Ongondjero yotjisuta yaondjo ondjira onde

Home Languages Ongondjero yotjisuta yaondjo ondjira onde

Otjomuise

OtjiÞiro Otjitandja katjiutire ndino nungwari tjauta rukuru ngunda Omuyaruke Ombara Otjitambi yOvaherero, Komombumbi Katjikururume Hosea Kutako puna ovandidwa ve tjimuna oo Jaritetundu Kozonguizi, Mburumba Kerina nomuhonge Michael Scotta avekondjisa otjiposa tjongutukiro ya Namibia okuza kohoromende yombangu ya South Africa.

Otjiwana tjazuvire nao mu Kerina Omandaha muno mOkatutura pomazemburukiro wozombura o 46 zondiro ya Katjikururume keho yotjiwondo TjaHosea. Mena rongutiro yOmihoko Omikutasane kutja momberoo onene yayo motjihuro o New York tjehi Omakutasanane wa Amerika kanaa mukakara ombindi yotjiuri tjOmbara Otjitambi KuÞako, nga kundinondi movanane avehe mouye onguna ombindi ndjiri poruveze indwi. Kutja ndinondi ombara otjitambi yOvaherero omuyaruke Kutako marire ngwapewa ondatero nondjozikiro indji kaari omundu warwe pendje nain ingwi nambano ngumaisanewa omukurundu ndinondi, Mburuma Kerina, eye oruveze indo ngwari omuhindwa wa Katjikururume kOmihoko Omikutasane puna ovakwao tjimuna Jariretundu Kaozonguizi nomuhonge Michael Scott mba poporora ovakuramenepo vomahi peke peke tjimuna va Africa, Latin America no Rusa oruveze indo kutja ombepo indji iyakurwe. Ova vakara nondoneno motjina ihi nape ya kurwa nao ombindi ya Katjikururume irira ndjiri ombindi aiyerike yomunane poruveze indo nganduu ku ndinondi.

Otjiwondo tja Hosea Kutako, OtjaHosea, Omandaha, tjakarere nomazemrukiro wozombura o 46 zonÿiro ya Katjikururume muno ovo tjiwondo ihi, navarwe ovanambango motjiwa¿a puvazuvire ouyenda wongondjero yotjirwa tjongutukiro ya Namibia otja tjitja hongorerwa po I Katjikururume. Ouyenda imbwi waserekarerwe ikemwe kokambe okeni kukari okahindwa ka Katjikururume, Kerina. “Nambano ene Vaherero, mevanga okuhungira owatjiri wandje kunae¿e, owene omuhoko wozondunge, omupenda, owe¿e otjiwana tjitjapitira pokati kekuva no [tjipendero] hapo tjimuna omeripurira omasupi nandarire mehi ndasana ingwi. Tjimwahitwoha¿i.

Ovandu mbaa muÞiziwa omurumendu nguhina waire ko universiti. Amuna ovira vyoporotika, ngwetuÞizire pamwe nai? Namirwisa ouye. O South Africa tjandje oruveze indo ikondja kutja ehindi ririre [orukondua orutjatano] rwa South Africa. Ehindi mumwari otjiÞiro tja von Trotha. Oka Tjikururume ingo ngwe tunigira kutja nambano kumurungo Michael Scottta naingo omwatje woye ingwi ngatupahe omwano noho wOvandoitji tjivetuzepa. Katjikururme otje tuhindira embo wina atja nambano ngatupahe omahi inga wa Afrika tjinga omahi wa Africa ayarira omengi mo Uno kutja tutware o South Africa kohofa youye,” Kerina watjere.

Watjere kapena omundu maa karumata omakuruhungi wOvaherero mena rokutja omakuruhungi wawo owini wavo otja koveta operesende imwe yawo ndjina owatjiri nandarire kutua operesende imwe uriri ngunda omakuruhungi inga wavo. “Ehindi indi kutja munamo operesende imwe uriri otjowini, ehindi ore¿u noho. Tjazumba omahi wa Africa tjiyakutuka yekakara nomauzeu. OweÞe ova¿ingandu ndinondi kutja turi kehi yoperesidenda outjatatu nehi retu rinohange nga nai.” Kerina watjere omuhoko ngaukare pamwe, ngauriÞize, auhanew oporotika mena rokutja oporotika tjimuna ombanda uriri omundu ndjehwikika tjazumba akaranda yarwe. Watjere ngavekare pamwe kutja very kovira peke peke, kutja venanwa iyozonganda zouhona peke peke mena rokutja ovo Ovaherero kanaa verire ovandu varwe nganduu tjimaverumata ihi Kutako tjevesyerwa tjivehina kutja mave kaisapi.

Kerina watjere tjivari motjombanguriro tjouye na Scotta, Scotta wemutwara konganda yomambo yotjombanguriro itji ke kemuraisira embo indu ndiizanwe kutja embo eyuru “natjavi Mburumba mwatje wandje otjiposa tjenu otjohi tji tjangwa iyOvaingirisa. Von Trotha tjavanga okumana otjiwa¿a tje¿u. Posyo arikana mwatje wandje, tjandje mbavera oviwoze, otjiingirisa eraka randje tjimuna roo Tate nao. Atja arikana ngatumane ihi tjitunatjo nozomburu za South Africa kombunda ngahino tjituna ominyo tjimaa tjikeya, tjimatjikapenduka tjandje motjiwa kutja tjiripi. Mukuru omuwa vakwetu. Okutja emuraere kutja hina kuÞunako. Ngaa tjitwama otjiposa ihi.”

Kerina watjere tjandje nao Katjikururume waningira Scotta kutja ngatjite omerihongero kuna ozohahende ozonene zehi rOvaingirisa okutjiwa kutja Ovandoitji imba, Von Trotha, tjavanga okuzemisa otjiwana tjOvaherero, maveyenene oku kamunika ondjo ndoovazu otjiposa tjai kotjombanguriro? Eyuva rimwe Scotta epeyera ku Kerina kutja una epanga re onongo yo mu Juuta ndjimavanga kutja vehakaene, ngwari nena Raphael Lempkin ngwa rwisa otjiposa tjOvajuuta Ovandoitji ndinondi vesute Ovajuuta. Eyva indo Lempkin na Kerina vahaama pamwe nu Lempkin emupe oumbo owingi ouÞiÞi mbwari nawo na raere Kerina kutja umutarera tjimarianga noku hakaena nozo peresidenda, ozoministera novakuramenepo vomahi okandu kukeÞa puye mwawisa ozohoromende. Lempkin opapera Krina oumbo imbwi nemuraera kutja ngewese kunovandu imbo tjivazu noku hungira kumwe na tjivazu noku muraera mbimavemuraere. Ope muraerera kutja eyuva rimwe Omuhoko Omikutasane tjivyazu nokuyakura Otjitiro Otjindjandja otjiwana the matjikamuna ombwiro. Kundinondi Kerina opee kutira otjiposa puna Ombara Otjitambi omuyaruke Kuaima Riruako.