[t4b-ticker]

Einyolitho lyOonakulwa Aakulu Okumona Omagumbo Goshali

Home Archived Einyolitho lyOonakulwa Aakulu Okumona Omagumbo Goshali

WINDHOEK Sha landula keuvaneko lyEpangelo okugandja omagumbo goshali koonakulwa aakulu yekondjelomanguluko, oonakulwa aakulu yevulithe 200 oyi inyolitha nale okumona omauwanawa pasikema ndjika yokugandja omagumbo. Okakomitiye ke nasha neunganeko li nashaa nomapendafule giita, ke li mewiliko lyaAmushanga omukuluntu mUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa, Oondoolopa, Omagumbo nOmapendulopo gOkomikunda, Erastus Negonga, ota ka ka gandja omusholondondo gomadhina gaakwiita aakulu. Kuyele omvula ndjika, Ominista yOmalelo gOpaitopolwa, Oondoolopa, Omagumbo nOmahumithokomeho gIitopolwa yOkuushayi, John Pandeni okwa li a lombwelwa kOkabinete a tale oshinima shi nasha noonkalo dhomagumbo goonakulwa aakulu, unene mboka ya yile muupongekwa kuyele omanga omumvo 1975 inagu tamakewa oshowo mboka ye na oomvula dha konda pomilongo hamano (60). Ongundu onkwawo yi na okukwatelwa muuwanawa mbuka oyo mboka ya li aanandholongo kokantuntu Robben Island, oshowo mboka inaya taaguluka ongamba okuya muupongekwa ihe oya mona iihuna komatanga guukoloni gaSouth Africa. Frans Nghitila, ngoka e li omunambelewa omukuluntu gomakwatathano noshigwana muuministeli mbuka, okwe shi ulike moonkundathana kutya oomwedhi mbali dha piti, okakomitiye oka kala nokutalela po iitopolwa ayihe moshilongo nokunyolitha mboka ye na okukwatelwa moongundu dhoka dhi na okumona omauwanawa ngaka. Pethimbo ndika, okakomitiye oki ipyakidhila nokungonga po omushangwahokololo ngoka tagu ka tumwa mbala kOkabinete opo gu ka konakonwe nokukatuka onkatu ya landula ko. Okakomitiye oka thikama po maakalelipo omugoyi okuza momahangano ngoka ge nasha nesiloshimpwiyu lyoonakulwa aakulu ngaashi Social Economic Integration Programme for Ex-combatants – SIPE, Uuministeli wIinima yAaniilonga nOnkalonawa yOshigwana, Uuministeli wAakwiita, Uuministeli wOmavi nOmatulululo oshowo National Planning Commission – NPC, ano okomisi yi nasha nomathaneko gopashigwana. Kuyele muFebuluali nuumvo, 2006, okakomitiye oka talela po iitopolwa mbyoka ya talika ko mu na omuyalu ogundji goonakulwa aakulu. “Tse otwa talela po oKunene, Omusati, Oshana, Ohangwena, Oshikoto, Caprivi, Kavango noKhomas. Etalelopo etiyali olya ningilwe muMaalitsa nokwa li lya ya kOmaheke, Hardap, Erongo, Karas nOtjozondjupa,” Nghitila ta ti. Sho omatalelopo agehe ga pu okuningwa miitopolwa yilwe, okwa ningwa ishewe etalelopo ekwawo miitopolwa yotango opo mboka tashi vulika kwa li inaya mona ompito okwiinyolitha molweetho lwotango ya vule oku shi ninga. “Oshi li oshiwanawa notwa nyanyukwa sho tatu katuka onkatu yi li ngeyi,” osho Nghitila a ti koshifo shika. Kakele kokunyolitha oonakulwa aakulu yekondjelomanguluko, Nghitila okwa tindi okugandja omauyelele gomuule kombinga yomashongo ngoka ya tsakaneka miitopolwa. “Tse otwe shi koneka kutya aantu oyendji inaya gwanitha po omaukwatya ngoka taga pumbiwa, kakele otaya lumbu monkalo tayi etitha ohenda omolwompumbwe yiilonga. Otwa totha mo iinima yontumba mbyoka tayi ka kwatelwa momapopilo – omagandjomayele momushangwahokololo,” osho a ti.