Oohembundangele ye li 238 ya ningi omategelelo miikandjo itano ashike

Home Eenguhudana Oohembundangele ye li 238 ya ningi omategelelo miikandjo itano ashike
Oohembundangele ye li 238 ya ningi omategelelo miikandjo itano ashike

OKAUKAMATSHETSHE – Oshitopolwa shaShana osha lopota aanona ya ninga omategelelo inaaga longekidhwa  ye li 238 momumvo 2023, omanga kwa lopotwa iipotha yi li 856 okuza omumvo ngoka sigo ehuulilo lyomwedhi Mai nuumvo.

Omuhungimwenyo muuministeli wuuhaku nonkalonawa Ndamona Nalungu, okwa totha mo ngaaka esiku kwa li taya gandja omalongo kombinga yomahepeko oshowo omiyonenwa hadhi ningilwa aanona aashona kOkaukamasheshe moshitopolwa shaShana.

Ta ti, iipotha mbyoka oya lopotwa ashike miikandjo itano, Eheke, Oshakati Uuzilo, Onamutai, Ompundja osho wo kOluno moshitopolwa shaShana.

“Ngele tatu po pi aanona ye li methimbo lyosikola ya ninga omategelelo inaaga longekidhwa uuna ye na omimvo okuza 10 sigo 19. Onkene aanona ye li 120 oya thigi po oosikola miikandjo mbyoka itano moshitopolwa shaShana,’’ ta yelitha ngaaka.

Nalungu esiku ndyoka okwa popi kutya aakuluntu itaya gwanitha po nando shoka ye na okulonga aanona momagumbo sho ooshoka omwaalu gwaanona taya ningi iihakanwa yiinima iiwinayi.

Ta ti, uuna okanona haka konkolwa ohaka teke mo sha shi vulithe ke li kuko yene.

“Aavali oyo ye na okukala oshiholelwa oshiwanawa kaanona yawo. Otwa ndhindhilike kutya otamu longo iilonga inaayi uka komeho gaanona yeni, nda kwatela mo okuya miihulo oshowo okulongitha iikolitha shaa li paamulandu,” ta po pi ngaaka.

Ta ti, omategelelo inaaga longekidhwa oga yonagula oonkalamwenyo dhaanona oyendji, onkene ota kumagidha aavali ya longo nuudhiginini ya pukulule aanona momagumbo naamboka taya nyengwa naya thike poombelewa dhuukashikekookantu moshipangelo shaShakati, opo aanambelewa ya tale nkene ye na okukwathelwa.

Omukulutu gwomakonakono gomahepeko muuministeli wegameno Secilia Mbowe, okwa ti, omahekathano ogeli pombanda moshitopolwa shaShana ihe otaga e twa unene kaapambele oshowo kaantu yo po pepi.

“Okuza omumvo gwa yi otwa ndhindhilike kutya iipotha yomakwatokoonkondo, iipotha yomadhengathano, iipotha yomatilitho nokumbandameke otayi indjipala,” ta ti ngaaka.

Ta ti, aanona yaakadhona oya taalela omashongo ogendji kehe mpoka ye li, yamwe ohaya ningilwa omahepeko, yo taya mbandamekwa, omanga yamwe haya hekwa opo yaa tseyithile aakuluntu yawo,’’ ta ti ngaaka.

Ta ti, omahepeko ngoka taga holoka momagumbo ohaga yonagula onakuyiwa yaanona. 

Mbowe ta ti, opolisi ohayi longele kumwe naahungimwenyo, mboka oyo ye na ontseyo nkene nakuninga oshihakanwa e na okuweeta uuyelele awuhe. 

“Okulopota kuyele natango ohaku vulu okukwathela aakonaakoni ya mone uuyelele wa pumbiwa okumona uukwashili moshipotha, opo oshipotha kaashi kane oshowo uupyakadhi mboka wu na okukandulwa po,” ta fatulula ngaaka. 

Monica Erasmus omunambelewa gomuuministeli wuuhaku nonkolonawa esiku ndyoka okwa totha mo elongitho nayi lyiikolitha.

Ta ti, omahepeko okupitila miikolitha ohaga vulu okuholoka natango pamikalo dha yooloka.

“Ope na aantu mboka haya longo omiyonena konima ya nu iikolotha oshowo iingangamithi oshoka shoka taya ningi, kaya vula okuyoolola ngele oshi li mondjila nenge osha puka oshoka omadhilaadhilo oye ga piyaganeka niikolitha nenge niingangamithi.

Oyendji oya taalela omahepeko ga yooloka momagumbo, ihe oya mbandamekwa, kaaya pitithe mo omauyelele ngoka,” ta popi ngaaka.

Onamukunda Lavia Shikongo okwakwashilipaleke kutya aantu oyendji oya taalela omahepeko ihe oya mwena.

“Oyendji otaya lilile momitima,
sho shoka aantu taya si omaso gwombaadhilila nenge taya ikutha oomwenyo oshoka oyena uumbanda okuholola nokupopya omawupyakadhi ya taalela,” Shikongo ta fatulula ngaaka.

Ta ti, aantu oyendji ya taalela omahepeko,  ihaya po pi shoka tashi ya thiminike oshoka anuwa oya tila oshoka oyambandamekwa kwaa
mboka ta yeya hepeke.

“Oomeme yamwe oyeli momagumbo, ihe otaya dhengwa uusiku awihe kaaholike yawo. Aanona yamwe otaya thiminikilwa momilalo noohe, ihe oya lombwelwa kutya ngele oye shi popi otaya dhipagwa,” ta popi ngaaka.

Ta kumagidha ta ti, oshigwana nashi uve ko kutya oshi li moshilongo sha manguluka, uuna wa taalela uupyakadhi wu li ngaaka, thika mbala poombelewa dhookansela kehe, opena aahungimwenyo, mboka taya vulu okukwathela mbala.

“Aantu mboka otaya mbandameke ashike, ihe kaye na oonkondo ye vule ooveta dhoshilongo shika, thikameni nena e tamu popi mo omawupyakadhi mwa taalela, omwa gamenwa,” taku magidha ngaaka

Ta gwedha po kutya oku na endhilandhilo okukala okukala ta ningi iigongi okugandja omalongo momikunda opo mboka yaa na uuyelele mboka yewu mone.

vkaapanda@nepc.com.na