WINDOKO – Sikiliti sa Zambezi si talimani nitokwahalotuna ya mimbeta yababa kungulelwa kwatuko, ili kuli sikone kukwanisa kulwanisa kakokwani ka Covid-19, haiba inge kazuha mwasikiliti. Kutisa cwale kuswalezwi feela mutu alimuñwi mwasikiliti, kasamulaho ñaka wa sipatela ili muyahi wa naha Malawi yana kuta kuzwa kwanaha yahabo, naswalezwi kakokwani ka Covid-19 viki yefelile mwa Katima Mulilo. Ñaka ukungulezwi kwatuko kwasipatela sesi tuna sa Katima Mulilo. Mubusisi wa sikiliti sa Zambezi Lawrence Sampofu, nanitifalize tokwahalo ya mimbeta mwasikiliti. Sampofu naize sikiliti sinani feela mimbeta ye mine yababa kungulelwa kwatuko kwasipatela sa Katima Mulilo.
“Luna ni sikwata sesi talima zakuzuha kwabutuku. Luna ni muzuzu wababa kungulelwa kwatuko kwasipatela sa Katima Mulilo mokuna ni mimbeta ye mine. Sipatela sina ni mizuzu ye mibeli mokuna ni lisebeliso, mokukonwa kubulukwa bakuli,” nabulezi. Naize kamaiso mwasikiliti nefitisize kupo kwa liluko la makete mwakweli ya Lungu, kuamana ni tokwahalo yamimbeta kono kupo yabona haisika alabiwa kale. Sampofu nabulezi kuli batokwa muuso kuhulisa libaka zepeli zene ketilwe kuli libe zakukungulela baba swalelwa kakokwani kwatuko, ili lipatelanyana za Choto ni Katima Mulilo. “Lusa libelezi kalabo kuzwelela kwa liluko la makete. Baswanela kuhulisa miyaho yeo yene ketilwe kuba yakukungulela bakuli kwatuko,” natiselize.
Mubusisi nakupile bayahi basikiliti kuli basike kuikalelwa ni kuli balatelele litaelo zefilwe zeswanasina kuikema kwahule, kutapa kwamazoho kamulola, ni kutina mamasiki. Zeo halili cwalo sikiliti si talimani ni kusila isi kamulao, mi Sampofu naize bayahi banaha Zambia basila isi kamulao kwamiseto yamubu kwa Kamenga ni Wenela. Naize bakeñisa kuli museto wa mubu ubato likana libima ze mwanda, batu baikamaela feela busihu ni musihali. Nihaike babeleki ba mulao sina mapokola ni masole bazamayanga kwamukulela, mubusisi naize babeleki bao habakoni kuambalakana sibaka kaufela, kanako iliñwi bakeñisa butuna bwa teñi. Nabulezi hape kuli bayahi ba Zambia basebelisa mikolo kusila nuka ya Lyambai isi kamulao kutaha mwanaha Namibia.
Naize mukulela wa nuka ya Lyambai ubato likana libima zemwanda kazelishumi kazesupile, mi kokuñwi mapokola ni masole habakoni kufita kwateni. Sampofu naize bayahi bao basila kutaha mwanaha kutisa libyana zecwale ka bucwala, bupi bwa mbonyi ni mafula akutatehisa, kutolekisa kwabayahi ba sikiliti. “Babeleki baluna ba mulao basweli kusebeza katata kono batu bazwelapili kusila isi kamulao. Bayahi banaha Namibia ni bona bana ni butata, kakuli baluma bana ba Zambia kuyo batiseza libyana zeo, isi kamulao kuto likenya mwa naha. Babañwi banga Covid-19 kuba nako yakuitenga mwalipisinisi ili taba yesiyo hande. Batu baswanela kukuteka milao yanako ya putako ya naha,” nafile mamela.