MASHOLI neba kile ba kena mwa likolo ze shelana mwa sibaka sa Katutura mwa mulenen`I wa Windhoek ni kubaleha ni ma kompyuta a mabeli a kona kuleka pene ye likana N$20 000 kubeya a mashilin`I a likana N$80 000 ana kilwe a uzwiwa fa sikolo sesi n`wi haa buima bwa libyana zene kilwe za uzwiwa fa sikolo se sin`wi sa bulalu habu sika zibahazwa kale.
Likolo zene kilwe za tasezwa kize cwale ka sikolo se si nyinyani sa Marti Ahtisaari, sikolo se sin`wi sesi nyinyani sa Theo Katjimune kubeya sikolo sesi nyinyani hape sa Olaf Palme.
Buima bwa mashilin`I bone bu kilwe bwa uzwiwa nebu zwelela kwa sikolo sa Theo Katjimune Primary ili pene yene li ya tifo ya sikolo ye lifiwa ki baituti kwa makalelo a silimo.
Kakuya ka piho ya mapokola, fa sikolo sa Olaf Palme Primary, likebenga neli kile za nata ni kutama muofisa yana sweli kungantela sibaka pili ba sika loba kale lika zen`wi.
Masholi hape neba kile ba loba sefi mone kuna ni mashilin`I ka lisebeliso ze sika zibahazwa kale ni kuzwisa libyana kaufeela zene beilwe ten`I mi libyana zen`wi zona zene kilwe sa uzwiwa hali sika zibahazwa kale.
Mapokola bali kwa sikolo sa Marti Ahtisaari, masholi neba kile ba uzwa ka lihola za kakusasa hala nako ya 03h00 ni 04h00.
Masholi neba kile ba bulawa sikwalo ni kuuzwa makompyuta a mabeli ao.
Kwa sikolo sa Theo Katjimune kona, masholi neba kile ba kena ka kupuma masenke a sikolo fahalimu ni kukena mwa hali.
Ku akalezwa kuli, masholi neba kile ba uzwa kwa sikolo sani ka hola ya bu lishumi ya busihu kakuli mubeleki yo mun`wi wa sikolo sesi swana, ya pila mabapa ni sikolo na kile a utwa lilata kono kakuya ka yena na kile a lika feela kunangela fa lihaulo la hae kono na sika bona sesi n`wi.
Na kile a taluseza mapokola kuli na saba kuzwela fande kuli a bone sene si ezahala mane ni kutalimisisa sibaka fa sikolo ko lilata neli zwelela ten`i.
Muzamaisi wa sikolo sa Theo Katjimune Primary, Shanville Mackrill na kile a bulela kuli likayamana la cwale le lese li wezi sikolo sa habo halina kuzamaisi hande misebezi ya sikolo ka kuekeza kubulela kuli bun`ata bwa mabasi a kena fa sikolo sani a simuluha kwa mabasi asa ipumaneli hande. Muzamaisi na zwezipili kubulela kuli palo ye nyinyani ya bashemi ya lipenseti ze likana 25, ki ye kwanisanga kulifa pene ya sikolo mi kacwalo lisinyehelo za cwale ze lita tula ahulu luli kwa lineku la sikolo.
Na talusize kuli bun`ata bwa mashilin`I a sikolo a itusiswangwa mwa likezo ze swana sina ze za kubona kuli lisinyehelo ze nyinyani za fa sikolo za pangiswa ka bunako, kubabalela hande kwa simbayambaya sa sikolo, munshini wa makopisi kubeya lisebeliso zen`wi za sikolo.
Mackrill naize neku bonahezi kuli masholi neba talifile luli kakuli neba likile katata luli kuli ma-alamu a mabeli a sikolo a sike a lila.
Mackrill na talusize kuli neba sa koni kubeya mashilin`I ao mwa kabuka ka panka kakuli sikolo nesi kile sa pateha ahulu ni lin`olisa lizazi lani mane haisi mwa lihola za busihu.
Na ekelize kubulela kuli mwa nako yene ba kile ba feza lin`olisa mapanka nasa kwalile kale.
Muzamaisi na kile a bulela kuli ha zibi kaza pene yene kilwe ya uzwiwa mwa nako ya cwale kakuli usa swanela kuina ni maticele kaufeela ni kukopanya lisinyehelo kaufeela ili kuli a kone kutambeka piho ye tezi kwa Likolo la Tuto hamohocwalo ni mapokola.
Na kile a bulela hape kuli sikolo ha sina muofisa ya kantela fa sikolo kakuli sikolo hasi kwanisi kuno lifa lisebelezo le swana sina le.
Mwa silimo sesi felile, maofisa baba kantela ba mubuso neba kilwe ba beiwa mwa likolo za mubuso ze shelana kono ka libaka la kuli likolo neli kwaluzwi cwale, Likolo la Tuto hali sika mbalamanisa kale maofisa baba ta bona za musebezi o mwa likolo ze shelana cwale.
Hakuna masholi ba akalezwa base ba swelwi mwa nako ya cwale.
Limpangaliko kaufeela neli kile za ezahala mwa lizazi la pili, likolo li mano kwalula.