Otjomuise
Nandarire kutja Operesidenda yEhi rOvandoitji, Joachim Gauck, Omandaha kaa karere po oku yakura orutuu romutjemo okuza ko tutu two pendje nohoromende twehi indo, Operesidenda yOndjuwo yOzoveta yehindo maitja “oviÞukangura vyohuurire mehi ndinondi ndi tjiukwa otjo Namibia yari OtjiÞiro Otjindjandja”.
Operesidenda yOndjuwo yOzoveta yehindo, Norbert Lammert, wo tjira tjo porotika ihi o Christian Democratic Union (CDU), wa raisire nao ko ngoramambo imwe yehindo, o Zeit. “Ndoovazu OtjiÞiro Otjindjandja kuna ova Armenia oruveze ro u honapare wa Osman mo 1915 u raisiwa otja nao, ouhazendu wo rupa rovita ko vakwatera va Namibia mu ndari o South West Africa yOvandoitji, tjingetjo ma uso oku raisiwa nao,” Lammert wa tjanga nao mo Zeit. “Oku sasanekera ko vi ka¿eno vyo veta yomahi (oveta you ye), oma ¿i¿ikiziro wo ma pirukiro wOvaherero kaari otjina tjarwe pendje no Tjitiro Otjindjandja,” wa tjanga nao.
Komurungu Lammert wa tjanga kutja ovita vyo Vandoitji kuna Ovaherero yari “ovita vyo mbangu yo tjivara”.
“Kavyombo ovirwa porwe nugwari wina omitjise no ma zepero oma hungame no ku veÞisa onyota no ndjara ndjayeta ozo nÿiro omayovi omirongo vyo Vaherero no Vakwena. Varwe vaÞa ovyungura mbyaa veundurirwa ko poo motuombo two hangauti.” Lammert wa tjanga na mo Zeit otjo rupa ro ma zemburukiro wo zo mbura esere zo yandero wo huuire yo Vandoitji mo Namibia.
Ngunda aperi nao Ombara yo Ngwatjindu, Sam Kambazembi, Oritjatatu ngurova otja tukire kotjihuro ohongora tjehi rOvaingisira, o Londona, oku keri kwamba kovakwao. Ovimbumba vya Namibia viri mouyenda momahi wopendje mo tjiungura TjotjiÞiro Otjindjandja. Ovyo vya herukire Oritjatatu mo Londona.
Tjiva mu muna Ombara Otjitambi yOvaherero, Vekuii Rukoro, vya kaziriire ko tjihuro ohongora tjehi rOvandoitji, o Berlina, kuvya kavazere Osondaha ndazuko oku kakara potji tjitwa otjina makuruhungi tjo ku tarera ovimbumba vyo pendje no horomende mehindo tji ma viyandja orutuu romutjemo ko Peresidenda yehindo, Joachim Gauk, Omandaha ro tji veke ihi. Puna Rukoro pari Omuhaamise wOvihavero Vyokomiti yo Ndjiviro ya Peke mOtjiÞiro Otjindjandja yOvakwena, Ida Hoffmanna, no mu haamise waindjo yOvaherero nOvambanderu, Utjiua Muinjangue.
Posya mape munika ayo otjimbumba ihi ka tja kayakurirwe nawa iyomberoo yOperesidenda yehindo, Gauck, eye omwini ngu haripo oku yakura orutuu indwi nandarire kutja wa tjiukisiwa ko murungu wo ruveze kutja ma kuya orutuu indwi komberoo ye. Ihi otji¿a tji tja pindikisire oo Rukoro noo Hoffmanna, tjinene kutja orutuu indui rwa yakurirwe iyo mundu warwe nguheri Gauck omuni poo warwe wo tjihako tjo ko mbanda nu noho po muvero uriri no kuhina oku ¿angwa moukoto.
“Ami mbai hamwa omu tima tjinene kutja nandarire mo ndjivisiro yo u yenda wetu, Operesidenda yeho rOvandoitji kena nandarire we tu ningirire okuhita. Owatjiri okoo kutja twa perwe ombango onÿiÞi pomuvero. Hapo imbo oo mwano ozondekurona zaimba mbata mOtjitiro Otjindjandja mbu za sere okutjindwa? Ami mbina ongendo yo mourekoto ohunga nongaro pokati ka Namibia nehi rOvandoitji. Ndinondi ongaro yeke ehazendu rehi rOvandoitji ye riraisa oini. Matu tarere kutja ohoromende ya Namibia ma i tjiti vi ohunga no ma tjindiro w ova kwatera vayo inga.
Matutja ndoondoo k ova sembamise vo ru tuu romutjemo indwi. Ongahukiro kutja orutuu indwi ombaze komurungu,” Hoffmanna watja.
Rukuru kotjimbumba tji tja zire ko Berlina mo Londona kwe keri wezire otji mbumba tjitja tukire mo Namibia osemba oku yenda ko Londona mu muna Ombara Otjitambi yOvambanderu, Karikondua Nguvauva na Mbakumwa Hengari otjo tji tja tukire Oritjatatu ngurova. Tjingetjo otjimbumba tjarwe tjitja tukire ongurova tjingeyo ya Ritjavari, mwasere oku kara Ombara Tji¿aani Maharero, Katuutire Kaura, Willem Konjore, Phanuel Kaapama, Jeffrey Kavendjii, Ueriuka Tjikuua, Kapangurua Kambazembi, Naomy Kaukuata, Issy Murangi na Freddy Nguvauva.
Tjimwe tjo vi tjitwa vyo mairo ko Londona omaresero otjizera weombo indi ndjiukwa otjo “Blue Book” (Embo Eyuru) oro nda tjangerwe iyo komusara ya Kapa kehi yOtjikorone tjehi rOvaigirisa oku tetera ohangauti yovakwatera va Namibia kehi yohuurire yehi rOvandoitji. Ihi otji tjitwa tji tjari ko erero pOndjuwo yOzoveta yehindo. Okuzambo otji pa kongorere oku karyangera onganda yozohahende indji o Doughty pu pa kakarere ombongarero yozombuze. Kombunda ya nao mapeta apekara otji hungiriro tjokutja onganda indji maiyenene okuyapura vi mepu rOtjiÞiro Otjindjandja oku tuurungira mo nÿuvasaneno yo ma unguriro kumwe pokati ka Namibia nehi rOvandoitji.
Ndinondi ovimbumba ma vi karyangera etuwo ro ma pwikiro wo mambo ngatjama nOtjiÞiro Otjindjandja tjo va Juuta nOtjiÞiro Otjindjandja ndji tjiukwa otjo Wiener. Omahatenya ma pe nÿererwa nu mapeta a pekara omaraisiro wo nyengo mo mu rungu wOmberoo yOmukuramenepo wehi rOvandoitji mo Londona. Ovimbumba ma vyindjirwa oku tuka muhuka oku kotoka konganda nu Osondaha muhuko munene otji ma vitjirwa amaviwirire porutjandja ro zo ndera rwa Namibia rouye indwi o Hosea KuÞako.