kozo kwarandina noutomeno. Nandarire kutja ombatero indji yauta tjiyari etenga ku Katjose, ondjivisiro kozongooneya, ozorata zotukondua, ovahongero vokehi novayandja ndunge motutumbo novikunwa yavaza tjiyari 7 ku Ndengani.
Ovatuta avehe munda mbwina na imbwi wokorondona maveyenene okutjindisa ozongombe ndeheri kehi ya 17 poo ozonyanda 80 no tjivaro ihi katjisere okutanana ozongombe o 120 nozonyanda o 720.
O Kambineta yavatera no kutoka nokuyandja omasa kovatuta okuhenununa ovinamwinyo vyao okutikonaparisa ouzeu wourumbu. Posyo ovatuta vemuna kutja ombatero indji kaina ondengu nu yeya apatoko okwiisira kokutja ovinamwinyo ovingi kaviri mongaro ombwa okuyeta otjimariva otjiwa.