I Kae Matundu-Tjiparuro OTJOMUISE Omarandisiro wo vinamwinyo mo Namibia ya kaondja nawa mene rovinenge momahi tjimuna o Britaina, Brasila na Argentina, ehika rovatuta rOkarukondua kOmatoororero ka Tjinene, o Otjinene Farmers Association (OFA) maritja. Morutuu romaraisiro wovyungura vyaro okuza ko 2004 nganduu ko 2006, o OFA maitja mena romujtise worundumba mozongombe mbwa tambuka mo Britaina mo 2004, ehi indi rauta okupaha onyama oserandu okuza komahi ngeungura onyama oserandu muwo mumuna o Namibia. Tjingetjo mena romutjise wo tjindjumba tjozondera mbwa munika mehi tjimuna o Argentina ndiri rimwe romahi ngerandisa onyama oserandu, o Namibia wina ranina o u ningandu wokurandisa onyama indji komahi ngaayeranda ko Argentina mondira yo mutjise imbwi aye utu okupaha onyama kwarwe. Okutara kondando yo horomende yo ku ueza ondengu ko vyungurwa vyo mehi o OFA maitja indji iimwe yondando ndjatjita kutja ozonjambi zo zondana ze yeruruke. Posio ngunda ondjira komurungu ka iya kahuka imuna kutja ngunda ehi kari yarongera nawa okukurisa ozondana ndumazevaza 150,000 mena rokuhina otuveze tuo mekurisiro. Wina oungundi wombura u wezerako ouzeu koma yenenisiro yondando indji. Omatokero warwe ngeri mehi otja ko OFA omahenunukiro wotjivarero tjozongombe ozonene nderanda. Yatja ihi itjimwe tjovinenge harukuru ohoromende ku maipatere omapitisiro wo zondanda mehi. Omarandisiro wo vinamwinyo yari ondoneno pendje na mo mueze Ndengani mo 2004 omarandisiro tji yapatua mena romahitiro wo vinamwinyo okuza kOtjauana. Ombura ndjazuko mOkarukodnau ka Tjinene kOmatoorore mwarandere ovinawminyo avihe kumwe 11,409 okusasaneka no mbunra indji o 2005 mu mwaranda ovinamwinyo avihe kumwe o 10,187. Indji ombangu yo vinamwinyo o 1222 pokati kozombura azeembari inda.Ombura ndjazuko mo vinamwinyo mbyaranda moresevate indji ovingi vyotjivaro o 6,123 vya randa mo Tjinene otjini ngunda o 2,619 avya randa mo Mungondo no 2,667 mo Tjiuaneno. Tjingetjo ozondjambi ombura ndjazukom zari kombanda ya inda zo 2005 no N$9.65 mo kilongrama mo Tjinene inda zo 2005 azari N$6.19. Mo Tjiuaneho mo 2006 ozondjambi zari po N$6.50 mo kilongarama nu mo Mungondo N$9.34 okusasaneka no N$6.16 mo Tjiuaneno mo 2005 no N$5.87 mo Mungondo. Mozonganda ozorande zo vinamwinyo mo 2005 o Agra yakara no marandero ovikando 13 nu o Karoo o 16 ngunda omaarandisiro warwe a yari po zopermita. Ondjambi yopokati mo 2005 yari N$6.20 ko Agra no N$6.06 ko Karoo.Mo 2006 o Agra yarannda ovikando o 18 nu o Karoo ovikando o 14.Ozonjambi zo Karoo zari N$9.78 ndari ozoperesende ndano kombanda yo Agra nondjambi yo N$9.28 mo kilongarama. Momaraisiro wo vinam-winyo o OFA maitja o u zeu ukara movatuta okuhina kuhana kutja omaraisiro oruveze rwao okupasana o u nongo no kurihongera ko va kwao nungwari karuveze ro kutjitirapo otjimariva.Munao ovatuta otji vetuara ovinamwinyo ko maraisiro okupaha ozondjambi kukuheri okuraisa ovihape vyao. Ombura ndjazuko o OFA ya hitisire o N$511,213-14 okuza kokomisi mo zongombe nderi ozoperesende ape o 48 kombanda yo tjimariva otjihite tjo 2005 o N$247,053-24. O N$18,335-10 tjouna wo momatui tjazenga no mirari mbyasere okutoorwa otja ko OFA avitoorwa. O N$110,000 tja ungurisiwa kozombatero kotjiwana.