KA lizazi la mafelelezo la kuli maticele ba cimbule mapampili a bona a lituto ze pahami lese li sutelela bukaufi, Mun`oli yo Muhulu wa katengo ka maticele kona ka Namibia National Teachers Union (Nantu), Basilius Haingura sa tumusize kuli katengo ka habo ka tabela kuikopanya ni mubuso ka bubebe kuli ku konwe kuikambotwa kaza matata ao lizazi lese li bonahala kusutelela kubaufi li kona kutisa kwabaituti ni bayahi kamukana ba naha ye. Haingura naize palo ye likana 2 165 ya maticele mwanaha ki ye konwa kulundulwa fa musebezi wa buticele kakuli ita bulelwa kuli haina mapampili a buticele kapa sikuka sa musebezi o, silimo sale sa 2008 ha sita esha haiba kuli palo ye inge isa ezi se sin`wi kwamapampili a tuto ye pahami kuli ku kone kuzamaelelwa hande ni litokwahalo ze mbalamanisizwe kiba Likolo la Tuto. Kakuya ka litokwahalo ze nca, ticele ufi kamba ufi u swanela kuba ni pampili ya tuto ye pahami yona ya musebezi wa buticele yeli ya lilimo ze talu kubeya cetifiketi ya giledi 12 fahalimu ili tokwahalo ya makalelo. Ya bubeli yona I bulela kuli ticele u swanela kuba ni pampili ya tuto ya lilimo ze ketalizoho za tuto ye pahami kubeya cetifiketi ya giledi 12. Haingura naize katengo kata kupa ba mubuso mwanako ya lipuisano kuli ba talime za Limbule ze cwale ka lilimo za maticele kona bata talima kaza mapampili a bona a tuto ye pahami. Na talusize kuli maticele ba ban`wi, baba taluswa kuli ha bana hande mapampili a tuto ye pahami seba atumezi silimo sa bona sale sabu 60 ili silimo seo kakuya ka naha mutu a swanela kutuhela kusebeza haisi ha bonwa kapa kuikupela kuli usa kona kueza cwalo. “Haiba kuli ticele una ni lilimo ze 55 u kona cwan`i kuya kwasikolo haiba kuli inge a siya Likolo mwalilimo ze ketalizoho?” Na kile a akaleza kuli maticele ba bana ni lilimo ze 55 baba sina mapampili hande a tuto ye pahami ba swanela feela kufiwa sibaka sa kuluta kakuli mulao hauna kuba lumelela kuluta haba ta kwanisa lilimo ze 60 za kupepwa. Mun`oli hape na kile a bulela kuli mubuso u swanela kutalima kuli kanti hee linzila maticele bao neba mbalamaniswa ka zona ki linzila ze cwan`i. Na ekelize kuli sapili naha inge isa lwanela tukuluho, maticele bene bana ni cetifiketi ya buticele feela neba mbalamaniswa kakuli ne bana ni litokwahalo kaufeela zene ba lumelela kueza cwalo mi kacwalo hakuna kubonahala hande la bukacenu kuli mubuso u yeme ni kubulela kuli batu baba cwalo aba sika ‘ituta’ kapa ha bana mapampili a tuto ye pahami ye tokwahala fa buticele. Haingura naize mungendenge wa kuli maticele ba eze se sin`wi kwamapampili a bona a tuto no unze u zamaya ka bunya ka kubulela kuli fa palo ye likana 3 200 haisi maticele ba kalulo ya mwanda ye likana 5 pecenti ki bene ba konile kucimbula mapampili a bona a tuto ye pahami silimo se sifelile. Naize kuna ni tokwahalo luli ya mubuso kuli u etelele ni kuzwisezapili mingendenge ya mubuso ya kuli maticele ba kone kulatelela mihuo ni litokwahalo za ona mubuso. Haingura na kile a talusa ka kutiisa kuli haiba butata bo inge busa swaliwi hande ni kutataulwa ka nzila ye tokwahala, ku kona kuba ni lisuba tuna la maticele mwanaha mo ili nto yeo a bona kuli ita beyela fafasi tuto ya naha ye ikemezi kuba sisupo-tuna sa zwelopili ya naha. Ze ni halili cwana, Haingura yana kilwe a ketiwa silimo se sifelile mwakweli ya Muyana kuba Mun`oli yo Muhulu wa katengo ka Nantu naize, limembala za kamaiso ya katengo lita ikopanya mwamazazi a taha kuli ku konwe kubonwa kaza nzila sakata ya zwelopili ya katengo tuna ka maticele. Na ekelize kubulela kuli u inzi a nosi mwaofesi mwamazazi a cwale kakuli limembala zen`wi neli kile za siya katengo ka kulata haa zen`wi zona, neli kile za teulwa mwaliketisa. Na talusize kuli katengo ka habo kene ka kile ka amuhela lifateho zenca mwasilimo se sifelile kata tateka kusebeza katata mwabiki ye.