RUNDU – Likolo la Njimo, Mezi ni Mishitu liyemisize swalelele kamaiso ya limunanu kufulalela sikiliti sa Zambezi, zeo lizamaya ka litaku ze swana sina likomu, lingu, lipuli, likulube ni ze lipangiwa kuzwelela kuzona limunanu zeo.
Zeo litisizwe ki kuakalezwa kwa kubutuka kwa butuku bwa taku ni mulomo mwa silalanda sa Linyanti mwa Zambezi, ko kuakalezwa kuli limunanu zeo lizwelela mwa silalo sa nuka ya Linyanti. Linyanti i fumaneha libima ze mashumi a supile ka lishumi lililimwi (80) Mbowela-Wiko wa Katima Mulilo, mi kakuya ka lipiho kuzwelela kwa likolo la Njimo litalusa kuli zuho yeo neifumanwi kalipatisiso ze ne ezizwe mwa silalo mi kwa fumaneha likomu ze ketalizoho ka likomu ze ne (9), mwa sakana ya likomu ze mianda ye mine ka likomu ze mashumi a supile (470), ze akalezwa kuba ni lisupo za butuku bwa taku ni mulomo.
Lipatisiso lisa zwelapili mi kanako ya cwale kubeilwe kemiso swalelele ya putako ya limunanu zepila mwa hali a sikiliti ni zekenywa mwa Zambezi. Kamaiso ya limunanu ze zamaya ka litaku ze swana sina likomu, likulube, ni libyana ze kona kuyambukiseza matuku, ku ekeza ni matalo, bucwani, ze zwelela fa zumo, ni zeo lizwa fa licalano lisiyala lihanisizwe kufitela a kuka tumuswa.
Hana bulela ka muhala kuba mutende wa New Era, sibuha-buhi wa likolo la Njimo, Mezi ni Mishitu, Margaret Kalo u ize, likolo libeile mwa sikwenda sibaka sa libima ze likana 40 ya likilomita mwa butuna kupotoloha linyanti. Kubeilwe kemiso ya nama kuzwelela libulaelo la nama la Katima Mulilo kufitela a kuka tumuswa.
“Kubeilwe likonkwani za kuyemisa fa mikwakwa ka misecho ni mihato yemimwi ya silelezo mwa libaka za butokwa kubona kuli mihato ya silelezo ya latelelwa. Ka cwalo sichaba sikupiwa kuba ni swalisano ni babeleki,” kwa talusa Kalo. Ka kuya kayena, likolo la Njimo lihasanyize likwata mwa libaka-baka kubona kuli akuna simunanu sesita fulalela sioli sesipotolohilwe seo, kamo matwela ni balipatisiso ba hasanyizwe kubatisisa ni kulondota ko butuku busimuluha teni ni libima kafo sebuyambalakanezi teni. Linjimi ba kupiwa kulukulula likomu zabona kuli litatubiwe. Kalo u ize, balimi ba silalo sesina ni butuku ba talemuswa lichinceho kaufela za zuho ya butuku mwa lipatalazo za wayalesi ya silozi ni kupotela sichaba kakuba ni mikopano ni bona.
“Mihato ya putako yeo kiya swalelele feela mi ibeyilwe kufa sibaka ba mutai wa lisebelezo za limunanu kukona kunyakisisa kamo butuku sebuyambalakanezi teni. Mihato i tabe i chimbuzwi mbichana-mbichana mwa nako yekuswani,”a talusa. U ize akuna mihato ye hanisa mwa libaka zeo lizibahala kusaba ni butuku bwa Taku ni Mulomo ili lineku la Mbowela wa lukwakwa lwa Cordon ni libaka zemwi za silelezo ze swana sina Upa wa Kavango, Wiko wa Kavango, Oshikoto, Ohangwena, Oshana, Omusati, ni Mutulo wa lukwakwa lwa Kunene.
Likolo la Njimo, Mezi ni Mishitu likupa swalisano ya kamita kwa sichaba ni balimi. “Kungilwe mihato kaufela ya kukona ku yundisa yona zuho ye,” kwa talusa Kalo.