[t4b-ticker]

Uunona Womvula Dhi Vulithe Hamano Otau Vulu Okutameka Osikola

Home Archived Uunona Womvula Dhi Vulithe Hamano Otau Vulu Okutameka Osikola

WINDHOEK – Nonando aantu oyendji miitopolwa yokomikunda oye na omaiyuvo kutya aanona yawo otashi vulika ya kale inaya taambwa moosikola dhopetameko ngele oya pitilile omimvo hamano dhetamekitho lyosikola, omulanduveta gomaulikilo kombinga yelongo hasho tagu ti ngaaka. Iigwana yokomikunda oyi na omalimbililo kutya aanona yawo mboka ye na oomvula dhi vulithe hamano otashi vulika ya kale inaya taambwa melongo oshoka oye na omimvo dha pitilila. Onkalo kehe yokomikunda oyi li ngeyi kutya olundji aanona ohaya longithwa iinakugwanithwa oyindji ngaashi okulitha iimuna oshowo iilonga yimwe yomegumbo, shoka hashi etitha ya tameke osikola kwatoka. Ngaashi sha yelithwa momushangwahokololo goshitopolwa shaCaprivi gu nasha nevudhomo lyonkalo yoluhepo moshigwana, omaupyakadhi ogendji ga hololwa ongaashi oondjila oonde okuya koosikola miitopolwa yokomikunda, naashika ohashi etitha aanona ya tamekithwe osikola ye na oomvula dha konda puhamano. Kakele, Uuministeli wElongo otau ti omunona kehe Omunamibia oku na uuthemba okutameka osikola itaa ku talwa komimvo dhe. Ano kape na omangambeko okutameka elongo. Okanona nande oke na oomvula omugoyi ngene omulongo nambali, otashi vulika ashike ka tameke mondondo yotango. “Shampa ashike okanona ke li kohi yoomvula 16, oke na uuthemba okumona elongo lyoshali,” osho omunambelewa gomakwatathano noshigwana mUuministeli wElongo, Toivo Mvula ta ti. Enenedhiladhilo ndika otali endele pamwe nEkotampango lyaNamibia mOkatendo 20 hoka taka yelitha kutya: “Aantu ayehe oye na uuthemba okumona elongo.” Aanona itaya pitikwa wo ya thige po osikola sigo ya mana elongo lyawo lyopetameko nenge sigo ya adha oomvula 16. MoNamibia, oomvula dheilongo lyOndondo yOtango odho omimvo hamano nenge uuna okanona ta ka gwanitha oomvula heyali muNovomba gomvula ndjoka. Kakele moompito odhindji, ohashi kala kutya aanona momikunda ihaya vulu okuya koosikola dhoka dhi li popepi nomagumbo gawo nonkalo ndjika ohayi etitha ya tameke osikola kwatoka. “Shika ohashi monika unene moshitopolwa Omaheke unene mokati kaanona yomuhoko gwAakwankala mboka haya tameke osikola okuza poomvula 13 sigo 14,” Mvula ta ti, nokugwedha po kutya aanona mbaka oye na uuthemba okumona elongo itaa ku talwa koomvula dhawo. Oveta yElongo onti-16 yomumvo 2001 otayi ti: “Okanona hoka ke na oomvula dha konda pomulongo itaka taambwa mondondo yotango pwaa na eziminino lyaAmushanga Omukuluntu mUuministeli wElongo. Kakele, ngele okanona oke na oomvula dha konda 16, otashi vulika ka tulwe moproholama yimwe yelongo ndjoka tayi ka opalele.” Shika okwa dhiladhilwa Elongo lyOpetameko lyAakuluntu ndyoka lya kwatela mo aantu ye na omimvo dhi li pokati 15 sigo 64. Pompito ndjika okanona otaka ka mona elongo pwaa na okuthigala po nokonima otaka ka vula okutameka elongo lyomiipundi. Oveta yElongo otayi ti kutya omuntu ngoka e na oomvula dha konda 21 ita pitikwa nando ka tameke ondondo yontumba moosikola dhepangelo okuninga shila omuntu ngoka kwa li nale i inyolitha mosikola yepangelo omumvo gwa za ko nokwa pita okuya kondondo ya landula ko. Omuntu nguka ota ka pewa ashike ompito okundjoina oproholama yelongo lyaakuluntu li nasha nokwiilonga okulesha, okuyalula nokunyola, ndyoka hali gandjwa okuza poombelewa dhopaitopolwa moshilongo ashihe. Omvula ya zi ko, aantu konyala yethike 24 000 oya kuthile ombinga moproholama yelongo lyaakuluntu, ndyoka hali tameke muApilili nokuhula muNovomba omumvo kehe. Melongo ndika aantu ohayi ilongo omaunongo gopetameko okulesha nokunyola. Ompito ontiyali oyo ndjoka yokundjoina elongo lyoNamcol opo ya humithe ko omailongo gawo.