Bakabbe baituta kulima mbowa

Home Languages Bakabbe baituta kulima mbowa

Katima Mulilo

Sikwata sabasali balishumi kuzwelela mwasilalanda sa Mbowela wa Kabbe sesipotolohiwanga kimuunda nebabile nilituto zakuituta kulima mbowa, kukona kuikuta mwalibaka zabona.
Mulelo wa lituto neutile kabuikupuleli bwa muyemeli wa sichaba sa silalanda sa mbowela wa Kabbe (Kabbe South) John Likando, ya naize kuli, hasa ezize lipatisiso zakufumana kuli,  mbowa ibunolo kwa kuilima ni kuli ina ni musika sakata kafo ibatahala ahulu, sa lela kuli kulutiwe sikwata sabasali mwa silalanda sahae. Lituto neliongaongilwe ki ofisi yahae, kaswalisano ni liluko Lanjimo, Mezi ni Mishitu, leo lizamaisize lituto zabuchaziba mwa kulima mbowa. Mulelo wa ofisi ya habo mwa kuongaonga tuto ya buchaziba mwa kulima mbowa utile kakulemuha kuli, misebezi yelifelwanga ki ofisi ya sikiliti haizwelangi-pili kalibaka lakutokwanga lituto zetokwahala.
Likando hape uize, basali basibaka sanuka nebaketilwe kalibaka lakulemuha kuli, mbowa ikonowa kulimwa hande-nde mwa libaka zamunda. “Nibile nimuhupulo wakuli, bulimi bwambowa kibwambuwa kwa basali balibaka zamatakanyani, sihulu kakutalimisisa lichincheho zalihalimu kakuya kabulimi, mbowa ibonahala kuli ikona kuhula handende, sihulu mwalibaka zamuunda, mi hape basali bakona kuitenga mwamisebezi yemimwi mwanako yebasweli kulima mbowa,” Likando asusuweza. Baituti nebabonahezi kutabela liňusa, luyotateka kulima mbowa ni kutalusa kuli batabe basebelisize liseli nebanopile kulima mbowa yakuitusisa mane nikuisa bamisika kufundota.
“Luna ninyakalalo katuto yeluamuhezi, mi kuzwa cwale luyotateka kulima mbowa. Luna nisepo yazeluitutile mi lutabe lukonile kueza hande. Lulikile misebezi sebezi yamifutafuta kono nibona kuli kulima mbowa kubunolo kubapanya ni kulima miloho, tamangisi ni spinach,”kwa talusa Mulela Saisai, yomumwi kwa basali yanafumani kwa lituto zeo. Kakuya ka Linus Kwenani kuzwelela kwa liluko lanjimo, yanafa lituto ze, naize kuli, kulima mbowa kunga feela likweli zetalu kuzwa fakulima ni kukutula. Kwenani na ekelize kutalusa kuli, ulela kuluta basali babaňata bamatakanyani.
“Kuzwa falituto ze, lutabe lubile ni pundululo kubona bufokoli ni mokuezahala hande, ili kuli basike bazwa mwa musebezi wo. Lulibelezi kuluta balimi babaňata mwa bulimi bwa mbowa,” atalusa.