Aanushumba ngaashingeyi, oya kotoka, sho taya shuna kuyele, okuyanda uupyakandhi wekoloto lyoolefa kominute dha hugunina.
Omimvo dha ziko, oyendji kwali haya talelepo iitopolwa yokonooli okuza kuushimba okwali haya tokelelwa mOwambo okushuna kiilonga oshowo koosikola omolwa oolefa dha pwapo.
Okutameka oshiwike sha ziko oyendji okwali ya shuna komahala gawo, oshoka inaya hala okukondjela oolefa oshowo okuulata kiilonga nokoosikola.
Nonando omimvo dha piti aantu mboka haye ya okuutalela po iitopolwa yomonooli ya kala haya taalele uupyakadhi woolefa dhokushuna, nuumvo onkalo oyi li hwepo. Kundana sho a li a yi pomahala gaali haga londekelwa mOshakati, pomatala oshowo poKatana Service, oombetsa ondhindji odhi li momukweyo dha tegelela aantu ya londe, ihe kapena nando evundakano oshowo okukondjela aantu ngaashi shito.
Mboka yu uka komahala ngaashi Keetmanshoop, Oranjemund oshowo Luderitz oyo taya nyangaanyanga oolefa.
Omuhingi gwoombetsa okuza mOshakati okuya kOvenduka Amini Sem okwa ti onkalo oyi li hwepo nuumvo, aantu oyendji shili, ihe itaya mono iihuna ngaashi omimvo dha piti sho kwa li haya vulu okukala inaaya mona oolefa.
“Okuza omimvo ntano dha piti, aantu okwa li haya vulu okukala metala moka ( pOkatana Service) ya ningila okwiihakana ombetsa ndjoka tayi thiki tango,” ta popi ngaaka. Sem okwa ti, onkalo oya nengenekwa kaantu mboka haya yi mbala, omanga omasiku ngaka ga hugunina inaaga thika.
“Aantu ohaya yi konima yokili, omanga yamwe haya tegelele okuya kehuulilo lyaJanuali,” ta popi ngaaka.
Okwa popi ta ti, ohaya pula N$350 momuntu gumwe okuya kOvenduka.
“Ookasitoma otadhi ende nawa lela,” ta pandula ngaaka.
Thobias Ananinas ngoka ha shingile okuza mOshakati okuya kOmbaye okwa ti, aantu opo ye li shili ihe kayeshi oyendji ngaashi omimvo dha piti.
“Ayehe oye na okumona oolefa nena, oshoka oombetsa dhimwe odhi li mondjila dhu uka kOwambo,” ta popi ngaaka. Ananias okwa ti oombetsa ndhoka dha li po ethimbo ndyoka odhu udha nale, naantu mboka ya kuutumba oya tegelela ndhoka dhi li mondjila dhi thike.
Ta gwedha po ta ti, onkalo oya lunduluka oshoka kape na oshimaliwa we, aantu oyendji kaya li ye ya kOwambo ngaashi omimvo dha piti.
“Omanga yamwe oya li ya ka talela po iitopolwa yilwe ngaashi kErongo,” ta ti ngaaka,
Omuhingi gwoombetsa okwa ti, ohaya pula N$400 momuntu gumwe okuya kOmbaye, nenge N$450 ngele okuna omilongelwa.
Ta fatula ta ti, ihaya gwedha ko iimaliwa ya pitilila nando.
Oshifonkundaneki shika okwa li sha mono omutaleli po mahala mpoka, ngoka ta shanga nokukondolola kutya aafaalelwa otaya londekwa ngaa sha ikolela kofuto oyo tuu shili.