Likwambuyu wa Likolo la Litaba za Kwande, mutompehi Marco Hausiku mwasunda ye felile mwaNdu ya Milao, na kile a nitifaza kaza sikolo sa Lubango ka kubulela kuli ba mubuso neba sepisize kuyaha sikolo sa tuto seo mwambowela wa naha Angola. Hana alabela fa lipuzo zene kilwe za buzwa mwalibiki ze felile, Hausiku naize Dr Sam Nujoma ya nali Mueteleli wa naha mwanako yani, na kile a tumusa ni kusepisa ka kuyemela mubuso ni bayahi ba naha ye mwanako yani. Kakuya ka Hausiku, ki ka lona libaka le, Likolo la habo hane li tilo fiwa musebezi mwalinako ze felile kuli Likolo li ikopanye ni Makolo a man`wi mwamusebezi o swana ka kuekeza kuli, hakuna sene si kilwe ya ezwa mwalififi sina kamo ku nze kuswelwi kuno akalezwa mwamazazi a felile. Likwambuyu na talusize hape kuli, toho ye swana ya sikolo ne kilwe ya ikambotwa ki ba komiti ya sikwama ya Katengo ka Makwambuyu ili ko sikuwa nesi kilwe sa fiwa ka nzila ya kubona kuli lika kamukana lizamaya hande ka nzila ye swanela. “Hakuna mashilin`i asa itusisizwe kwalizwelopili za musebezi-tuna wa makopanelo o, kakuli toho ye swana ye, I sa swanela kuikambotwa fa pila Katengo ka Makwambuyu kaka tezi kuli lika kaufeela li konwe kumbalamaniswa ka nzila sakata.” Naize naha Namibia isa ‘kolota’ bayahi ba naha Angola ni linaha zen`wi zene kile za bapala kalulo-tuna mwandwa ya kulwanela tukuluho. “Nelu kilwe lwa fiwa mubu ki ba habo luna mwanaha yani kuli lu buluke mitangana ni likalibe za luna zene lutobela. Kamaniti, naha Namibia ita hupula kuli kuna ni matotaeti a shelana a lindwalume za luna mwanaha yani, ili matotaeti a tokwa kutalimiwa ni kumatehiwa hande ki luna.” Likwambuyu na bulezi kuli, ba mubuso ni bayahi ba naha yani neba kile ba lifa ‘sikoloti’ tuna sa tukuluho ya linaha za mbowela wa lifasi le la Africa. “Lieto la tukuluho ya naha neli kile ya tisa mafu a man`ata a batu bene ba sina mulatu, kutubakiwa kwamiyaho mi kacwalo naha Namibia ni bayahi ba yona ba swanela kuutwela bayahi ba naha Angola ni bayahi ba linaha zen`wi za museto o swana mukekecima-tuna ni kubona kuli, kulo fa kuna ni sikoloti sesi sika lifiwa kale.” Ki ka ona mabaka a swana hape a, kakuya ka Likwambuyu wa Litaba za Kwande, Nujoma na kile a potela linaha kaufeela sa sikiliti sa mbowela wa lifasi la Africa pili a sika tambeka kale mushukwe-tuna wa Bueteleli ku Mueteleli wa cwale wa naha, mutompehi Hifikepunye Pohamba. Na ekelize kuli, lieto la Nujoma mwanaha Angola neli kilwe la ngiwa kwamafelo a kweli ya Sope ni makalelo a kweli ya Yowa pili mushukwe u sika tambekwa kale mwakweli yene latelela ili yona ya Liatamani. Limembala za Katengo ka Makwambuyu zene kile za sindeketa Nujoma mwanako yani, neli Mueteleli Pohamba kubeya yena mutompehi Hausiku hamohocwalo ni maofisa ba ban`wi ba bahulu ba mubuso. “Nelu kile lwa potela sibaka sa Lubango mwasilalanda sa Huila ili sibaka seo bun`ata bwa lindwalume neli kile za pila ten`i mwanako ya kulwanela tukuluho, mi kamaniti ki kwasona sibaka se, ko bun`ata bwa bayahi ba naha ye, neba kilwe ba bulukelwa ten`i kwamatotaeti ali bukaufi ni Lubango.”