Muhameni mombongarero zanavenye gwaDTA, Elma Dienda kahundilire epangero asi lyahepa kugwederera yimaliva eyi ava gwana vantu vana kuparuka nourema ntani neyi avagwana vanona wononsigwe navaworuhepo.
Kuna kara asi vantu vana kuparuka nourema ntani nonsigwe nava woruhepo kuna kugwana yimaliva yokusika ko N$250 mokwedi, Dienda kuakuyimona eyi asi egwederero kovantu ava yina kara hepero ntani ngenderera. Monomvhura nadinye edi tuna kupita vakurupe awo kuna kugwana egwederero mwankenye mvhura.
Age kauyungire eyi mombongarero zanavenye mouvali wakapita. Nawo kuna kara nomaudigu ngwendi googo vana kara nago vakurupe, yimo ana kutanta nokupura asi morwa sinke vantu ava nawo vahana kupira kuvatekura asi vagwanenimo mauwa rambangako kelikwamo lyombanga zonondja. Age kuna kutanta asi nsene vayirugana oyo kuvhura kugusapo ruhepo, morwa vantu owo nawo vamwe runa gumu ruhepo.
Dienda simpe kahundilire epangero asi vahepa kupa nondja vantu ava vana kara ponomutji nouvera ngwendi TB ntani HIV. Mokunwa nomutji odo muntu gahana kulya nondja dinagwanene, kuninkisa muntu apire kuparuka nawa. Dienda kuna kutanta asi nomutji odo kukadihara kosipangero nkenye kwedi, yipo asi poopo vanakukahara nomutji vahepa kuvapa nondja yipo vakare nomukumo mokunwa nomutji odo.
Sinzi sovantu kuhageka kunwa nomutji odo morwa nzara, morwa nomutji odo nado kwakara asi nsene ono dili kupura hena asi wahepa kulya okute.
Apa nye nsene asi muveli gwangoso ana yigwana asi nsene ana nu mutji ogo kumuretera nzara zonene, eyi narugana kahepa nye kuhageka nomutji odo. Mokukwama kwaDienda, nsene vatulisapo elikwamo lyangoso, kuvhura kuretesapo eparu lyewa kovantu owo.
Kapisi asi hepero tugusa vantu navenye nelikwamo lyombanga zondja, uwa unene nepu tukara asi vamwe tuna tura asi yiwo natuvatera ntani kapi tuna diva asi ngapi natuyigavera oyo tuna weke. Dienda katente asi awo kuna kupandura eyi zina kurugana ministeli zerongo omu ava gava nondja kovanona ava vatura asi vagwane nondja odo. Ano nampili ngoso simpe kuna kureta eninkiliromo kowo vanakugwana nondja odo.
Natuvenye twadiva asi vanona ngapi vakara. Vanona owo vana kugwana nondja kuna kuvatumbura asi woruhepo omu vana kuvaninka vakwawo asi vakurona vawo kapi ava vapakere sinka, omu ava pilire kuvapa nondja.