Omuxungimwenyo moshipangelo shaShakati Tuwilika Kalunduka ota ti ova didilika ovanyasha vahapu kave hole oku ka konga omakwafo kovaxungimwenyo ngeenge ve li moupyakadi.
Okwa ti unene tuu ovalumenhu ovo vamwe ihava holoka koipangelo ngeenge ve na oupyakadi ile tava vele eshi hava kala ashike va mwena komaumbo. Okwa yelifa ta ti elalakano lovaxungimwenyo okuyandja omayakulo exungomwenyo kovanhu aveshe veedula da yooloka ve na omaupyakadi. Kalunduka okwa lombwela Kundana Etitatu ta ti ovakulunhu ovo ashike have uya okukonga omayakulo exungomwenyo.
“Ovanyasha ovo unene va ninga oihakanwa yokuli kufa eemwenyo nokulonga oimbuluma eshi hava kala tava hepekwa koipyakadi wopamadilaadilo,” Kalunduka ta ti.
Onghee okwa ti osha fimana opo ovanyasha va kale tava ka konga omakwafo kovangimwenyo ile kovafitaongalo shaashi eshi otashi va kelele okukala tave li kufa eemwenyo.
Okwa ti ovaxungimwenyo ove li longekida efimbo keshe Omaandaxa fiyo Etitano okukala va ya kula ovo va pumbwa omakwafo.
“Ovanyasha nava kale tava talele po oipangelo aishe yepangelo opo va pule ouyelele kombinga nghee ovaxungimwenyo hatu longo. Okukonga ekwafo oshi duli fe eshi omunhu te li kufa omwenyo,” Kalunda ta ti.
Okwa ti ohava yandje omayakulo exungomwenyo momaupyakadi a yooloka ngaashi ovo ve li momakwatafano opaihole taa shongola, oshinyenu shonghalo yokuhe na oilonga nosho tuu. “Otwa kwafela ovanhu vahapu kwa li ve na omaupyakadi eshi hava kala a lushe va hala oku li kufa eemwenyo noshoyo ovakainhu hava kala va hala okulongela omaludalo avo ominyonena. Onghee oshiwana osha pumbwa okukala she li nekelela ovaxungimwenyo omaupyakadi avo shaashi ovaxungimwenyo ova deulilwa oshilonga osho,” ta holola.
Okwa yelifa ta ti kapena oupyakadi itau dulu okukandulukwa po, po ka pena oupyakadi hau kalele.
“Okuli kufa omwenyo ka kushi ekandule po lomukundu ndele okueta po omukundu,” Kalunduka ta ti.
Okwa kunghilila ovanyasha opo va kale tava popi novakwapata velinekelafana navo opo va dule okupewa omayale nghee omaupyakadi avo tau kandulwa po.
“Ngeenge omunyasha okwa tila ko kovaxungimwenyo na popya novakulunhu waye ile nookaume, ookahewa kavo ve va findikile kovangimwenyo,” Kalunduka ta ti.