Xoa-aos: Alvine Kapitakos
ǀAeǁgams-Aiǂnû-aob !khōdana ra komites dib Kunene ǀKharib di ǀKharisi ǀAwemā!nans dib Julius Kaujovab, ge aitsama mâbasen ǂnûiǂgādi ai gere ǀkhomaǂgan ǂûn di huiba ǀgaisase ǀkhurub xa !khō!namihe hâ ǀhûhâsigu ǁnā ǀkharib digu !aroma huib ase māsa. New Erab ǂhôare-ao-i ǀkhab ge ūhâ i ǁâǁawab !nâ-ū dî!nâǁgamǁare-i !nâb ge ǂoago wekheb Wunstaxtsēs ai Kaujovaba ge mî, ǀkhurub kaise a ǁkhōǁkhōsa ǁaupexan 80gu di !âga ǀguis khami ī ǀnanu-i tsîna hō tamase. !Û-aigu tsî ûitsamaxūn tsîn ge !haese ge khao-oa tsî tsēkorope mâ ra ǁō ǀkhurub hîa ǀamose ra ai!gûb ǀnanub a ǀkhai !khais xa ra !aromahese. Kuneneb ge ǂoago kurub di ǀapi ǁaeb !nâ 80 milimetergu ǀnanub ǀguiba ge !khō!oa hâ i.
Nē mâsib xa ra !aromaheses ǂûna hōbasensa ǁaupexa a īǁoa. “Nēs ge ǀgaisa ǁgoaǂuisa hoa khoen !gâise noxopa nē mâsib !nâ ûis ǁkhāsib !nâ hâ tama xui-ao. ǁAupexan ge ǀgapi !gôab di persentgu di ǁanǂgāsabena kaise ǁgariǁgarisa ǀgaub !nâ !gâise ǂûs di huib tsî ǀkhurub huib ǂûna ǂhâba hâ ûi!kharus !aroma. ǀNî ǁanǂgāsaben ge tentde ǂûn ra aoxūhe !khaigu tawa ǂnaumâi tsî ra hâ ǁnāpaxun nî ûi ǁkhāse. Toxopa ta ge !gam!gamsen hâse ra ǀkhoma hoa aitsama mâbasen ǂnûiǂgādi, ǂharugu-aon, ǂgari-aon tsî ǁkhāsiba ūhâ !hūǁîn ai, in ǂhanuba !kharese !gû!oa tsî Kuneneb di ǁanǂgāsabea ǀkhurub huib di ǂûn ǀkha hui,” tib ge ge mî. ǁAupexan ge 33 120 khoena Kunene ǀKharib !nâ ǀgui ǀkhurub huib ǂûna xawasa ǂgaoǀkhādi ai ra dīǀoaǀoa. ǂGui khoen ge ǁîn di !garo!āde xu ge ūbēsen ǁnāpan ge ǀkhurub xa goman ân tsî !hanaga a ǂoa!nâs khao!gâ, nēsin ǀaokhoen ân ǂnaogu ai ra hâmase. Kaujovab ge ge mî, nēsib mâsiba ī ǀgaus ain ǁaupexa 54 000 khoena ǀkhurub huib ǂûn ǂhâsib !nâ hâsa. “Sida ge kaise ǂnûiǂgādi hîa ge ǀnai ǁnāti ī huiba mā dade ǂgaoba xu hâ gangansa ra mā,” tib ge Kaujovaba gere khom. ǂHanub ra mā ǀkhurub huib di mai-i ge kaise I nî gaxu tsîn khoena kaise ǂaunase nî hâ tama is karao ǁkhâba ra hâ xawe khoen !gôab ga ǂgui o gaxuse hâ tama hâ,” tib ge gere mî.